Milli Park Nedir?

Milli Park Ne Demektir?

Milli Park Nedir? Milli Parklar Bilimsel ve estetik bakımdan, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarıdır.

Milli Park kavramı ve uygulaması dünyada ilk kez, 1872 yılında ABD’nde 899 100 ha büyüklüğündeki “Yellowstone Milli Parkı” ilanını sağlayan özel bir kanunla başlatılmıştır. Türkiye’de de; 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen 6831 sayılı Orman Kanununun “VI. Milli parklar:” başlığı altındaki 25. maddesinde “Orman Genel Müdürlüğü”; mevkii ve özelliği dolayısıyla lüzum göreceği ormanları ve orman rejimine giren sahaları; bilim ve fennin istifadesine tahsis etmek, tabiatı muhafaza etmek, yurdun güzelliğini sağlamak, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak, turistik hareketlere imkan vermek maksadıyla, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma sahaları ve orman mesire yerleri olarak ayırır, düzenler, yönetir ve gerektiğinde işletir veya işlettirir denilerek Milli Park kavramı ilk kez yasal zeminde yerini almıştır.

Milli Parklar

6831 sayılı Orman Kanununun 25. maddesinin ilk uygulaması ise, 1958 yılında ilan edilen Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nın ilanıdır. İç Anadolu’daki antik çağlardan kalma kalıntı ormanlarından biri olması nedeniyle 5 Şubat 1958 tarihinde millî park ilan edilen Yozgat Çamlığı Millî Parkı Türkiye’nin ilk millî parkıdır. Yukarıdaki resim Yozgat Çamlığı Milli Parkına aittir.

Türkiye’de millî park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş, “doğa koruma alanlarının millî park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği” savunulmuştur. Kavram, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu’nun 25. maddesinde yer bularak ilk kez yasal düzlemde yer almıştır.

Kanunla millî parkların sorumluluğu kendisine verilen Orman Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü ormanlık bölgelerin fauna ve florasının korunması şartıyla bilimsel ve halka açık spor ile mesire alanı olarak kullanılması amaçlarıyla herhangi bir bölgeyi millî park ilan etmekle yetkili kılınmıştır.

Türkiye’deki Korumalı Bölgeler

Türkiye’deki korumalı bölgeler
TürBölgeAlan (ha)
Millî parklar45880.883
Tabiat parkları247106.775
Tabiat koruma alanları3046.787
Yaban koruma alanları821.163
Tabiat anıtları1169.239
Sulak alanlar82998.794
Toplam6022.043.641
Korumalı Bölgeler Listesi

 1983 yılına kadar yalnızca orman örtüsüne sahip olan yerler millî park dâhilinde değerlendirilirken 9 Ağustos 1983 tarihinde kabul edilen Millî Parklar Kanunu ile ormanlık olmasa bile tarihî, turistik ya da kültürel değere haiz alanların da millî park ilan edilmesi sağlanarak tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri tesis edilmiştir.

Kanunun güncel hâline göre Tarım ve Orman Bakanlığı tasarrufunda olan millî park alanlarının belirlenmesi bu bakanlığın yanı sıra imar konularında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve tarihî ile turistik konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşleri alınarak sağlanmaktadır.

Millî park arazileri kamuya ait olmakla birlikte kişilere ait alanların millî park şartlarını taşıdığı durumlarda Kamulaştırma Kanunu’na dayanılarak Tarım ve Orman Bakanlığınca kamulaştırma, devir, tahsis ya da bağış gibi formüllerle ilgili alan devletleştirilmekte ve millî park ilan edilmektedir.

Milli Park

Tarım ve Orman Bakanlığı millî parkların düzenleme, yönetme, işletme veya işlettirme haklarına sahiptir.

 Bahsi geçen işlettirme hakkı yalnızca devlet ormanı kapsamında olmayan millî parklar için geçerli olup devlet ormanlarının işletme hakkı anayasanın 169. maddesi gereğince devredilememektedir.

Tarım ve Orman Bakanlığının tasarrufunda bulunan millî parkların idaresi daha özelde bakanlığa bağlı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü altında teşkilatlandırılan Millî Parklar Dairesi Başkanlığınca yürütülmektedir.

Türkiye’de 45 millî park bulunmakta olup bunlar toplam 880.883 hektardır. (8.808,83 km2)

Milli Parklar Listesi

Türkiye’deki milli parkların listesi aşağıdadır.

1Millî parkBulunduğu il(ler)İlan tarihiYüzölçümü
2Ağrı Dağı Millî ParkıAğrı, Iğdır17.Kas.0488.015 hektar (880,15 km2)
3Aladağlar Millî ParkıAdana, Kayseri, Niğde21.Nis.9555.064 hektar (550,64 km2)
4Altınbeşik Mağarası Millî ParkıAntalya31.Ağu.941.147 hektar (11,47 km2)
5Altındere Vadisi Millî ParkıTrabzon9.Eyl.874.468 hektar (44,68 km2)
6Başkomutan Tarihî Millî ParkıAfyon, Kütahya, Uşak8.Kas.8134.834 hektar (348,34 km2)
7Beydağları Sahil Millî ParkıAntalya16.Mar.7231.166 hektar (311,66 km2)
8Beyşehir Gölü Millî ParkıKonya11.Oca.9386.855 hektar (868,55 km2)
9Boğazköy-Alacahöyük Millî ParkıÇorum21.Eyl.882.600 hektar (26 km2)
10Botan Vadisi Millî ParkıSiirt15.Ağu.1911.384 hektar (113,84 km2)
11Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî ParkıAydın19.May.6627.598 hektar (275,98 km2)
12Gala Gölü Millî ParkıEdirne5.Mar.056.087 hektar (60,87 km2)
13Güllük Dağı Millî ParkıAntalya3.Kas.706.700 hektar (67 km2)
14Hakkâri Cilo ve Sat Dağları Millî ParkıHakkâri26.Eyl.2027.500 hektar (275 km2)
15Hatila Vadisi Millî ParkıArtvin31.Ağu.9416.944 hektar (169,44 km2)
16Honaz Dağı Millî ParkıDenizli21.Nis.959.429 hektar (94,29 km2)
17Ilgaz Dağı Millî ParkıÇankırı, Kastamonu2.Haz.761.118 hektar (11,18 km2)
18İğneada Longoz Ormanları Millî ParkıKırklareli13.Kas.073.155 hektar (31,55 km2)
19İstiklâl Yolu Tarihî Millî ParkıAnkara, Çankırı, Kastamonu2.Kas.18235 hektar (2,35 km2)
20Kaçkar Dağları Millî ParkıArtvin, Erzurum, Rize31.Ağu.9452.970 hektar (529,7 km2)
21Karagöl-Sahara Millî ParkıArtvin31.Ağu.943.251 hektar (32,51 km2)
22Karatepe-Aslantaş Millî ParkıOsmaniye29.May.584.143 hektar (41,43 km2)
23Kazdağı Millî ParkıBalıkesir17.Nis.9420.935 hektar (209,35 km2)
24Kızıldağ Millî ParkıIsparta9.May.6955.106 hektar (551,06 km2)
25Kop Dağı Müdafaası Tarihî Millî ParkıBayburt, Erzurum15.Kas.166.335 hektar (63,35 km2)
26Kovada Gölü Millî ParkıIsparta3.Kas.706.551 hektar (65,51 km2)
27Köprülü Kanyon Millî ParkıAntalya12.Ara.7335.719 hektar (357,19 km2)
28Kuşcenneti Millî ParkıBalıkesir27.Tem.5917.058 hektar (170,58 km2)
29Küre Dağları Millî ParkıBartın, Kastamonu7.Tem.0037.753 hektar (377,53 km2)
30Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihî Millî ParkıMuş5.Şub.18238 hektar (2,38 km2)
31Marmaris Millî ParkıMuğla8.Mar.9629.206 hektar (292,06 km2)
32Munzur Vadisi Millî ParkıTunceli21.Ara.7142.674 hektar (426,74 km2)
33Nemrut Dağı Millî ParkıAdıyaman, Malatya7.Ara.8813.827 hektar (138,27 km2)
34Nene Hatun Tarihî Millî ParkıErzurum6.Haz.09387 hektar (3,87 km2)
35Sakarya Meydan Muharebesi Tarihî Millî ParkıAnkara8.Şub.1513.850 hektar (138,5 km2)
36Saklıkent Millî ParkıAntalya, Muğla6.Haz.961.643 hektar (16,43 km2)
37Sarıkamış-Allahuekber Dağları Millî ParkıErzurum, Kars19.Eki.0422.520 hektar (225,2 km2)
38Soğuksu Millî ParkıAnkara19.Şub.591.186 hektar (11,86 km2)
39Spil Dağı Millî Parkıİzmir, Manisa22.Nis.686.801 hektar (68,01 km2)
40Sultansazlığı Millî ParkıKayseri17.Mar.0624.358 hektar (243,58 km2)
41Tek Tek Dağları Millî ParkıŞanlıurfa29.May.0719.335 hektar (193,35 km2)
42Troya Tarihî Millî ParkıÇanakkale7.Kas.9613.517 hektar (135,17 km2)
43Uludağ Millî ParkıBursa20.Eyl.6113.024 hektar (130,24 km2)
44Yedigöller Millî ParkıBolu29.Nis.651.623 hektar (16,23 km2)
45Yozgat Çamlığı Millî ParkıYozgat5.Şub.58267 hektar (2,67 km2)
 Yumurtalık Lagünü Millî ParkıAdana6.Ara.0816.980 hektar (169,8 km2)

Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir, lütfen yazınız. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası
error: Content is protected !!