Milli Parklarda Outdoor
Outdoor Türkiye:
Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın değerli takipçileri, aşağıdaki makaleyi okumadan önce outdoor ne demektir, outdoor terimlerinin Türkçe karşılıklarının olmaması ile ilgili açıklamamız, rekreasyon ne demektir, milli parkları detaylı olarak tanıttığımız milli park ne demektir yazılarımıza da göz atmanızı tavsiye ediyoruz. Serinin ikinci yazısında ise tabiat parkı, milli park kavramları ve milli parklarda yapılan ourdoor faaliyetlerini yazdık.
Rekreasyon ve Outdoor arasındaki farklar, Milli Parklarda yapılabilen doğa aktiviteleri, boş zaman nedir, boş zaman kavramı, milli parklarda rekreasyon ve doğa sporları, rekreasyon tanımları ve rekreasyon çeşitleri, milli park kavramının ortaya çıkışı, milli parkın tanımı, milli parklar ve turizm ilişkisi, ekoturizm, milli parkların ekoturizme katkısı konularında bilgi almak isterseniz Milli Parklar ve Outdoor 1 başlıklı ilk yazımızı mutlaka okuyunuz.
Milli Parklar ve Outdoor Kullanımları:
Şehirleşmenin ve şehir yaşantısının stresli ortamı gün geçtikçe insanlar üzerinde daha da etkili olmaktadır. Outdoor şehirleşmenin ürünüdür. Günlük yaşamın hızı insanların, boş zamanlarını artırmakta ve bu artan boş zamanlarını daha çok doğa içerisinde geçirmelerine sebep olmaktadır. Türkiye’de genellikle doğaya çıkmak ve doğada rekreatif etkinliklerde bulunmak piknik yapmak gibi etkinlikler kapsamında algılanmaktadır.
Oysa batı dünyasında insanların boş zamanlarını doğa da geçirme düşünceleri birçok rekreatif etkinliği / outdoor aktivitesini kapsamaktadır. Neyse ki geç de olsa bu olgunun farkına varılmıştır. Rekreasyonel aktiviteleri içerisinde barındıran bu korunan alanlar, kentleşmenin getirdiği sıkıcı ve yoğun yaşantı neticesinde kentlilerin boş zamanlarını değerlendirmeleri ve kendilerini yenilemeleri açısından öneme sahiptir.
Özellikle günümüzde bu durumun kentlilerin, rekreasyonel tercihlerinin farklılaşması ve daha doğal alanlarda rekreasyonel aktivitelere yönelmelerine neden olduğunu da söylemek mümkündür. Milli park ve koruma alanlarının bir amacı da topluma doğada davranış eğitimi ve etiği kazandırarak doğayı tanıtmak, çevre ve doğa koruma bilincini aşılamaktır.
Birçok rekreatif etkinliği içinde barındıran milli parklar sahip oldukları özelliklere göre de bu etkinlikleri sınıflandırmaktadır. Örneğin; Beyşehir ve Kovada Gölü milli parkında yüzülebilirken Manyas Gölü’nde yüzülememesi gibi coğrafi ve iklimsel özelliklerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Türkiye’nin her bir yanında milli parklar mevcut olduğundan isteğe bağlı her bir aktiviteyi gerçekleştirebilecek alan bulmak zor olmamaktadır. Belli başlı milli pakların rekreasyonel açıdan kullanımına bakıldığında;
Küre Dağları Milli Parkı:
Küre Dağları Milli Parkının biyolojik zenginliği ve jeolojik yapısı rekreasyonel faaliyetlerin çeşitliliğini arttırmaktadır. Milli Park dinlenme, yaban hayatı izleme, doğa yürüyüşleri, kanyoning, rafting, mağaracılık, manzara seyretme, foto safari, dağcılık, kampçılık aktiviteleri açısından çok uygun bir ortam sunmaktadır.
Köprülü Kanyon:
Köprülü Kanyon Milli Parkı’nın güneyinde Antalya’ya bağlı Serik İlçesinin, Beşkonak nahiyesi bulunmaktadır. Antalya ili Milli Park’ın 63 km güney doğusundadır. Eğirdir Gölünün doğusundaki, Toros Dağlarından çıkan ve güneye doğru 120 km akarak tarihi Aspendos yöresinin aşağısında denize dökülen Köprü Irmağı’nın vadileri ve kanyonları park sınırlarına dahildir. Batıdaki Boz burun Dağı (tahmini 2500m) ve doğudaki Dipoyraz Dağı (tahmini 2980m) ile en önemli yükseltileridir. Köprülü Kanyon Milli Parkı tarihi, arkeolojik yapısı, topoğrafyası, bitkisel ve hayvansal varlıkları, doğal güzellikleri açısından doğa sporlarına oldukça elverişlidir. Özellikle kanyonun rafting, kampçılık, doğa yürüyüşleri (hiking), mağaracılık, kaya tırmanışı, dağcılık gibi bir çok doğa sporuna ev sahipliği yapmaktadır.
Ilgaz Dağı Milli Parkı:
Orta Anadolu’nun Kuzey Anadolu’ya geçiş kuşağı oluşturan Kuzey Batı Anadolu’nun en büyük sıra dağları olan Ilgaz Dağları üzerinde yer almaktadır. Milli Park alanı Çankırı- Kastamonu karayolu üzerinde, Ankara’ya 200 km Çankırı’ya 75 km. ve Kastamonu’ya 40m uzaklıktadır. Denizden yüksekliği 1600- 2000 metreler arasında olup alanda 800m. ve 1500 m. uzunluğunda iki adet kayak pisti bulunmaktadır. Ilgaz Milli Parkı, günübirlikçilerin botanik gezileri, doğa yürüyüşleri, bisiklet turları, dağ tırmanışı, koşu, fotoğraf çekimi, kayak vb. gibi rekreasyonel ihtiyaçlarına cevap verebilecek ideal bir alandır.
Milli parklarda yamaç paraşütü, ip inişi, avcılık, binicilik, sörf, kürek gibi etkinlikler de bulunmaktadır.
Milli Parkların Korunması İçin Yapılması Gerekenler:
Hızla gelişim gösteren rekreasyon anlayışının milli parkta uygulanması alanın doğal ve kültürel kaynak değerlerine geri dönüşümü mümkün olmayan zararlar verebilmektedir. Bu yüzden outdoor, turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin milli parkların sürdürülebilir gelişmesine olumsuz etkide bulunmaması için, bir takım kriterlerin belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Bu kriterlerin, milli parkların yapısına uygun olması ve süreklilik arz etmesi, park kaynaklarının sürdürülebilir gelişmesi açısından oldukça önem arz etmektedir.
Eğlenme, dinlenme ve kendini yenileme fonksiyonu olarak tanımlanan rekreasyonel faaliyetlerinin doğanın daha yakından tanınması, çevre bilincinin artması ve doğa korumanın desteklemesi gibi faydaları da bulunmaktadır.
Milli Parkların Korunması:
- Şekli ne olursa olsun rekreasyonel faaliyetlerin alan kaybı, toprağın sıkışması, bitki örtüsünün zarar görmesi, fauna türlerinin rahatsız olması, katı atıklar, gürültü gibi ziyaretçilere bağlı istenmeyen etkileri bulunmaktadır ve bu nedenle doğal çevreyi bozmayacak şekilde planlanmaları gerekmektedir.
- Koruma kullanım ilişkisinin sağlıklı yürüyebilmesi için kullanıcıların beklentilerini anlamak ve bu yönde yönetim kararları almak daha uygundur.
- Korunan alan yöneticilerinin öncelikli görevlerinin bioçeşitliliği koruma olduğu ve bunun yanı sıra bir diğer görevlerinin de topluma rekreasyonel faydanın sağlanması olduğunu belirtmiştir. Ancak koruma ve kullanım ilişkisini dengelemek için öncelikle yönetimsel amaçların net olarak belirlenmesi gerekmektedir.
- Milli park yasasında koruma-kullanım dengesi dikkate alınarak düzenleme yapılması kaçınılmazdır. Milli park tanımında turizm olgusuna yer verilmesi uluslararası bir karardır. Fakat Türkiye şartları ve turizmdeki gelişimler düşünülerek her milli park için izin verilebilecek turizm şekli tam olarak tanımlanmalı, alan için rekreasyon potansiyeli belirlenerek bu sınırlar çerçevesinde izin verilmelidir.
- Eko-turizmin doğaya ve doğal kaynaklara bağımlılığı tartışılmaz bir gerçektir. Bu nedenle sektörün sürdürülebilir olması için çevresel, sosyal ve kültürel anlamda ortaya çıkabilecek etkileri önceden tahmin etmek ve buna göre politika ve strateji belirlemek gerekmektedir.
- Ancak sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi; her şeyden önce kaynak değerlerinin rasyonel olarak ve özgün değerlerini kaybettirmeden kullanımına bağlıdır.
Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir, lütfen bize yazınız. http://www.turkeyoutdoor.org
