Outdoor Türkiye:
Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak kampçılık nedir sorusunun cevabını vererek başladığımız yazı dizimize devam ediyoruz. Önceki yayınlarda kampçılık nedir sorusunun cevabını vererek kampçılığın tanımını yapmış, kampçılık eğitimi ve kamp ekipmanları üzerine bilgi vermiştik. Üçüncü yazımızda ise kamp türlerini açıklamıştık. Kampçılık ve doğada hayatta kalma üzerine yazmaya devam ediyoruz.
- Kampçılık ile ilgili bilgiler verdiğimiz diğer yazılarımızı da okumadan,
- Kamp malzemeleri hakkında bilgi sahibi olmadan,
- Doğada hayatta kalmanıza yardımcı olacak kamp setini edinmeden,
- Kampa giderken alınması gerekenler başlıklı listenizi kontrol etmeden,
- Kampçılık için gerekli malzemeleri tam olarak temin etmeden,
- Temel Outdoor ve Dağcılık gerekli bütün teorik bilgiyi bulacağınız yazı dizimizi okumadan
- Kampçılık ve kamp ekipmanları hakkında bilgileri içeren yazılarımıza göz atmadan,
- Kamp çadırında kamp ocağı kullanımı ile ilgili yazımızı,
- Kampçılık tecrübeleri ve kamp ipuçlarını önceden detaylı şekilde okumadan kampa gitmemenizi tavsiye ediyoruz.
UNUTMAYIN KAMPÇILIK, GEREKLİ HAZIRLIKLAR YAPILMADAN İCRA EDİLİRSE TEHLİKELİ OLABİLECEK BİR AKTİVİTE OLABİLİR. Bu yazımızda portatif soba olarak da bilinen kamp ocakları ve kamp sobaları hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.
Portatif Kamp Ocağı Seçimi:
Kamp ocağı tavsiyesi isteyen okurlarımız için çeşitli kamp ocakları özelliklerini bu yazımızda bulacaksınız. Bütan Vs Propan Soba: Kamp İçin Hangisi Daha İyi?
Kamp Ocağında Yakıt Türü:
Kamp ocağı seçerken yakıt türü önemli bir husustur. Bütan ve propan hakkında bilmeniz gerekenler.
Kamp Ocaklarında Kullanılan Bütan Ve Propan Gazları:
Propan gazı ve propan kamp ocakları kampçılık ve dağcılıkta benzinli ocakların yerini almaya başlamıştır. Her iki yakıt da LPG veya Sıvılaştırılmış Petrol Gazı ailesine aittir.
Bu yakıtlar için çok çeşitli uygulamalar vardır ve her ikisi de karbon ve hidrojen molekülleri içeren yanıcı hidrokarbon gazlarıdır. Her iki yakıt da taşınabilir ve enerji tasarrufludur.
Her ikisi de doğal gazdan geldikleri ve üreticiler bu gazları sıvı yakıta dönüştürmek için bir basınçlandırma işlemi kullandığı için bu iki gazın ekstraksiyon süreci benzerdir.
Bütan Gazı Nedir?
Bütan, C4H10 bütanının, n-bütan ve izobütan olmak üzere iki izomerik formu vardır. N-bütan, izobütan ve diğer LPG’leri karıştıran yakıt bidonları bulabilirsiniz. Bütan, doğal gazda ve petrolden az miktarda bulunur.
Etan, propan, bütan ve safsızlıklar dahil olmak üzere doğal gazın farklı bileşenlerini izole eden bir üretim süreci vardır. Bu hidrokarbonlar farklı soğutma noktalarında sıvı hale geldiği için üreticiler, doğal gazı farklı sıcaklıklardan geçiren bir işlem sayesinde etan, propan ve bütan ayırabilir.
Bütan, küçük kaplarda saklanması ve taşınması kolay olduğu için yaygın bir yakıttır. Bütan kullanan mekan ısıtıcıları ve portatif sobalar bulabilirsiniz. Konut ve ticari uygulamalar vardır ve bütan kauçuk ve diğer yakıtların oluşumunda rol oynar.
Soğuk bölgelerde yaygın olarak kullanılan bir benzin katkı maddesidir ve aynı zamanda popüler bir soğutucu akışkandır.
Bütan, (ya da n-bütan) dört karbon atomu içeren dalsız bir bileşiktir: Normal şartlar altında bütan; aşırı yanıcı, renksiz ve kolay sıvılaşan bir gazdır.
Bütan Gazı Tepkimeleri ve kullanımı:
Bol oksijenli ortamlarda, bütan yanar ve karbondioksitle su buharı oluşturur:
bütan + oksijen → su * karbondioksit + su buharı
Oksijenin sınırlı olduğu durumlardaysa, karbon (tortu halinde) ya da karbon monoksit de oluşabilir.
Bütan gazı tüp içinde satılır ve LPG ya da tüpgaz olarak adlandırılır. Ayrıca çakmaklarda yakıt olarak ve sprey ürünlerde itici gaz olarak kullanılır.
Çakmak gazı, lpg, tüp gaz şeklinde yanıcı madde olarak kullanıldığı gibi spreylerde de itici madde olarak kullanılan dört karbonlu hidrokarbondur.
Bütan gazı bir petrol türevidir. Oksijenle tepkimeye girip karbondioksit ve su açığa çıkardığı gibi oksijenin az olduğu durumlarda karbonmonoksit açığa çıkarır. Renksiz ve kokusuz olan bu gaza kaçak olması durumunda fark edilmesi için merkaptan dediğimiz kötü kokulu bir gaz karıştırılıp öyle tüplere doldurulur. Lpg’nin içinde genelde bütan ve propan gazlarının karışımı vardır.
Kampta Bütan Gazlı Kamp Ocağı Kullanımı:
Bütan gazı ve bütan gaz ocakları Kamp ocağı olarak yemeklerinizi açık havada pişirmek için uygun bir öğedir.
Kuru bitki örtüsüne sahip alanlarda kamp ateşlerine güvenli bir alternatiftir ve suyu kaynatmanın hızlı ve kolay bir yoludur.
Bir kamp ocağı ayrıca yiyeceklerinizi daha eşit şekilde pişirebilir ve yemeklerinizi kamp ateşine kıyasla daha hızlı hazırlamanıza yardımcı olabilir.
Propan Gazı Nedir?
Propan veya C3H8, karbon ve hidrojen atomlarına sahip başka bir gazdır. Doğal gazdan gelir ve enerji açısından verimli olduğu için popüler bir yakıttır ve kompakt kaplarda saklayabilirsiniz.
Aerosoller, ısıtma, ızgaralar ve jeneratörler dahil propan için pek çok uygulama vardır. Propan’ın önemli bir kısmı plastik üretimine gider.
Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır. Sıvılaştırılmış petrolden elde edilen ülkemizde kullanılan lpg’nin bir türevidir
Propan Gazının Özellikleri
Propanın formülü C3H8 dir. Erime noktası -187,1 °C ve kaynama noktası -42,2 °C’dir. Doğalgaz, hafif ham petrol ve petrol rafineri gazlarından elde edilir. Sıvılaştırılmış petrol gazlarında bol miktarda bulunur.
Propan sıcakta bozunarak etilen ve yine önemli bir madde olan propilene dönüşür. Propilen önemli bir bileşik olup, aseton ve propilen glikol gibi birçok maddenin elde edilmesinde kullanılır.
Diğer taraftan basınç altında kolayca sıvı hale geçmesinden dolayı bütan gazı ile karıştırılarak tüpler içine doldurulmuş halde evlerde ve dağcılık sporunda yakıt olarak kullanılır. Bu gaz piknik tüplerinde kullanılır, mutfak tüplerinde ise bütan(4 karbonlu) kullanılır.
Kamp Sobaları: Bütan Ve Propan: Kaynama Noktaları
İki yakıt arasındaki temel fark, kendi kaynama noktalarıdır.
Bir gazın kaynama noktası, gazın sıvılaştırılmış halinin tekrar gaz halindeki bir maddeye dönüştüğü sıcaklıktır.
Bütan ve propan’ın farklı kaynama noktaları şunlardır:
- Bütan 30,2 ° F kaynama noktasına sahiptir.
- Propan, -43.6 ° F’lik bir kaynama noktasına sahiptir.
- Propan çok daha düşük bir kaynama noktasına sahiptir, bu da onu soğuk iklimler için daha iyi bir seçenek haline getirir.
- Bu yakıtın sıvılaştırılmış hali, sıcaklık düşse bile yanmaya ve ısı yaymaya devam edecektir.
- Soğuk ve zorlu bir ortamda sırt çantalı bir gezi planlıyorsanız, propan en iyi seçeneğinizdir.
Kamp Ocaklarında Sıcaklık ve Verimlilik
Bütan maksimum 2,400 ° F sıcaklığa ulaşabilirken, propan 3,600 ° F sıcaklığa ulaşabilir.
Propan daha fazla ısı üretir, bu da bu yakıtın daha etkili bir yanma sürecine sahip olduğu anlamına gelir.
Ancak, propan meşaleler gibi endüstriyel uygulamalara erişiminiz olmadığı sürece bu tür bir ısı çıkışı elde edemezsiniz.
Kamp ocakları tipik olarak 400 ° F’yi geçmeyen bir sıcaklığa sahiptir. Bu düşük sıcaklık aralığında ısı çıkışında önemli bir fark görmeyeceksiniz.
Propan daha yüksek ısı çıkışına sahip olduğundan, bu yakıt yandığında biraz daha verimlidir.
Bir kamp ocağının nispeten düşük sıcaklığından dolayı önemli bir fark değildir, ancak propan, bütan ile karşılaştırıldığında daha enerji verimli yakıttır.
Kamp Ocaklarında Buhar Basıncı
Buhar basıncı, bir katı veya sıvı ile temas halinde olan bir gazın kapalı bir ortamda uyguladığı basınçtır.
Propan depolarken, oda sıcaklığında veya yaklaşık 70 ° F’de kararlı bir sıvıyı muhafaza etmek için yaklaşık 850 kPa basınçta bir tanka ihtiyacınız olacaktır.
Bütan çok daha düşük bir buhar basıncına sahiptir ve oda sıcaklığında sıvı halini korumak için yalnızca 250 kPa basınca ihtiyaç duyar.
Propanın daha yüksek buhar basıncı onu dış mekan kullanımı için daha uygun hale getirirken, yakıtınızı içinde depolayabileceğiniz bir kabinde veya başka bir konaklama biriminde kalmayı planlıyorsanız bütan en iyi seçenektir.
Buhar basıncının da gazın ağırlığına etkisi vardır. Propan havadan 1,55 kat, bütan havadan iki kat daha ağırdır.
Küçük bir fark, ancak propan, paketlerken birkaç ons tasarruf etmenize yardımcı olur, bu da yürüyüş yapıyor ve tüm eşyalarınızı taşıyorsanız bir fark yaratabilir.
Kamp Sobalarında Depolama
Bütan daha kısıtlayıcı saklama koşullarına sahiptir. Bütan iç mekanda saklamak ve sıcaklık değişimlerinden uzak tutmak en iyisidir.
Bu yakıtı doğrudan güneş ışığına maruz bırakmamalısınız ve 32 ° F ila 125 ° F sıcaklık aralığına dayanabilir.
Tipik olarak bütan kapları, koruyucu bir kutu veya kılıfla birlikte gelir.
Bu özellik yakıtı sıcaklık değişimlerinden korur, ancak bir kamp gezisi için bavul hazırlarken biraz hacim katabilir.
Düşük kaynama noktası nedeniyle propan her zaman açık havada saklanmalıdır.
Zorlu hava koşullarına maruz kalmak bir sorun değildir ve propan 120 ° F’ye kadar sıcaklıklara dayanabilir. Bütan gibi, propan’ı doğrudan güneş ışığına maruz bırakmamalısınız.
Kamp Ocağı Fiyatları:
Bir kamp gezisi planlarken bütçeniz önemli bir husustur. Yeni bir sobaya yatırım yapıyorsanız, bütan sobaların daha uygun fiyatlı olduğunu bilmelisiniz.
Ayrıca propan sobalara kıyasla daha küçük ve daha hafif olma eğilimindedirler.
Propan yedeklerini bulmak kolaydır. Yakındaki bir benzin istasyonuna yürüyebilir ve ihtiyaç duyduğunuzda propan sobanız için bir yedek parça bulabilirsiniz.
Bütan yedeklerinin bulunması biraz daha zordur. Muhtemelen seyahatinizden önce yedekleri toplu olarak satın almanız ve yanınızda taşımanız gerekecektir.
Bütan Ve Propan: Kamp Sobası Tercihi?
Sıradağlar gibi soğuk bir ortamda kamp gezisi veya yürüyüş yapmayı planlıyorsanız, propan sobaya yatırım yapmak isteyeceksiniz.
Biraz daha hafif kaplar istiyorsanız veya yedekleri daha kolay bulmak istiyorsanız, propan da iyi bir seçenektir.
Yazın kamp yapacaksanız veya daha uygun fiyatlı ve kompakt bir kamp ocağı istiyorsanız, bütan sizin için daha iyi bir seçimdir.
Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir. Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org
Yararlanılan Kaynak: https://www.activeweekender.com