Outdoor Bıçak 1 / Bıçak Hakkında

Outdoor Türkiye

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak outdoor alanında ihtiyacınız olan bütün bilgileri tek bir sayfada toplayıp kullanıcının hizmetine sunma amacımıza emin adımlarla yürüyoruz.

Bu yazı dizimizde Bıçak (knife) hakkında bilgiler vereceğiz. Evet hepimizin evlerimizde ve dışarıda her gün kullandığımız bıçakları tanıtmaya çalışacağız. Bıçak ev ve el aleti neredeyse 25.000 yıldır insanoğlunun hayatında yer edinmiştir. Dolayısıyla Bıçak Modelleri denilince yerli ve yabancı literatürde yüzlerce farklı bilgi ile karşılaşıyoruz. Bıçak Çeşitleri kullanım amacına, üretildiği materyale göre değişmekte olup binlerce farklı bıçak çeşidi piyasada bulunmaktadır.

Outdoor Bıçak Çeşitleri:

Bıçak Çeşitlerinin Neler olduğu konusunda belli ve sınırlı bir tanım yoktur. Biz de yerli ve yabancı siteleri ve kitapları taradığımızda tek bir yazıya sığmayacak bir bıçak yazınına ulaştık. Çok geniş olan bıçakçılık sektörünün bütün ürünlerini burada tanıtmamıza imkan yok. Bu yazı dizimizde outdoor bıçakları tanıtacağız.

Outdoor bıçaklarını tanıtmaya karar verdiğimizde en başta bir sorunla karşılaştık: Outdoor Bıçak ne demektir? Outdoor kelimesinin tanımı itibariyle evin dışında yapılan her aktivite veya spor outdoor kavramının içine girmektedir. Evin dışındaki her aktivite için kullanılan outdoor kavramına bir de bıçak kelimesini ekleyince aşağıdaki kavramlara ulaşıyoruz.

Outdoor Bıçakları Şunlardır:

• Av Bıçakları,
• Kamp bıçakları,
• Bushcraft Bıçak,
• El Yapımı Av Bıçakları,
• Kamp Bıçağı,
• En iyi kamp bıçağı,
• Kamp bıçağı tavsiye,
• Kamp Bıçağı Seti,
• Kılıflı Kamp Bıçağı,
• Av Bıçağı,
• Taktik bıçaklar,
• Hayatta Kalma Bıçakları…

İşte yukarıdaki sadece isimlendirme listesinden bile outdoor bıçak kavramının genişliği ortaya çıkmaktadır. Bu kadar geniş bir konuyu olabildiğince kısaltıp, olabildiğince fazla bilgiyi okuyucumuza sunmaya çalışacağız.

Yazı dizimizde çok geniş bir literatür olan bıçak sektöründen seçerek sadece aşağıdaki konularda geniş bilgiler vereceğiz.

• Bıçak Tanımı
• Bıçağın tarihçesi
• Bıçak Kısımları
• Bıçak Çeşitleri
• Outdoor Bıçak Çeşitleri
• Bıçak Taşıma Mevzuatı
• Taktik Bıçaklar
• Kamp Bıçakları
• Av Bıçakları

Bıçak Tanımı

Bıçak Ne Demektir? Bıçak, keskin ağızlı el aletidir. İşlevine, icrasında kullanıldığı iş ya da hobiye göre farklı biçimleri bulunmaktadır.

Tarih boyunca insanlığın ilk araç gereçlerinden birisi olan bıçak zaman içinde üretim şekli ve malzemesi olarak değişik aşamalarından geçerek günümüzdeki halini almıştır. İlk olarak taşların yontulması ve sivriltilmesiyle üretilen bıçaklar günümüzde başta çelik olmak üzere çeşitli metallerden üretilmektedir.

Birçok aygıtın kesici olan ya da bıçağa benzeyen parçası da bıçak olarak adlandırılmaktadır. Örneğin pulluk bıçağı, ustura bıçağı, biçerdöver bıçağı, türbin bıçağı gibi.

Bıçaklar Nasıl Ortaya Çıktı?

Çakmak taşının iyice yontularak yassı bir şekil almasıyla meydana getirilen ilk bıçak, günümüzden 25 bin yıl önce hem silah, hem de el aygıtı olarak kullanılmaya başlandı. Bıçak baltadan sonra, bilinen en eski insan yapıtı araçtır.

Bronz ve demir çağlarında metal bıçaklar yapıldı ve ilk başlarda uç kısımlarına elde rahatça tutulabilmesi için sap geçirildi. Metal bıçaklar, kavgada büyük bir şiddetle kullanıldığı şekilde keskinliklerini yitirmiyorlardı.

İlk çelik bıçağı Romalılar yaptı. Zamanla, çeşitli amaçlar için çeşitli bıçaklar üretildi. Örneğin, avlanmak, ayakkabı yapmak, at tırnağı kesmek için ayrı ayrı bıçaklar geliştirildi. Savunma amaçlı ilk bıçaklar da gene Romalılar tarafından M.S. Birinci yüzyılda yapıldı.

1984 yılında , Kuzey İrlanda, County Fermanagh, Ross Lough yakınlarındaki Sillees Nehri'nden oldukça modern bir görünüme sahip olan bir Beaker dönemi (yaklaşık MÖ 2500-2000 ) bakır hançer bıçağı bulundu.

Çeliğin gelişmesi ve basitleştirilmiş dövme teknikleriyle birlikte kılıç, çoğu profesyonel dövüşçü için tercih edilen bıçaklı silah haline geldi. 12. yüzyılın ikinci yarısında, çelik bıçaklı hançer, ekipmanlarının standart bir parçası olarak şövalyeler için ikincil bir silah olarak popüler hale geldi. Bu yeni hançer biçimi, düz, çift kenarlı bir bıçağa ve merkezi omurgaya veya daha dolgunluğa sahip, gerçekten minyatür bir kılıçtı.

Askeri Bıçaklar:

Askerlik hizmetinde hançerin önemi azaldıkça, silah sivil toplumda günlük kullanımın bir parçası olarak son derece popüler hale geldi ve kişisel savunmadan yemek çatal bıçak takımına kadar her şey için kullanıldı.

1900'e gelindiğinde, sivil savaş bıçakları sayısız çeşitlilikte şekil ve boyutta toplu olarak üretiliyordu, ancak hepsi de temel olarak fiziksel savaşta kullanılmak üzere tasarlanmış ortak özelliklerini paylaşıyordu. Bununla birlikte, askerlik hizmetinde, geleneksel dövüş bıçağı, yalnızca savaşmak için tasarlanmış "saf" bir tasarımdan, diğer rolleri de yerine getirebilecek bir bıçağa doğru kademeli bir geçiş başlattı. Bu eğilim emsalsiz değildi, çünkü pek çok ülke ve kültür, orta çağların Anglo-Sakson mühründen başlayarak, kültürel ve tarihi köklere sahip popüler genel amaçlı bıçaklardan türetilen çeşitli çok amaçlı dövüş bıçağı modellerini benimsemişti.

1950'li yıllardan sonra ise yassı çeliğin üretilmesiyle birlikte bıçak yapım metotları da değişmiştir.  1950’li yıllardan itibaren ise özellikle aktif askeri bölüklerin (komando) vazgeçilmez bir aparatı olarak bıçak kullanımı yerleşmiştir. Outdoor bıçak çeşitleri diğer outdoor ürünlerinde olduğu gibi askeri teknolojiyi takip etmektedir.

Türkiye'de Bıçakçılık

Büyük bir ustalık ve incelik isteyen bıçak üretimi ülkemizde de bir hayli ileri seviyededir. Özellikle de el yapımı bıçak üretimi yapan bıçak ustaları bugün dünya çapında üne kavuşmuş durumdadır.

Türkiye’de bıçak üretimi denildiğinde akla ilk gelen iki bölge Denizli’nin Serinhisar ilçesindeki Yatağan ve Trabzon’un Sürmene ilçesidir. Bursa Büyükşehir Belediyesi, Türk kültüründe önemli yere sahip olan bıçakçılık kültürünü yaşatmak amacıyla Bursa Bıçak Müzesi'ni kurmuştur. Türk bıçakçılığının geçmişinin 700 yıla dayandığı şeklinde bazı bilgiler bulunsa da Orta Asya’dan itibaren Türklerin bıçak ve türevlerini (Kılıç, kama, hançer) yoğun olarak kullandığı bilinmektedir.

Bıçağın Kısımları

Bıçak Namlusu

Namlu, bıçak ve kılıçların en temel ve kesme işlevine sahip olan kısmıdır. Namlu çoğunlukla çelikten yapılmaktadır.

Namlu yapımında ilk olarak taş devrinde çakmak taşı, obsidyen ve kemik kullanılmıştır. Sonraki tarih çağlarına adını veren bakır ve tunç ile bıçak yapımında metal kullanımı başlamıştır. Keşfinden sonraysa demir bu diğer malzemelerin yerini almıştır. Tabii ki, "demir" yerine tarih boyunca bıçak vb. aletlerin yapımı için kullanılan malzemeyi belirtmede "çelik" teknik olarak daha doğru bir tabir olacaktır. Son yıllardaysa titanyum ve seramik gibi çağın teknolojisi sayesinde kullanımımıza sunulan malzemeler de namlu hammaddesi olarak özel kullanım alanları bulmuşlardır.

Bıçak Namlusunun kısımları:

• Ağız, namlunun keskinleştirilmiş olan kısmıdır. Bir bıçak tek ya da çift ağızlı olabilir.
• Sırt, tek ağızlı olan bir bıçakta, namlu üzerinde, ağızın aksi yönde olan diğer küt hattır.
• Uç, bıçağın iki ağzının yahut ağzı ve sırtının en öndeki birleşim noktasıdır.
• Burun, bıçağın namlusunun uçtan başlayarak genişliğini kazandığı kısmıdır.
• Yanak ya da yan, bıçağın ağız ve sırtı (ya da iki ağzı) arasında uzanan iki geniş yüzeydir.
• Taşlama, yanakların birbirine yaklaşarak ağızda kavuştukları, taşlama eşiğinden uca kadar devam eden yüzeydir.
• Taşlama eşiği, namlunun üzerindeki taşlamanın sapa yakın bir hat üzerinde sonlanma eşiğidir.
• Oluk (yiv), namlunun üzerine oyulmuş olan boyuna hattır. Namlunun ağırlığını, onun bükülmeye karşı olan direncini azaltmadan düşürmeye yarar. Bu amaçla kılıçlarda çok yaygın olarak uygulanan bir çözümdür. Oluk bıçaklarda da kullanılmıştır. Bunun nedeni hem namlunun görünümüne kazandırdığı estetik, hem de silah işlevine katkısı olduğunun sanılmasıdır.
• Kuyruk, namlunun sap dahilinde kalan kısmıdır.

Bıçak Sapı

• Sap, bıçağın kullanımı sırasında elde tutulabilmesini sağlayan kısımdır. Birçok bıçak sadece namlu ve saptan oluşabilmektedir. Bıçakların aksine kılıçlar için sap kelimesi yerine kabza kelimesi kullanılır.
• Saplar çoğunlukla kuyruğun içinden geçtiği tek bir parça ya da namlunun iki yanağıyla perçin ya da vida yardımıyla birleştirilmiş iki parçadan ibaret olabilirler.
• Sap malzemesi olarak ahşap, boynuz, kemik, deri, ağaç kabuğu, mors dişi ya da fildişi, çeşitli fosiller, çeşitli kompozitler, metaller, yarı değerli, hatta değerli taşlar kullanılabilmektedir.
• Kompozit malzemelerde matris olarak dokuma cam elyafı, kumaş, kâğıt vs. ve takviye olarak epoksi reçine, polyester reçine kullanılabildiği gibi stabilize edilmiş ahşap da kullanılmaktadır.
• Micarta, kâğıt micarta ve G10, reçine ile ıslatılmış olan matris malzemelerinin preslenmesi ile yapılır. G10 olarak adlandırılan kompozit malzemede matris olarak dokuma cam elyafı kullanılır. Micarta adı verilen malzemede matris olarak kanvas, denim vs. kumaş kullanılır. Kağıt mikartada da adından da anlaşılabileceği gibi matris olarak kâğıt kullanılmaktadır.
• Ahşap; vakum, yüksek basınç ve ahşabın geçirgenliğinden yararlanarak ahşaba takviye malzemesinin emdirilmesiyle başka bir deyişle emprenye edilmesiyle stabilize edilir. Bu işlem özellikle düşük yoğunluklu ya da çürük ahşaba sağlamlık kazandırarak bıçak sapı olacak özelliği kazandırır. Desenleri güzel hatta kusurlarından dolayı eşsiz olan ancak doğal haliyle dayanıksız olan ahşap bu şekilde pahalı bir sap malzemesine dönüşür. Ahşabın stabilizasyonu ahşabın sudan etkilenmemesini de sağlar.
• Deri ile ağaç kabuğu, bıçağın kuyruğuna balçaktan sonra dizilmek ve uçta yer alan kabza başı (ya da pul) ile sıkıştırılmak suretiyle sapı oluştururlar.

Bıçak Sapının Kısımları:

• Baş, bıçağın sap üzerinde bulunan, sapı tutan elin dışında kalan aksi ucudur. Kıvrık ya da geniş olması durumunda bıçağın (ya da kılıcın) elden fırlamasını önleme işlevine sahip olduğu gibi ağır olmasıyla da ağırlık merkezinin yerini iyileştirmeye yarar.
• Boyun, sapın tutuş sırasında avuç içinde kalan kısmıdır.
• İp deliği, sapın baş kısmında olan, bıçağın elden fırlamasını, kaybolmasını önleyen ipin geçirildiği deliktir.

Bıçak Kabzası (Balçak)

• Balçak ne Demektir? Kabza. 2. Kabzanın demir siperi. Balçak, sapın kesici ağza en yakın noktasında yer alan, çoğunlukla metalden yapılmış olan parçadır. İşlevi sapı ve elleri korumaktır.
• Balçaklar, tek ya da çift tırnaklı olabileceği gibi tırnaksız da olabilir. Tırnaklar, balçağın üzerinde olabilecek iki çıkıntıdan her birinin adıdır. Tırnaklar sapı tutan elin ileri doğru kaymasını engellerler.
• Balçaklar tek parça ya da her bir yanak üzerinde iki parça olabilirler.
• Balçaklar geçme olabileceği gibi lehimle, perçinle, vidayla tutturulmuş olabilir.

Bıçak Kılıfı

• Kılıf, bıçağın kabıdır. Kılıf, bıçağın hem taşıyısının hem de bıçağın kendisinin zarar görmeden taşınmasını sağlar. Çoğunlukla kemer vb. kuşama takılabilecek biçimde tasarlanır. Bıçakların aksine kılıçlar için kılıf kelimesi yerine kın kelimesi kullanılır.
• "Kılıç kınını kesmez." deyişinde olduğu gibi iyi bir kılıf da bıçak tarafından kesilmeyecek şekilde tasarlanır.
• Kılıflar deri, kydex, ahşap, pirinç, gümüş ya da plastik olabilir.
• Deri kılıf yapımında dikiş, perçin ve yapıştırma gibi birleştirme yöntemleri tercih edilir. Derinin biçimlendirmesi derinin (çok zaman ıslatılarak) özel deri izleme kalemleri ile izlenmesi ve kalıplanması ile olur.
• Kydex belli sıcaklığa çıkarıldıktan sonra kalıplanarak biçimlendirilir, perçin ya da vida ile birleştirilir.
• Ahşap, namluyu saracak biçiminde oyulur ve çok parça ise birleştirilir ve sonra ya yapıştırılıp boyanır ya da sonra ince metal (gümüş, pirinç vb.) levha ya da etrafına dikilen bir deri ile kaplanır.

Bıçak Çeşitleri

Bıçak çeşitleri kullanım amacına, yapılışını, tipine ve hammaddesine göre yüzlerce farklı çeşide ayrılmaktadır. Biz burada önce temel iki ayrım yapacak ve outdoor bıçaklarını tanıtacağız. Bıçakları temelde Ev, İş ve Mutfakta (Indoor) Kullanılan Bıçaklar ile doğada kullanılan (outdoor) bıçaklar olarak ayırabiliriz.

(Indoor) Evde, Mutfakta, İşte Kullanılan Bıçak Çeşitleri

Bıçak Çeşitleri ve İsimleri Nelerdir? Bıçaklar çoğunlukla mutfakta kullanılan ürünlerdir. Her gıda ürünleri için ayrı ayrı bıçak çeşitleri kullanılmaktadır. Özellikle profesyonel şeflerin mutfaklarında her iş için kullandığı ayrı bıçaklar bulunur. Birçok kişi kesme, dilimleme veya doğrama işlemlerini aynı bıçakla yapar. Fakat bıçak kullanılacak ürünlere göre bıçak kullanılması hem daha kolaylık sağlayacak, hem de kesme işlemi daha kolay yapılacaktır.

Bıçak çeşitlerine bakıldığında et bıçağı, sıyırma bıçağı, ekmek bıçağı, peynir bıçağı ve meyve bıçağı gibi pek çok bıçak çeşidi bulunmaktadır.

• Balık Bıçakları
• Biftek bıçakları
• Börek ve Pizza Bıçakları
• Dekor Bıçakları
• Döner Bıçakları
• Ekmek bıçakları
• Et açma Bıçakları
• Fileto Bıçakları
• Kasap Et Bıçakları
• Mutfak Bıçak Setleri
• Meyve sebze bıçakları
• Peynir Bıçakları
• Sıyırm Bıçakları
• Soyma Bıçakları
• Şef Bıçakları
• Zırhlar

Yukarıdaki ev bıçakları listesi outdoor ile ilgili olmadığından asıl konumuz olan outdoor bıçaklarını tanıtmaya geçiyoruz.

(Outdoor) Doğada Kullanılan Bıçak Çeşitleri,

• Av Bıçakları,
• Bushcraft Bıçaklar,
• Çift Ağızlı Bıçaklar,
• Komando Bıçakları,
• Kamp Bıçakları,
• Bel Bıçakları,
• Çakılar,
• Askeri Bıçaklar (Kasatura),
• Kamp Baltaları,
• Avcı Kamp Bıçakları,
• Kukri Bıçaklar,
• Sallama Bıçaklar,
• Avcı Hançerler,
• Taktik Bıçaklar
• Kolye Bıçaklar,

Outdoor Bıçaklarını başka bir sınıflandırmayla şu şekilde sayabiliriz.

• Açılır- kapanır bıçaklar,
• Sabit Bıçaklar
• Kılıfla taşınan bıçaklar
• Klips ile taşınan bıçaklar
• Hançerler
• Palalar
• Çok amaçlı kullanılan aletli Bıçaklar
• Çakılar
• Survivor (Hayatta Kalma Bıçakları)
• İsviçre Çakıları
• Fırlatılan Bıçaklar

Türkiye ve dünyadaki outdoor bıçakların çeşitleri genel olarak bunlardır. Tabii olarak bu listelemenin dışında binlerce bıçak türü daha vardır ve bıçak listesi yapmanın sonu da yoktur. Dolayısıyla ana listemizi bu şekilde belirledikten sonra binlerce bıçak çeşitlerine bu listenin alt kategorilerinde yer vereceğiz.

Not: Serimiz devam edecektir.

Bütün outdoor aktivitelerinde güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video doğru eğitim ve deneyimin yerini alamaz. Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi kendiniz ön planda tutun. Her durumda doğadan taraf olun.  Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. Outdoor aktiviteleri ve macera turizmi hakkında en son bilgileri almak için sitemizi takip ediniz. 

Aşağıdaki düğmelerden “BEĞEN“ tuşuna basarsanız mutlu oluruz. Yazımızı “PAYLAŞ“ butonuyla paylaşırsanız bizi motive edersiniz.