Ağrı, Ağrı Dağı ve Dağcılık

Sert coğrafyasına rağmen güler yüzlü ve konuksever insanların yaşadığı bir yerdir Ağrı. Şehrin hangi ücra köşesine giderseniz gidin ‘Başım gözüm üstüne’ cümlesiyle karşılanıp baş tacı edilirsiniz. Yoksunluğa inat gönlü zengin insanların yurdudur burası.

Anadolu kültürel mirasının seçkin örneklerine ev sahipliği yapan kent, Türkiye’nin çatısı sayılıyor aynı zamanda. Gönül çelen dağları, göğe doğru bir mucize gibi yükselen ve ‘en yüksek zirveler’ listesinde yer alan her daim karlı dorukları, kutsal kitaplarda geçen mistik Ağrı Dağı ile dağcıların hayallerini süsler. Avrupa’nın ve ülkemizin en yüksek dağı olması sebebiyle, Türkiye’nin en önemli turizm destinasyonlarından biridir Ağrı Dağı.

Bugüne kadar heybetinin büyüsüne kapılanlara meydan okumuş bu kutsal dağ. Kimini beyazlıklarına katarak sonsuzluğa uğurlamış, zirvesini fetheden çoğu dağcıya ise boyun eğmiş. Birçok eksikliğe rağmen doğaseverlere hizmet vermiş.

“Türkiye’nin Himalayası” olarak adlandırabileceğimiz Ağrı ili, dorukları bulutlarla yarışan yüksek dağlara ev sahipliği yapar. Deniz seviyesinden 1640 metre rakımda bulunan bu yüksek diyarda, Türkiye’nin 5137 metrelik en yüksek dağının yanı sıra, yükseltileri 3000 metrenin üzerine çıkan onlarca zirve yer alır. Sınır komşuları da bu yükseltilerden fazlasıyla payını alır. Kentin kuzeyinde Kars, Iğdır ve Erzurum, doğusunda İran, güneyinde Van ve Bitlis, batısında ise Muş ve Erzurum bulunur. Etrafı 2500-3500 metre arasında değişen zirvelerle kuşanan kent merkezi ovalık bir alana yayılır.

Yüksekliği 5 bin 137 metre olan Ağrı Dağı‘na, dünyanın ve yurdun farklı noktalarından gelen dağcılar ilgi göstermeye devam ediyor.

Zirveye ulaşmak için tırmanışın başladığı gün 3 bin 200 metre, ikinci gün 4 bin 200 metrede kamp yapan dağcılar, üçüncü gün zirve yapıp ilk kamp alanına geri dönüyor.

Ağrı’lı Şerpalar

Ağrı Dağı eteklerinde yaşayan köylüler, dünyanın dört bir yanından Ağrı‘ya gelen dağcıların tırmanış boyunca kamp malzemelerinin taşınmasında at ve katırlarla hizmet verip rehberlik yaparak, ekonomik kazanç elde ediyor.

Peki kim bu şerpalar?

Şerpalar (Sherpa), Nepal’in dağlık bölgesinde yaşayan, etnik bir grup. İsimlerini Tibet dilinde doğu anlamına gelen ‘şer’ ve halk-insan anlamına gelen ‘pa’ ekinden alıyorlar. Onların görevi ise Everest’e çıkmak için bölgeye gelen tüm dağcılara yardımcı olmak.

Şerpalar yüzyıllardır Everest’in eteklerinde hayvancılık ve tuz ticareti ile uğraşırken son 50 yıldır dünyanın dört bir yanından gelen dağcılara destek olmalarıyla adlarını dünyaya duyurdular. Yüksek irtifaya alışkın olmaları nedeniyle çok az oksijenle yetinebilmeleri, güçlü olmaları nedeniyle çok iyi yük taşımaları ve soğuğa dayanıklı olmaları sayesinde Everest’e çıkmak için bölgeye gelen tüm dağcılar için yardımcı olarak göze çarpıyorlar.

Kısacası apoletlerinde Everest’in zirvesi bulunan dağcıların çok büyük bölümü bu başarılarını tamamen Şerpalara borçlular. Ekibin tırmanışı sırasında çadırları onlar kuruyor, üst kamplara gitmesi gereken yükü onlar taşıyor.

Ağrı Dağı

Bir kısmı volkanik olan bu dağ sıraları il genelinde değişik yeryüzü şekilleri meydana getirirler. Alp-Himalaya volkanik dağ sisteminin devamı niteliğindeki bu yükseltiler genel olarak sıradağlar şeklindedir. Büyük ve Küçük Ağrı zirveleri, gökyüzüne doğru yükselen devasa cüsseleriyle müthiş bir görsellik oluştururlar. Japonya’daki Fujiyama, Şili’deki Osorno ve Kostarika’daki Arenal dağlarında olduğu gibi, etraflarındaki tepelerden bağımsız dikine uzanan ve birdenbire gökyüzüne yükselen yapıları, kartpostallara fotoğraf verecek güzelliktedir.

Ağrı geneline yayılan sıradağlar, Kuzey Kanat (Aras Güney) ve Güney Kanat dağları olarak sınıflanır. Yaklaşık 250 kilometre uzunluğundaki kuzey kesimdeki sıradağlar Tahir, Mergezer (Taşkom), Çemçi, Solhan (Çift Öküz), güney bölümdekiler ise Çakmak, Mirgemir ve Aladağ olarak anılır.

Ağrı Dağı – Ağrı

Türkiye’nin en yüksek dağı olan Ağrı, dağcılık ve dağ turizmi açısından büyük ilgi toplamaktadır. Efsaneye göre büyük tufandan sonra Nuh’un gemisinin burada olduğuna inanılır ve aynı zamanda kutsal kitaplarda da adı geçmektedir. Marco Polo’nun hiçbir zaman çıkılamayacak dediği dağa ilk tırmanış, kayıtlara göre 9 Ekim 1929 yılında Prof. Frederik Von Parat tarafından gerçekleştirildi. İkinci kış tırmanışı ise ilk tırmanıştan çok sonra 21 Şubat 1970’te Dağcılık Federasyonu eski başkanlarından Dr. Bozkurt Ergör tarafından gerçekleştirildi.

Karın hiç eksik olmadığı Ağrı Dağı, çeşitli ülkelerden her yıl çok sayıda turist çekmektedir. Gerek yerli gerekse yabancı ekipler tarafından her yıl yaz aylarında dağ eteklerinde kamplar kurulmakta ve tırmanma turları düzenlenmektedir.

Ağrı Dağı’nın Özellikleri:

Ağrı Dağı, Anadolu Yarımadası ve Avrupa’nın en yüksek doruğudur. 4 bin metreye kadar bazalt, daha sonra sonraki yükseklikte andezit lavlarından oluşarak volkanik bir dağ özellikleri gösterir. Dağın doruğunda bir örtü buzulu vardır. Doğu yüzünde Serdarbulak Yaylası ve 3896 metre yükseklikteki Küçük Ağrı Dağı yer alır. Ağrı Dağı yüksekliği, buzulları, insanları, değişik yapısal görünümleri, kar sınırına kadar kaplı otlukları ve dağ çayırları ile ilginç ve çekici bir görünüme sahiptir.

Ağrı Dağı’naTırmanış İçin Gerekli Malzemeler:

Krampon, İp (11 mm), Buz Kazması, Emniyet Malzemeleri (Perlon, Buz Burgusu vb) Yaz çıkışlarında (-5, -10 ºC’ye) dayanaklı uyku tulumu, anorak, rüzgarlık, diğer kamp malzemeleri ile gerekli ihtiyaçlar, dağcıların çıkışları izne tabi olan Ağrı ve Küçük Ağrı dağlarına tırmanışlarında şu noktalarından hareket etmeleri zorunludur. Ağrı Dağına çıkışlar Doğubeyazıt-Topçatan köyü-Eli Çiftliği güzergahından olmak şartıyla yalnızca dağın Doğubeyazıt sınırları içinde kalan cephesinden yapılmaktadır. Küçük Ağrı Dağı‘na ise yalnızca kuzeybatı güzergahından çıkış yapılmaktadır. Ağrı Dağı doruğuna tırmanmak için haberleşme, taşıma güvenlik ve tırmanma açısından en rahat ve sık kullanılan rota güney rotasıdır.

Ağrı yüksek bir dağ olduğu için yaz ve kış gidecek malzemelerde fazla bir farklılık olmamaktadır. Yaz aylarında zirvede bazen hava kış şartlarından daha da kötü olabilmektedir. Bu nedenle Ağrı tırmanışına çok iyi malzemelerle gidilmesi gerekir. Yaz ve kış aylarında mutlaka kaz tüyü anorak, su geçirmez üst, polar, termal iç giysiler, iyi bir ayakkabı (yazın iyi bir deri ayakkabı idare edebilir, kışın ise kesinlikle kış koşulları için yapılmış iç botu olan ayakkabılar tercih edilmelidir), kazma, krampon, kask, ocak, yazın en az -15 °C’lik (comfort) bir uyku tulumu, iyi bir mat, 8 veya 9 mm. kalınlığında 50 metrelik iki adet ip, emniyet kemeri, karabina, buz vidası, buz kazması, eldiven, kar maskesi (balaklava), GPS ve telsiz unutulmaması gereken ana malzemelerdir. Çadırın da ‘4 mevsim’ olmasına özen gösterilmelidir.

Ağrı Dağı Tırmanma Rotası

Doğubeyazıt’ta konaklayan dağcılar tırmanış için gerekli hazırlıkları burada tamamlayarak otomobil ile Eli Köyü’ne ulaşırlar. Burada su ikmali yapıldıktan sonra 7-8 saatlik bir yürüyüşle 2 bin 800 metre yükseklikteki ilk kamp yerine varılır ve burada geceleme yapılır. 2. gün 4-6 saatlik bir tırmanışla 4 bin 200 metre dolaylarında ikinci kamp yerine ulaşılır. Doruk tırmanışı için krampon, buz kayması ve ip alınması zorunludur. 8-10 saatlik tırmanışla doruğa ulaşılır ve birinci kamp yeri olan 2 bin 800 metreye dönüş yapılır.

Ağrı Dağı’nın özelliklerini ve tırmanış yollarını bilen dağcılık eğitimi almış rehberler, turistlere yardımcı olmaktadırlar. Büyük ve Küçük Ağrı dağlarını, 2678 m yüksekliğindeki Serbulak Geçidi ayırmaktadır. İlin güneyinde yer alan Süphandağı, Aladağ ve Tendürek Dağları dağcılık ve doğa yürüyüşleri için büyük potansiyele sahiptir.

Ağrı dağı gezisi ile yapacağınız dağcılık faaliyetleriniz de tırmanmak ve kamp yapmak için bazı malzemelere ihtiyacınız olacaktır;

• Tırmanış İpi
• Krampon
• Deri Eldiven, Bot ve Sıcak Tutan Giysiler
• Emniyet kemeri ve Kask
• Kar Gözlüğü ve Kar Küreği
• El Isıtıcı Sobalar
• İlk Yardım Seti
• Harita, Pusula ve El Feneri
• Çığ Kurtarma ve Arama Cihazı
• Uyku Tulumu
• Sırt Çantası

Ağrı Dağı Özellikleri

• 5137 metre yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek dağıdır.
• Atatürk ve İnönü zirvesi olmak üzere iki adet zirvesi bulunmaktadır.
• Son patlamasını 1840 yılında yapan Ağrı dağı, sönmüş bir volkanik dağdır.
• Kutsal kitaplarda geçen, Ararat, Kuh-i Nuh ve Cebel-ül Haris gibi farklı isimleri yazılmaktadır.
• Ağrı dağında yaklaşık 3600 metre yükseklikte Küp gölü bulunmaktadır.
• Ağrı dağının, dört mevsim üzerinde kar ve buz bulunmaktadır.
• Ağrı dağına, güney, batı ve doğu olmak üzere üç farklı rotadan çıkılmaktadır.
• İtalyan gezgin Marco Polo, Ağrı dağı için, hiçbir zaman çıkılamayacak bir dağ demiştir.
• Ağrı dağına ilk olarak 1829 yılında Profesör Frederik Von Parat tırmanmıştır.
• Efsaneye göre, Nuh tufanında Nuh’un gemisinin Ağrı dağı üzerine oturduğuna inanılmaktadır.
• Ağrı dağına iniş ve çıkış yaklaşık olarak 3-4 gün sürebilmektedir.

Ağrı Dağı Tanıtımı, Ağrı Doğa Yürüyüşü ve Diğer Ağrı Outdoor Rotaları ve çok daha fazlası için izleyen sayfaya geçiniz.