Türkiye’nin Outdoor Sayfası

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık.

www.turkeyoutdoor.org

Diyarbakır Kalesi ve Surları Tanıtımı

Diyarbakır Surları

Diyarbakır Kalesi ve Surları: Antik Savunma Harikası

Dünyanın en eski surlarından biri olan, 5,5 kilometrelik uzunluğuyla büyüleyici Diyarbakır Surları, tarih kokan hikayesi ve etkileyici mimarisiyle benzersiz bir ziyaret noktasıdır. Bu antik yapı, Roma İmparatoru II. Constantinious tarafından, 349 yılında hayata geçirilmiştir.

Diyarbakır Kalesi, Sur ilçesinde yer almakta olup, iç kale ve dış kale olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Dağ Kapı (Harput Kapısı), Urfa Kapı (Rum Kapısı), Mardin Kapı (Tell Kapı) ve Yeni Kapı (Dicle-Irmak-Şat Kapı) gibi ana girişlerle süslenen surlar, yaklaşık dokuz bin yıllık bir geçmişe sahiptir ve Çin Seddi’nin ardından dünyanın en uzun ve geniş savunma duvarıdır.

Diyarbakır Surları

UNESCO tarafından 2000 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen ve 2015’te Dünya Mirası olarak tescil edilen Diyarbakır Surları, Keçi Burcu gibi tarihi yapıları içinde barındırmaktadır. Duvarların yüksekliği 10-12 metre arasında değişirken, genişlikleri ise 3-5 metre arasında çeşitlenmektedir. 80’den fazla burç, güneş ve yıldız sembolleriyle süslenmiş, ayrıca çeşitli hayvan kabartmalarıyla zenginleştirilmiştir.

Ne var ki, 2023 Kahramanmaraş depremleri, kale surlarına hasar vermiş ve bu tarihi yapıyı tehdit etmiştir. Ancak, bu olağanüstü yapı, zaman içinde birçok onarımdan geçmiş ve farklı dönemlerde el değiştirmiştir.

Diyarbakır surlarının dört ana kapısı, 19. yüzyılın başına kadar güneşin doğuşu ve batışıyla ritmik bir şekilde açılıp kapanmıştır. Tarih boyunca birçok onarım ve değişim gören surların üzerinde, Selçuklu dönemine ait kitabeler ve kabartmalar gibi çeşitli dönemlere ait izler bulunmaktadır.

Mimarisi açısından dikkat çeken Diyarbakır Surları, bölgede yaygın olarak bulunan bazalt taşı kullanılarak inşa edilmiştir. Yüksekliği 10-12 metre, genişliği ise 3-5 metre arasında değişen bu surlar, topoğrafyaya uygun olarak kuzey-güney doğrultusunda 5 km uzanmaktadır. 82 adet burçla desteklenmiş olan surlar, genellikle yarım daire veya çokgen biçiminde olup, Dicle vadisine bakan bölümlerde dört köşelidir. Her bir burç, kendine özgü detaylar içerir ve iç çeperlerinde yer alan merdivenlerle ziyaretçilere ulaşım imkanı sunar.

Diyarbakır Surları, tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini taşıyan muazzam bir anıttır. Çin Seddi’nden sonra gelen en etkileyici, en geniş ve en sağlam surlar olarak kabul edilen bu yapı, ziyaretçilere geçmişin derinliklerine uzanan bir yolculuk vaat ediyor.

Diyarbakır Surlarının Büyülü Kapıları: Geçmişin Anahtarları

Diyarbakır Surları

Diyarbakır Surları, kentin girişlerini süsleyen dört büyük kapı ile ziyaretçilerini karşılıyor. Bu kapılardan biri olan Dağ Kapı, kentin kuzeyinde, iki silindirik burç arasında gururla durmaktadır. Mardin Kapı, surların güney tarafında, tarih boyunca pek çok hikayeye ev sahipliği yapmıştır. Urfa Kapı, kentin batısında yükselirken, üzerindeki kitabe sayesinde Artuklu döneminde Hükümdar Sultan Mehmet tarafından onarılmış ve demir kapı kanatları ile süslenmiştir; Osmanlı döneminde ise padişahın sefer zamanlarında önemli bir rol oynamıştır. Kentin doğusunda konumlanan ve aynı zamanda Su Kapısı olarak bilinen Yeni Kapı, basık kemerli ve tek girişli mimarisiyle öne çıkar, ayrıca Dicle Nehri’ne bağlantı sağlar.

Her bir kapı, geçmişin anahtarları gibidir, tarih ve kültürün derin izlerini taşır. Dağ Kapı, silindirik burçları arasında sakladığı sırlarla adeta tarihi bir koridor sunar. Mardin Kapı, güneydeki surların ötesine geçenleri mistik bir atmosferle karşılar, geçmişten gelen anıları ziyaretçilere aktarır. Urfa Kapı, Artuklu döneminin izlerini taşıyan kitabesiyle geçmişin yankılarını canlandırır ve Osmanlı’nın zengin tarihini hatırlatır. Yeni Kapı ise basık kemerli yapısı ve Dicle Nehri’ne sunduğu nefes kesen manzara ile surların eşsiz bir kapısıdır.

Diyarbakır Surları, her bir kapısıyla ziyaretçilere tarihin kapılarını aralayan büyülü bir atmosfer sunar. Bu kapılar, sadece kent içine geçişi değil, aynı zamanda geçmişe doğru bir yolculuğu temsil eder.

Surların Mimarisi: Geçmişin Taş İzi

Diyarbakır Surları

Diyarbakır Surları, temel yapı malzemesi olarak bölgede yaygın olarak bulunan dayanıklı bazalt taşını kullanarak inşa edilmiştir. Fiziksel özellikler ve bileşim açısından farklı dönemlere ait izler taşıyan bu muazzam yapı, taş, tuğla ve harcın ustaca birleşimiyle öne çıkar. Topoğrafyaya uygun olarak tasarlanan surlar, 10-12 metre yükseklik ve 3-5 metre genişlikte bir mimari güzellik sunar. Diyarbakır’ın Sur içindeki yerleşiminin alanı, kuzey-güney doğrultusunda 1040 m, doğu-batı doğrultusunda 1400 m olan bir ana koordinatla belirlenir. Oval bir şekle sahip olan surlar, toplamda 5 km uzunluğundadır ve 82 adet burçla desteklenmiştir.

Burçlar, surların öne çıkan karakterleridir. Dağ Kapı Burcu veya Harput Kapı Burcu, Turizm Bakanlığı’na bağlı Turizm Bürosu ve Devlet Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılmaktadır. Doğu ve batı burçları, zengin bezemeler ve hayvan desenleriyle süslenmiştir. Dağ Kapı, geçmişte kentin önemli girişlerinden biri olarak hizmet vermiştir, ancak günümüzde denetimli bir açık alan haline gelmiştir.

Tek Beden Burcu, Dağ Kapı ile Tek Kapı burçları arasında yer alır ve günümüzde satış mekânı olarak kullanılır. Evli Beden Burcu veya Benusen Burcu, Artuklu dönemine ait zengin kitabe ve bezemeleriyle diğerlerinden ayrılır. 1208 yılında Mimar Cafer Oğlu İbrahim tarafından yapılmıştır. Yedi Kardeş Burcu, çift başlı kartal, aslan kabartmaları ve kitabelerle süslenmiş Selçuklu’nun sembolik bir yapıdır.

Nur Burcu, Selçuklu Hükümdarı Melik Şah tarafından 1089 yılında inşa edilmiştir. Selçuklu Burcu, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın emriyle 1088 yılında Selame oğlu Urfalı Muhammed tarafından yapılmıştır. Keçi Burcu, surlar üzerindeki en büyük ve en eski burç olup, içinde üç nefte sahip çok nitelikli bir mekanı barındırır. Bizanslılar döneminde Şemsi Tapınağı olarak kullanılan bu burç, 1223 yılında Mervanoğulları tarafından onarılmıştır.

Diyarbakır Surları, geçmişin taş izlerini günümüze taşıyan eşsiz bir yapıdır, her bir burcu kendi hikayesini anlatır ve ziyaretçilere tarihin derinliklerine bir yolculuk fırsatı sunar.

Diyarbakır Sur Kapıları

Diyarbakır, zengin tarihi ve kültürel dokusuyla öne çıkan bir şehir olup, bu zenginliği taşıyan kale kapılarıyla ünlüdür. İşte Diyarbakır’ın dışa açılan kale kapılarından bazıları:

1. Dağkapı (Harput Kapısı)

Diyarbakır’ın kuzeyinde yer alan Dağkapı, tarihi zenginlikleri ve mimari özellikleri ile öne çıkar. Roma ve Bizans dönemlerinden günümüze uzanan bu kapı, şehre girişte sizi tarihin derinliklerine davet eder.

2. Urfa Kapı (Deri Rum / Anadolu Kapısı)

Urfa Kapı, farklı zaman dilimlerini yansıtan zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Deri Rum veya Anadolu Kapısı olarak da bilinir ve Diyarbakır’ın tarih kokan sokaklarına bir geçiş noktasıdır.

3. Mardin Kapı (Tell Kapısı)

Mardin Kapı, şehrin güneyine açılan tek kapıdır. Muktedir Billâh dönemine ait kitabeleriyle süslenmiş olan bu kapı, Diyarbakır’ın tarihine ışık tutar.

4. Yenikapı (Dicle Kapısı / Su Kapısı)

Yenikapı, Diyarbakır’ın surlarının dışında yer alır ve Dicle Nehri’ne açılan bir kapıdır. Su Kapısı olarak da bilinen Yenikapı, surların savunma stratejisinin bir parçasıdır.

5. Simar Kapısı

Simar Kapısı, şehrin farklı noktalarına geçiş sağlayan önemli bir kapıdır. Mimari zarafeti ve tarihi önemiyle ziyaretçilerini karşılar.

6. Oğrun Kapı – Diyarbakır Kalesi

Diyarbakır Kalesi’nde yer alan Oğrun Kapı, kale içindeki geçişleri sağlar. Kale atmosferini soluyarak tarihi bir yolculuğa çıkabilirsiniz.

Yeni Açılan Kapılar: Yenilik ve Gelecek

Diyarbakır, sadece tarihiyle değil, aynı zamanda yeni açılan kapılarıyla da çağa ayak uydurur. Çiftkapı ve Tekkapı, şehrin modern dokusunu temsil ederken, geçmişle geleceği birleştiren bir simge olma özelliğine sahiptir.

İşte şehire açılan kale kapıları ve diğer tarihi miraslar:

İçkale – Artuk Kemeri

İçkale’nin girişini sağlayan Artuk Kemeri, tarihi bir atmosfer sunan ve geçmişin izlerini taşıyan önemli bir kapıdır. Artuklu döneminden günümüze uzanan bu kemeri keşfederken, zamanın tınısını hissedebilirsiniz.

İçkale – Küpeli Kapısı

Küpeli Kapısı, şehre açılan bir başka tarihî geçiş noktasıdır. Mimari detayları ve özgün yapısıyla dikkat çeker. Diyarbakır’ın içkalesinin tarih kokan sokaklarına bu kapı aracılığıyla adım atabilirsiniz.

Saraykapı

Saraykapı, Diyarbakır’ın kale surlarının şehre bakan tarafında yer alır. Şehre açılan bu kapı, geçmişten günümüze uzanan anıları ve tarihi öyküleri bünyesinde barındırır.

Saraykapı İç Tarafı

Saraykapı’nın iç tarafı, şehre girişi güzellikle süsleyen tarihî bir atmosfere sahiptir. Surların içine adım attığınızda, geçmişin gizemini hissedeceksiniz.

İçkale – Osmanlı Kapısı

Osmanlı dönemine ait bu kapı, İçkale’den şehre geçişi sağlar. Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan bu kapı, Diyarbakır’ın tarihî birikimini yansıtır.

İçkale – Arbedaş Kapısı

Arbedaş Kapısı, İçkale’nin diğer önemli bir giriş noktasıdır. Tarihi detayları ve zarif mimarisiyle ziyaretçilerini büyüler.

Silvan Kalesi – Kulfa Kapı

Silvan Kalesi’nin girişini sağlayan Kulfa Kapı, kale atmosferini yansıtan bir yapıdır. Silvan’ın tarihî zenginliklerini keşfetmek isteyenleri bekler.

Silvan Kalesi – Aşağı Kapı (Deri Jer)

Aşağı Kapı, Silvan Kalesi’nin önemli geçiş noktalarından biridir. Tarihi kalenin surları arasında yer alan bu kapı, geçmişin hikayelerini anlatır.

Silvan Kalesi – Diyarbakır Kapı

Diyarbakır Kapı, Silvan Kalesi’nin şehre açılan kapılarından biridir. Tarihi zenginlikleriyle bilinen Silvan’ın girişini süsleyen bu kapı, göz kamaştırıcı bir atmosfer sunar.

Silvan Kalesi – Bircuşah Kapısı

Bircuşah Kapısı, Silvan Kalesi’nin farklı bir giriş noktasıdır. Geçmişten günümüze uzanan bu kapı, ziyaretçilere tarihî bir yolculuk vaat eder.

Sadık Bey Kasrı (Mala Beg)

Sadık Bey Kasrı, Diyarbakır’ın tarihî miraslarından biridir. Mala Beg olarak da bilinen bu kasır, Osmanlı dönemine ait mimari özellikleriyle dikkat çeker. Şehrin tarih kokan atmosferine bir pencere açar.

Diyarbakır’ın bu tarihî kapıları ve yapıları, geçmişin izlerini günümüze taşıyan değerli mirasları temsil eder. Şehri keşfederken, bu kapılar aracılığıyla geçmişin gizemli dünyasına doğru unutulmaz bir yolculuk yapabilirsiniz.

Her biri kendi hikayesini anlatan bu kapılar, Diyarbakır’ın kültürel zenginliğini keşfetmek isteyenlere unutulmaz bir deneyim sunar. Göz alıcı mimarileri ve tarih kokan dokularıyla Diyarbakır’ın kapıları, geçmişle günümüz arasında bir köprü kurar.

Diyarbakır’ın nin keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Diyarbakır’da ‘de gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren aşağıdaki rehberimize göz atabilirsiniz. Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları ve benzersiz atmosferiyle Diyarbakır, her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor.

Gezi rotanızı belirlerken, Ulu Cami, Hz. Süleyman Camii, Meryem Ana Kilisesi, Dört Ayaklı Minare ve Zinciriye Medresesi gibi önemli noktaları göz önünde bulundurmayı unutmayın. Diyarbakır Gezilecek bütün mekanları harita üzerinde görmek için “Diyarbakır Gezi Rehberi” haritamıza bakabilirsiniz. https://maps.app.goo.gl/iSJPxeZNATUb47C68

Aşağıdaki yazılarımıza göz atın

Diyarbakır’ın eşsiz atmosferinde kaybolmak ve şehrin tarihle iç içe geçmiş dokusunu hissetmek için, siz de bu muazzam şehri keşfetmeye hazır olun. Diyarbakır’ın gezilecek bütün mekanları, outdoor olanakları, kamp karavan tesisleri aşağıdadır.

Diyarbakır Gezilecek Yerler
  1. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hazreti Süleyman Camii
  2. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Ulu Camii
  3. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Gazi Köşkü
  4. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Diyarbakır Kalesi ve Surları
  5. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hasan Paşa Hanı
  6. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Malabadi Köprüsü
  7. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü)
  8. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hevsel Bahçeleri
  9. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
  10. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Keçi Burcu
  11. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Ulu Beden Burcu
  12. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Yedi Kardeşler Burcu
  13. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Dağkapı ve Dağkapı Meydanı
  14. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Mardin Kapı
  15. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Hanlar
  16. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Hamamlar
  17. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Camiler
  18. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Kiliseler
  19. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Köşkler
  20. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Medreseler
  21. Diyarbakır’da Gezilecek Müzeler
  22. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Suluklu Han
  23. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Diyarbakır Dengbej Evi
  24. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Deliller Husrev Paşa Hanı
  25. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Zerzevan Kalesi
  26. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hani Anakarıs Şifalı Su
  27. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Çermik Melike Belkıs Kaplıcaları
  28. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Amida Höyüğü
  29. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Bakırcılar Çarşısı
  30. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Köprüler
  31. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Cami ve Kiliseler


Diyarbakır Tanıtımı ve Gerekli Bilgiler

1. “Diyarbakır: Binlerce Yılın Şahidi, Güneydoğu’nun İncisi”

Diyarbakır Ulu Cami avludan görünüm

Diyarbakır, Osmanlıca’da دياربكر‎ olarak bilinen, Türkiye’nin Diyarbakır ilinin merkezi ve zengin tarihi mirasıyla öne çıkan bir şehirdir. Yüksek plato üzerinde konumlanmış, tarihi Diyarbakır Kalesi’nin gölgesindeki bu şehir, Güneydoğu Anadolu’nun yüzölçümü bakımından ikinci büyük şehri olma unvanını taşımaktadır.

2. “Diyarbakır’ın Kökeni ve Derin Tarih Yolculuğu”

Diyarbakır, Kürtçe’de “Amed” olarak bilinen, Zazaca’da ise “Diyarbekır” olarak anılan bir şehir olup, tarih sahnesine yaklaşık 9000 yıl önce çıkmıştır. Yontma Taş ve Mezolitik devirlerden günümüze kadar uzanan bu geçmiş, şehrin çevresindeki mağaralardan gün yüzüne çıkan arkeolojik kalıntılarla belgelenmiştir.

3. “Diyarbakır’ın Tarihi Yolculuğu: Medeniyetlerin Buluşma Noktası”

Diyarbakır, tarihi boyunca Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr gibi farklı adlarla anılan bir şehir olmuştur. Hititler, Asurlular, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve daha pek çok medeniyetin izlerini taşıyan Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu’nun tam ortasında, tarih kokan bir şehir olarak kendini göstermektedir.

4. “İslam’ın İlk Adımları: Diyarbakır’ın Fethi”

İslam’ın doğuşundan sonra, Diyarbakır, İslam ordusunun fetihleriyle tanıştı. Ömer döneminde fethedilen şehir, Halid bin Velid’in önderliğinde Müslümanların ilk yerleşim yerlerinden biri haline geldi. Bu dönüm noktasıyla birlikte, Diyarbakır İslam Devleti’nin bir eyaleti olarak tarih sahnesine çıktı.

5. “Osmanlı İmparatorluğu’na Yolculuk: Diyarbakır’ın Değişen Kaderi”

Selçuklu Türkleri, İnaloğulları ve Artukluların egemenliğinin ardından, Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu’nun eline geçti. Şii Safevîler ve Moğol istilalarının ardından Osmanlı hakimiyeti, Diyarbakır’ın tarihinde yeni bir sayfa açtı. Akkoyunlular’ın başkenti olarak parlayan bu şehir, Osmanlı Devleti’nin büyümesinde önemli bir rol oynadı.

Diyarbakır İsmi Nereden Geliyor?

Diyarbakır Surları

1. “Diyarbakır’ın İsmi: Tarihsel Bir Yolculuk”

Diyarbakır şehri, zaman içinde çeşitli isimlerle anılmış ve etimolojik bir zenginliğe sahip olmuştur. MÖ 200’de Asur hükümdarı Adad-Nirari’nin kılıç kabzasında “Amid” veya “Amidi” olarak geçen ismi, Roma ve Bizans dönemlerinde farklı varyasyonlarda karşımıza çıkmaktadır.

2. “Kara Amid’den Diyarbakır’a: Türkmenlerin İzinde”

  1. yüzyılda şehre gelen Türkmenler, siyah renkli taşlardan esinlenerek Diyarbakır’a “Kara Amid” adını vermişlerdir. Bu isim, şehrin tarihindeki Türk varlığını ve etkileşimini yansıtmaktadır.

3. “Diyâru Bekr’den Diyarbekir’e: Bir Dil Tartışmasının Ardındaki Değişim”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde “Diyâru Bekr” olarak anılan şehir, zamanla merkez için kullanılan “Amid” isminin terkedilmesiyle “Diyarbekir” halini almıştır. Dil tartışmalarının ardından, şehrin adı 1938’de resmi olarak “Diyarbakır” olarak değiştirilmiştir.

4. “Diyarbakır’ın Yeni Adı: Dil Kurumu’nun Müdahalesi”

Diyarbakır’ın ismiyle ilgili önemli bir dönemeç, Atatürk’ün Diyarbekir’den Elazığ’a geçişi sırasında yapılan bir dil tartışmasının ardından gerçekleşti. Türk Dil Kurumu’nun girişimiyle şehir, “Bakır memleketi” anlamına gelen “Diyarbakır” olarak resmi bir değişiklikle karşılaştı.

5. “Bakırın İzinde: Diyarbakır ve Madencilik”

Şehirde bakır madenciliği olmasa da, il genelinde bakır madenciliği oldukça yaygındır. Diyarbakır’ın adının içindeki “bakır” kelimesi, bölgedeki madencilik faaliyetlerine gönderme yapmaktadır.

Diyarbakır Tarihi

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın Amid’de (Diyarbakır) bastırdığı para (1453-1478)

1. “Tarihi Bir Başlangıç: Silvan’ın Kökeni ve Tigranakert Dönemi”

Silvan şehri, antik dönemlerde Büyük Dikran tarafından kurulan “Tigranakert” olarak bilinir. Diyarbakır’ın Mezopotamya ile Anadolu’nun kesişim noktasında yer alan tarihi, Yontma Taş ve Mezolitik devirlerdeki mağara yerleşimleriyle başlar.

2. “Hititlerden Selçuklulara: Silvan’ın Çeşitli Egemenlikleri”

MÖ 3000 civarında, Silvan kent merkezi Hitit ve Hurri-Mittani egemenliğine sahne olmuştur. Bu dönemde yaşanan egemenlik değişikliklerinin ardından şehir, Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Makedonyalılar, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve İslam’ın doğuşundan sonra Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Selçuklular, ve diğer birçok medeniyetin hüküm sürdüğü bir yer haline gelmiştir.

3. “Osmanlı İmparatorluğu’nun Gözde Eyaleti: Diyarbakır”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Diyarbakır önemli bir eyalet merkezi olarak öne çıktı. Osmanlı’nın son dönemlerinde, I. Dünya Savaşı öncesinde yaşanan sıkıntılara rağmen, şehirde büyük sosyal, kültürel ve ekonomik hareketlilik yaşandı.

4. “Kurtuluş ve Büyüme: Diyarbakır Cumhuriyet Döneminde”

Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, Cumhuriyet döneminde Diyarbakır, modernizasyon ve gelişim sürecine girdi. 1950’lerden itibaren şehir, yeni altyapı projeleri ve büyümeyle kalkındı. 1980’lerde ise Diyarbakır Cezaevi, dönemin askeri hükümetinin simgelerinden biri haline geldi.

5. “Büyükşehir Unvanı ve Gelişen Diyarbakır”

1993 yılında büyükşehir unvanını kazanan Diyarbakır, 2004’te genişletilen sınırlarıyla daha fazla gelişme imkanı buldu. 2012’de çıkarılan kanunla büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu, bu da şehri Türkiye’nin önemli merkezlerinden biri haline getirdi.

Diyarbakır Coğrafyası

On Gözlü Köprü

1. “Diyarbakır Coğrafyası: Orta Anadolu’nun İncisi”

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin merkezinde, Mezopotamya’nın kuzeyinde konumlanmıştır. Şehir, doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elazığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeriyle çevrilidir. Güneydoğu Toroslar’ın kolları tarafından sarmalanmış, ortası hafif çukurlaşmış bir topoğrafyaya sahiptir.

2. “İklim: Sert Karasal İklimin Hakim Olduğu Diyarbakır”

Diyarbakır’ın iklimi genellikle sert karasal bir karaktere sahiptir. Yaz ayları oldukça sıcak geçerken, kışlar Doğu Anadolu’ya kıyasla daha ılımandır. Bu, Güneydoğu Toroslar yayının kuzeyden gelen soğuk rüzgârları engellemesinden kaynaklanmaktadır. En yüksek sıcaklık 40,2 derece, en düşük sıcaklık ise -10,1 derece olarak ölçülmüştür.

3. “Yağışlar ve Bitki Örtüsü: Bozkırın Egemenliği”

Yıllık yağış ortalaması 496 milimetre olan Diyarbakır’da yağışların %2’si yaz aylarında düşer. Bozkır bitki örtüsü hakimdir ve otsu bitkilerin yeşerip çiçeklendiği kısa bir ilkbahar dönemini içerir. Çevredeki dağlar, yer yer meşe ormanlarıyla kaplıdır. Diyarbakır topraklarının %33’ü orman ve fundalık, %40’ı ekili arazi ve %22’si çayır ve meralarla kaplıdır. Ormanlık alanlar azalmış olsa da vadilerde söğüt, çınar, ceviz ve kavak ağaçlarıyla zengindir.

4. “Dicle Nehri: Diyarbakır’ın Can Veren Suyu”

Diyarbakır’ı sulayan yaşamsal bir kaynak olan Dicle Nehri, şehrin hayat damarlarından biridir. Elazığ ili sınırları içinden doğan nehir, Diyarbakır’ın lav sahanlığının doğu kesimine paralel bir rota izler. Nehir vadisinin tabanı bu bölgede 600 m’ye kadar iner ve ardından Diyarbakır’ın güneyinde doğuya yönelir. Dicle Nehri, Diyarbakır il sınırları içindeki çoğu akarsuyu toplar, ancak sadece ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat Irmağı’na yönlendirilir.

Dicle Nehri, Diyarbakır’ın su ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda üzerine inşa edilen barajlar sayesinde hidroelektrik enerji üretimine de katkı sağlar. Dicle, Devegeçidi, Kralkızı, Silvan gibi barajlar, bölgeye enerji sağlamanın yanı sıra sulama faaliyetlerini de destekler, tarımın gelişimine katkıda bulunur. Bu doğal zenginlik, Diyarbakır’ın ekonomik ve sosyal canlılığına önemli bir etki yapar, aynı zamanda çevresine yeşil bir dokunuş sunar.

“Diyarbakır Nüfusu ve Demografik Yapısı: 2023 Güncel Verileri”

Diyarbakır Parkorman

Diyarbakır, Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir ve 2022 sonu itibariyle 1.804.880 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfus, şehrin 15.168 km2’lik yüzölçümüne dağılmış durumdadır, ve her km2’ye düşen kişi sayısı 119’dur. Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe ise 947 kişi ile Bağlar’dır.

Şehirdeki yıllık nüfus artış oranı %0,75 olarak kaydedilmiştir. Nüfus artış oranında en yüksek orana sahip ilçe Kayapınar (%1,84) iken, en düşük oran Çüngüş ilçesinde görülmüştür (-%2,76).

TÜİK verilerine göre Diyarbakır, 17 ilçe ve belediyeden oluşmaktadır ve bu belediyelerde toplam 1.046 mahalle bulunmaktadır. Şehir, zengin demografik yapısı ve dinamik nüfusuyla Türkiye’nin önemli yerleşim bölgelerinden biridir.

Diyarbakır: Zengin Topraklarda Kök Salan Ekonomi ve Kültür Harmanı

Ergani ilçesi yakınlarında bulunan Çayönü yerleşkesi, MÖ 8000-6000 civarına tarihlenmektedir.

Diyarbakır’ın Ekonomisi: Toprakların Bereketi ve Çeşitliliği

Diyarbakır, geniş tarım arazileriyle öne çıkan bir şehir olarak, tarım sektöründe etkin bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bu verimli topraklar, çoğunlukla buğday, arpa, kırmızı mercimek, nohut ve pamuk gibi başlıca tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak tanımaktadır. Ergani ilçesinde bakır çıkarılması da ekonomik çeşitliliği artıran unsurlardan biridir. Ayrıca, son dönemde yapılan petrol aramalarıyla şehirde petrol kaynakları bulunmuştur, bu da ekonomik potansiyeli daha da artırmıştır.

Kültür ve Turizm: Tarih, Sanat ve Misafirperverlik

Diyarbakır, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla ön plana çıkmaktadır. UNESCO tarafından 2015’te Dünya Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, şehrin tarihini günümüze taşımaktadır. Şehirdeki Devlet Tiyatrosu ve Büyükşehir Belediye Tiyatrosu ise sanatseverleri ağırlamaktadır.

Uluslararası Gazeteciler ve Yazarlar Derneği tarafından “Turizmin Oscarı” olarak adlandırılan Altın Elma Ödülü, Diyarbakır’ın turistik mekanları, konaklama yerleri ve halkının misafirperverliği gibi özelliklerini değerlendirerek 2018 yılında kazanılmıştır.

Mutfak Kültürü: Binlerce Yıllık Lezzet Mirası

Diyarbakır’ın mutfak kültürü, Arap, Ermeni, Kürt, Süryani, Türk, Yahudi ve Zaza kültürlerinin birleşiminden oluşan zengin bir mirasa sahiptir. Kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç, sakatat çeşitleri, tereyağı ve bulgur gibi temel malzemelerle hazırlanan ağır yemekler, Diyarbakır mutfağının öne çıkan özellikleridir.

Diyarbakır’ın ünlü yemekleri arasında kaburga dolması, içli köfte, sac tava, meftune ve ciğer kebabı yer almaktadır. Ayrıca, Diyarbakır lahmacunu ve kadayıfı ile ünlüdür. Mutfak kültürü, karpuz gibi yerel ürünlerle de zenginleşmiş, ciğer kebabı, içli köfte, çiğ köfte, bulgur pilavı, kaburga, keşkek, lebeni, burma kadayıf ve sütlü nuriye gibi lezzetlerle öne çıkmaktadır.

Ulaşım: Diyarbakır’ı Keşfetmek İçin Çeşitli Yollar

Diyarbakır’a Ulaşım: Havayolu, Karayolu, Demiryolu İmkanları

Diyarbakır Gar Binası

Havayolu: Diyarbakır’a ulaşım için en hızlı seçeneklerden biri havayolu taşımacılığıdır. Diyarbakır Havaalanı, Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerden düzenli seferlerle ulaşım imkanı sunmaktadır. Ayrıca Antalya, Adana ve Bursa gibi şehirlere de haftanın belirli günlerinde seferler düzenlenmektedir. Havaalanı, şehir merkezine sadece 6 km uzaklıktadır, bu da ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Yurt dışından ise Almanya’nın Düsseldorf, Hannover ve Frankfurt eyaletlerine düzenli uçuşlar yapılmakta, ayrıca Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’e ve Suudi Arabistan’ın Cidde ve Medine şehirlerine tarifesiz uçuşlar gerçekleştirilmektedir.

Demiryolu: Diyarbakır, demiryolu ağına entegre bir şehirdir. Diyarbakır Garı, bölgesel ve anahat trenlere hizmet vermektedir. Batman-Diyarbakır ve Diyarbakır-Batman gibi bölgesel tren hatları, şehir içi ve çevresindeki ulaşımı kolaylaştırmaktadır.

Karayolu: Türkiye’nin dört bir yanından Diyarbakır’a karayolu ile ulaşım mümkündür. Otobüslerle seyahat edebilir, Diyarbakır Otogarı’nı kullanarak şehre ulaşım sağlayabilirsiniz. Otogar, şehir merkezine sadece 4 km uzaklıktadır. Diyarbakır’ın diğer illerle olan karayolu uzaklıkları şu şekildedir:

Diyarbakır Harita
  • Adana: 536 km
  • Adıyaman: 207 km
  • Ankara: 1.002 km
  • Gaziantep: 329 km
  • İstanbul: 1.381 km
  • İzmir: 1.436 km
  • Elazığ: 162 km
  • Malatya: 245 km
  • Mardin: 86 km
  • Mersin: 610 km
  • Siirt: 216 km
  • Şanlıurfa: 184 km
  • Konya: 861 km

Bu uzaklıklar, karayoluyla seyahat edenler için referans noktalarıdır.


https://turkeyoutdoor.org/, Türkiye’de outdoor (açık hava etkinlikleri) hakkında bilgi sağlayan bir web sitesidir. Site, yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi çeşitli açık hava etkinlikleri hakkında rehberler, rotalar, haberler ve etkinlikler sunmaktadır.

Site, Türkiye’nin dört bir yanındaki açık hava etkinlikleri için kapsamlı bir bilgi kaynağıdır. Sitede, her etkinlik için detaylı bilgiler, rotalar, fotoğraflar ve videolar bulunmaktadır. Site ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleri hakkında güncel haberler ve etkinlikler hakkında bilgi vermektedir.

Sitenin hedef kitlesi, açık hava etkinliklerine ilgi duyan herkestir. Site, hem deneyimli hem de yeni başlayanlar için faydalı bilgiler sunmaktadır. Site, Türkiye’de açık hava etkinlikleri hakkında bilgi edinmek ve bu etkinliklere katılmak isteyenler için ideal bir kaynaktır

https://turkeyoutdoor.org/