Doğaya Dayalı Turizm

Türkiye’nin outdoor ve doğa sporları platformu: Türkiye’de outdoor (açık hava etkinlikleri) hakkında bilgi sağlayan Türkiye’nin outdoor ve doğa sporları platformu olarak yürüyüş, trekking, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla dolu maceralar hakkında detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinlikler sunuyoruz. Her bir etkinlik için titizlikle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, büyüleyici fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor.

Instagram: @turkey_outdoor_org

Türkiye’nin popüler Outdoor Aktiviteleri Paylaşım Merkeziyiz: Doğaseverler, outdoor tutkunları ve macera arayışındakiler için Türkiye’nin en kapsamlı etkinlik platformu hizmetinizde! Türkiye ve dünyadaki popüler gezilecek yerler hakkında detaylı ve güncel bilgileri sitemizde arama yoluyla bulabilirsiniz.

• E-posta: info@turkeyoutdoor.org
• Kulüp İletişim: turkeyoutdoorclub@gmail.com
• Facebook Sayfamız: @turkeyoutdoorblog

Bu adresler üzerinden etkinlik detaylarını ve resimlerinizi bize iletebilirsiniz. Türkiye’nin outdoor tutkunlarını bir araya getiren platformda siz de yerinizi alın! ✨

Doğaya Dayalı Turizm Ne Demektir?

Turizm, dünyanın en büyük ve en hızlı gelişen sektörü olarak tanımlanmaktadır. Özellikle doğaya dayalı turizm faaliyetlerindeki önemli gelişmeler bu sektöre fayda sağlayan en önemli katkı olarak değerlendirilmektedir.

Doğaya dayalı turizm için kullanılan arz kaynakları; görece müdahale görmemiş peyzaj, su, bitki örtüsü ve yaban hayatı gibi doğal kaynakların kullanımı ile ilgili bütün turizm şekillerini içermektedir. Doğaya dayalı turizm, turizm ekonomisi büyümekte olan bir sektörüdür.

Eko turizm ya da doğa turizmi olarak da bilinen doğaya dayalı turizm, doğa, yabani bitki örtüsü, yabani hayvanlar ya da mevcut kültürel doku ile iç içe olma, bunlara hayran olma, ya da bunlarla ilgili olarak çalışmalar yapma gibi özel amaçlar ile nispeten bozulmamış ve kirletilmemiş doğal alanlara seyahat etmeyi içeren turizm türü olarak tanımlanmaktadır.

Doğaya dayalı turizm konusunda literatürde ortak bir tanım bulunmamaktadır. Eğitim, rekreasyon (outdoor) ve macera gibi üç özel elementle birleştirilen turizm aktivitesine karşılık olarak doğa seyahati veya doğa uyumlu turizm ifadeleri kullanılmaktadır.

Weber, doğa turizmi ile macera teriminin birlikte kullanılmasına karşıdır ve macera turizminin özel bir çevreyle (örn. doğa) bağdaştırılmaması gerektiğini savunmaktadır. Ona göre macera bireyin maruz kaldığı bir fonksiyonun risk yaratabilecek bir tecrübesidir.

Valentine ise rekreasyon elementini kendi tanımıyla birleştirmekte ve doğaya dayalı turizmin temelde doğada onu rahatsız etmeden eğlenmek olarak ifade etmektedir. Ona göre doğada uygulanabilecek üç çeşit aktivite vardır. Bunlar; doğaya dayanan aktiviteler (tecrübeler), doğa tarafından geliştirilen aktiviteler ve doğal ortamda rastlantısal olarak oluşan aktivitelerdir.

Doğaya Dayalı Turizm Çeşitleri Nelerdir?

Doğaya dayalı turizme katılım çevreye yönelik sosyo-ekonomik değişkenlerin ve tutumların bir fonksiyonu olarak ifade edilmektedir, doğaya dayalı turizmi, balık avlama, avcılık, kayak, snowboard, kar motosikleti, kızak, kano, su, sporları, yürüyüş, bisiklet, dağ bisikleti, kuş gözlemciliği, bitki gözlemciliği, yaban hayatı izleme, golf, fotoğrafçılık ve bunun gibi pek çok rekreasyonel (outdoor) faaliyeti içeren bir turizm türü olarak tanımlamaktadırlar. Diğer bir tanıma göre doğaya dayalı turizm, bir alanın doğal kaynaklarını kullanmak kapsamında basit serbest zaman gezisidir

Bununla birlikte; doğaya dayalı turizm faaliyetlerinin, önemli ölçüde tarım, çiftlik ve yaban hayatı turizmine yönelik gerçekleştirilen faaliyetlerden oluştuğu da ifade edilmektedir. Yaban hayatı turizmi, turizm gelişiminin sürdürülebilir yönünü oluşturmakta, tarım turizmi ve çiftlik turizmi ise kırsal kalkınma ve gelecek nesiller için önemli bir katalizör görevi üstlenmektedir.

Doğaya dayalı turizm eko turizm, doğa turizmi, yeşil turizm, kırsal turizm gibi adlarla da anılmakta ve doğadan ve doğanın yaban hayatından etkilenen, doğa ile iç içe olmayı seven ve doğaya yönelik çalışmalar yapan, aynı zamanda kültürel çekiciliği de bulunan nispeten bozulmamış ve kirletilmemiş alanlara seyahatleri içeren bir turizm türü olarak tanımlanmaktadır.

Doğaya dayalı turizmi, milli parklar, koruma altına alınmış özel alanlar, hayvanat bahçeleri ve yaban hayatı gibi doğal ortamları temsil ettiği düşünülen alanlara yönelik gerçekleştirilen etkinlikler olarak da tanımlanmaktadır. Başka bir tanıma göre, doğa turizmi genel olarak, doğal ortamlara yapılan seyahatleri ifade etmektedir. Manzara bütünlüğü, topografya, su, vejetasyon ve yaban hayatı gibi doğal kaynakların kullanımı ile ilgili bütün turizm şekillerini içermektedir. Doğaya dayalı turizm, kırsal mekânlarda yapılan rekreasyonel ve macera türü spor faaliyetlerini içine almaktadır.

Doğaya Dayalı Turizmin Unsurları

Görüldüğü gibi doğaya dayalı turizm kavramına yönelik yapılmış çok çeşitli tanım bulunmaktadır. Yapılan bu çeşitli tanımlara rağmen yapılan turizm çeşidinin doğaya dayalı turizm olarak adlandırılması için olması gereken dört önemli unsur bulunduğunu ifade etmektedir. Bunlar;

• Doğaya dayalı turizm el değmemiş doğal alanlarda yapılan turizm türü olmalıdır.
• Doğaya dayalı turizmde çevre zarara uğramamış ve değerini yitirmemiş olmalıdır.
• Doğaya dayalı turizm, doğal alanların sürdürülebilir korunmasına ve yönetimine doğrudan katkı sağlamalıdır.
• Doğaya dayalı turizm, doğal alanların korunmasında yeterli ve uygun yönetim biçimini benimsemeli ve uygulamalıdır.

Doğaya Dayalı Turizmin Kurumsallaşması:

Doğaya dayalı turizmin üç stratejik temel üzerine kurulması gerektiğini ifade edilmektedir. Bunlar;

• Biyo-çeşitlilik bileşenleri yönetmek.
• Sürdürülebilir kullanımını sağlamak.
• Toplumda doğa koruma bilincini yerleştirmek.

Doğa Turistleri

Doğaya dayalı turizm faaliyetlerine katılan turistler aktif kaynak kullanıcılarından daha ziyade pasif ve tüketici olmayan gözlemcilerdir. Doğaya yönelik turizm faaliyetleri macera ile iç içe olmayı sevenler tarafından daha çok tercih edilir ve doğaya yönelik turizm faaliyetleri genel olarak macera turizmine dayanır.

Doğaya yönelik turizm faaliyetlerine katılmak isteyen turistler için doğada yapılabilecek çok çeşitli aktiviteler bulunmaktadır. Bu aktiviteler; safari ve yaban hayatı gözlemciliği, rafting, kayak, kano, yürüyüş ve tırmanma, kus gözlemciliği, doğa fotoğrafçılığı, botanik çalımsa veya bitki gözlemciliği, kampçılık, balık avlama, mağaracılık, kelebek gözlemciliği, binicilik, arkeoloji araştırmaları gibi faaliyetlerdir. Doğa odaklı turistler, huzurlu bir çevre, geleneksel değerlerin yansıtıldığı el yapımı ürünler, konaklama yerlerinde kişisel servisler, doğal manzara, kumsalla ve okyanusla ilgili aktiviteler aramaktadırlar.

Doğa odaklı turistler; iyi havaya, güvenli ya da tanıdık bir çevreye, rahatlamaya, pahalı otellere ya da restoranlara gerek duymazlar. Onlar bir yeri daha çok uzaklığı, kültürel farklılığı ve çekici bir doğası olması sebebiyle ziyaret etmek istemektedirler.

Doğa turisti değerbilirlilik, katılımcılık ve duyarlılık ruhu içinde, doğal özelliklerini nispeten koruyan alanları ziyaret eden kişidir. Amaçları keşfetmek, macera, rekabet, dostluk, doğa bilinci ya da iç dünyalarını geliştirmektir. Aynı zamanda yaban hayatını ve doğal kaynakları kullanırken de tüketici bir anlayışla yaklaşmayan kişidir. Ayrıca, bu turistler çevresel sorumluluk taşıyan, çevreyi korumaya özen gösteren tüketiciler olarak çevreye daha küçük bir “ekolojik ayak izi” bırakmaya çalışan kişilerdir.

Doğa turistlerini, doğa olaylarına şahit olabilmek, fiziksel olarak doğada bulunmak, doğa hakkında bir şeyler öğrenmek ve aynı ilgi alanlarına sahip insanlarla tanışmak için seyahat ettiklerini ifade etmektedirler. Onlara göre doğa odaklı turistlerin istekleri ve seyahat şekilleri genel seyahat edenlere göre farklılık göstermektedir.

Doğa odaklı turist, dünyanın doğa harikalarını keşfetmede güçlü arzuya sahip ve aynı zamanda doğa tarihi ile ilgili yerleşmiş genel kurallara hâkim ve bir o kadar da vahşi yasamı ve geleneksel kültürü korumaya istekli bireyler olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda doğa odaklı turistler, çevre hakkında eğitimli ziyaretçilerdir. Doğaya yönelik turizm faaliyetlerine katılan turistler yas, eğitim, gelir durumu ve köken gibi demografik özellikler açısından diğer turistlerden farklılaşmaktadırlar. Doğa turistleri genellikle, orta yaşlı olup, diğer turistlere göre daha yüksek eğitim düzeyine ve yüksek gelire sahip turistlerden oluşmaktadır.

Doğa turistleri çevre konusunda bilinçli, yüksek eğitim düzeyine sahip kişiler olarak tanımlanmakta ve hatta çevre konusunda eğitim almış kişilerden oluşabilmektedir.

Doğa Turizminin Olumsuz Etkileri

Turizmin çevre ve doğal kaynaklar üzerindeki diğer olumsuz etkileri de aşağıda özetlenmektedir.

Doğa Turizminin Havaya Olumsuz Etkisi :

Doğa turizmine katılan kişileri taşımakta kullanılan araçların hava ve gürültü kirliliği, küresel iklim değişikliğine yol açan fosil yakıtların kullanılmasıyla karbondioksitin artması gibi olumsuz etkileri vardır.

Doğa Turizminin Su’ya Olumsuz Etkisi :

Minerallerin, besleyicilerin, pis suların, petrolün ve zehirlerin çevreye giriş yapması, kirlilik su kalitesini düşürmekte ve hayvanlarda potansiyel sağlık tehlikelerine yol açabilmektedir.

Doğa Turizminin Jeoloji ve Toprak Üzerine Olumsuz Etkisi

Minerallerin, kayaların, fosillerin taşınması, topraktaki fiziksel ve kimyasal değişikliklerin meydana gelmesi, erozyon ve toprak kayıplarının oluşumu, Bitki sistematiğini etkileyen değişikliklerin oluşmasıyla doğa bozulabilmektedir.

Doğa Turizminin Manzara’ya Olumsuz Etkisi :

Miras yapıların korunmasıyla manzaranın görünüşündeki potansiyel gelişmelerin meydana gelmesi sonucu doğadaki manzara zarar görebilmektedir.

Doğa Turizminin Yaşam Alanları’na Olumsuz Etkisi :

Kaynak kullanımı ve/veya turizm yapılaşması yüzünden doğal çevrenin azalması, yasam alanı değişikliğine sebep olan yangınların artışı ile yaşam alanları bozulabilmektedir.

Doğa Turizminin Yaya ve Taşıt Trafiğine Olumsuz Etkileri:

Filizlenmede, büyümede, yeniden üretimde, türlerin çeşitliliğinde, uyumda ve bitkinin morfolojisindeki değişmeler, hassas türlerin yok olması gibi zararlar vermektedir.

Doğa Turizminin Bitki Toplulukları’na Olumsuz Etkisi :

Türlerdeki uyumun değişmesi ve nadir türlerin yok olması sonucu bitki toplulukları zarar görmektedir.

Doğa Turizminin Vahşi Yaşam Alanları’na Olumsuz Etkisi :

Avcılık ve balıkçılığın etkileri, türlerin, uyumun ve sosyal davranışların değişimi (örneğin filler, aslanlar) nadir türlerin yok olması, evcil hayvanların azalması gibi olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Vahşi yaşamın gözlem ve fotoğraf çekme ile rahatsız edilmesi sonucu ortaya çıkan etkileri: davranışsal değişiklikler; karşılıklı ilişki sonucu insanlara yaklaşma dikkat çekme, psikolojik değişiklikler; kalp atışı değişikliği, stres, uyumu ve dağılımı; türlerin uyumundaki değişiklik, çeşitlilik ve bolluk, kendine has iliksiler, rekreasyonel aktiviteler yüzünden yer değiştirme gibi sonuçları olmaktadır.

Doğa Turizminin Kirlilik Üzerine Etkisi :

Psikolojik stres, davranışsal değişiklikler, gürültü kirliliği yüzünden üretkenlikteki azalmalar gibi sağlıkla ilgili etkiler, yiyecek kaynağı olarak harcanan yok edilen yerler doğa turizminin kirlilik üzerine etkisi olarak sayılabilir.

Doğayı Korumak İçin Ne Yapmalıyız?

Doğaya dayalı turizm, turizm sektörünün önemli bir pazar bölümü olmasının yanında, bu turizm türü macera, kültür ya da eko-turizm gibi pek çok turizm türünü birleştirmekte ve doğal alanlara seyahati içermektedir. Dolayısıyla doğaya dayalı turizm türünün ürünleri de doğada bulunan ürünler olmaktadır. Oysa, hızla artan dünya nüfusu, hızlı ve düzensiz kentleşme, plansız endüstrileşme, sulak alanların kirletilmesi, tarım ilaçlarının aşırı ve kontrolsüz kullanımı, orman yangınları ile meydana gelen kirlenmeler, yenilenemeyen kaynakların aşırı kullanımı ve düzensiz tüketiminin yanında doğaya dayalı turizm ürünlerinin çevre ve doğa temelli ürünler olması doğal dengeyi bozan etkenlerin basında gelmektedir. Yanlış ve aşırı kullanımlar; hava, bitki, toprak, su ve buralarda yasayan canlıların yasam ortamlarının bozulmasına neden olmakta, doğal turizm alanlarının yok olması sonucunu doğurabilmektedir.

Unutulmamalıdır ki turizmin gelişmesi için en önemli unsurlardan biri bu alanlardır. Bir turizm yöresinin tarihi ve doğal güzellikleri, turistleri o turizm yöresine çekmektedir. Günümüzde bir ülkeye gelen turist, artık o ülkenin çevre ve doğal değerlerini de dikkate almaktadır.

Dolayısıyla doğal kaynakların korunması ülkeye gelen turist sayısını da olumlu yönde etkileyecektir.

Doğal kaynakların korunmasının da tek bir taraftan ya da belli bir kesimden beklememek gerekmektedir. Doğal kaynakların ya da çevrenin korunması ne sadece çevre örgütlerinin isidir ne de sadece turizm isletmelerinin isidir.

Bu konuda tüm toplumun duyarlı olması gerekmektedir.

Bu konudaki katılımcı işbirliği doğal kaynakların çok yönlü korunmasına ve böylece sürdürülebilir kullanımına olanak sağlayacak aynı zamanda da doğaya dayalı gerçekleştirilen turizm faaliyetlerinin de uzun ömürlü devam etmesini sağlayacaktır. Bu nedenle tüm paydaşların (çevreyle ilgili olsun olmasın), doğal kaynakların korunmasındaki rollerini ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi ve bu konuda gerekli kesimleri cesaretlendirmesi ve tevsik etmesi büyük önem taşımaktadır.

Eğer siz de bu yazıyı sonuna kadar okumuşsanız doğanın korunmasının ve temiz bir şekilde gelecek nesillere aktarılmasının önemini biliyor ve bu konuda duyarlısınız demektir. Lütfen her hal ve şartta doğadan taraf olunuz. Doğayı koruyalım.

ÖNEMLİ UYARILAR

• Bütün outdoor aktivitelerinde ve doğa sporlarında güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video, doğru pratik eğitim ve şahsî deneyimin yerini alamaz.
• Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi, birlikte olduğunuz takımın uyum ve güvenliğini ön planda tutun.
• Her durumda doğadan taraf olun, çevreyi temiz tutun, vahşi hayvanlara, vahşi yaşamın devam ettiği doğaya kesinlikle zarar vermeyin.
• Doğal, tarihi ve turistik mekanlara kesinlikle zarar vermeyin. Gittiğiniz yerlerde çöplerinizi bırakmayın, çöplerinizi getirdiğiniz gibi poşetler içerisinde geldiğiniz yere geri götürün veya bir çöp konteynırına atın.
• Türkiye’de ormanlara girişlerde sık sık yasaklar uygulanmakta ve uymayanlara idari cezalar yazılmaktadır. Güncel orman giriş yasaklarını illerin Orman Bölge Müdürlüklerinden teyit etmelisiniz.
• Teknik olarak doğada yapılan bütün outdoor aktiviteleri için önceden izin alınması gerekmektedir. Okuyucularımıza, kampçılara, doğa yürüyüşçülerine ve bütün outdoor sporlarına katılanlara tavsiyemiz, aktiviteye başlamadan önce hiç olmazsa kolluk güçlerini arayarak yapacakları doğa aktivitesi ve rotaları hakkında bilgi vermeleridir.
• Outdoor ve doğaya dair görüş, düşünce, öneri ve istekleriniz bizim için değerlidir. Çekinmeden bize yazabilirsiniz.
• Outdoor ve doğa aktiviteleri hakkında en son bilgileri almak için sitemize abone olabilirsiniz.

www.turkeyoutdoor.org: Türkiye’nin outdoor ve doğa sporları platformu. Sizi, unutulmaz bir doğa macerasına davet ediyoruz! Türkiye’nin en heyecan verici outdoor ve doğa sporları platformu olarak trekking, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla dolu maceralar hakkında detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinlikler sunuyoruz. Her bir etkinlik için titizlikle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, büyüleyici fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor.

Sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın.