Türkiye’nin doğaya açılan kapısı Doğa Aktiviteleri & Macera Sporları Sayfası, doğa sporlarına ilgi duyan herkes için Türkiye’nin en güncel ve kapsamlı bilgi kaynağıdır. 🏕️⛰️

🌿 Dağcılık kulüplerinden kampçılara, doğa yürüyüşçülerinden ekstrem spor meraklılarına kadar geniş bir kitleye hitap eden platformumuz, outdoor dünyasına dair etkinlikleri, rehberleri ve duyuruları tek çatı altında topluyor. Türkiye’nin dört bir yanındaki doğa severlerle kurduğumuz güçlü iletişim ağı sayesinde, outdoor camiasının nabzını tutuyoruz.

🗺️📍 Sadece etkinliklerle sınırlı kalmıyoruz! Türkiye’nin dört bir yanını keşfetmek isteyen doğa tutkunları için illerin detaylı gezi rehberlerini de yayınlıyoruz.

🔥🚵‍♂️🌍 Kamp alanları, yürüyüş rotaları, doğa sporlarına uygun bölgeler ve gizli kalmış cennet köşeleri hakkında en güncel bilgileri bulabileceğiniz platformumuz, keşfetmeyi seven herkes için vazgeçilmez bir rehber! Siz de doğayla iç içe bir yaşamı benimseyenlerdenseniz, sayfamızı takip edin ve maceraya bizimle atılın!

🌿 TurkeyOutdoor, doğa sporları aracılığıyla çevre bilincini artırmayı amaçlar. Doğada spor yaparken çevreyi koruma, biyolojik çeşitliliğe saygı gösterme ve sürdürülebilirlik ilkelerini benimser.

Diyarbakır On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü) Tanıtımı

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Dicle Köprüsü, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan ve Dicle Nehri üzerinde yer alan önemli bir tarihi köprüdür. Halk arasında “On Gözlü Köprü” olarak bilinir. Köprü, on kesik kemer üzerine inşa edilmiş bloklarla, Dicle Nehri’nin iki yakasını birleştirir. İnşa tarihi olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerindeki kitabeden elde edilmiştir.

Özellikler ve Tarih:

• Köprü, Mervanoğulları döneminde, Kadı Ebü’l-Hasan Abdülvahid tarafından Ubeyd adlı bir mimara yaptırılmıştır. Kitabeye göre, yapım tarihi 1064-65 yılıdır.
• Yapılan onarımlarla günümüze ulaşan köprü, 180 metre uzunluğunda ve 7-8 metre genişliğindedir.
• Güney cephesinde bulunan çiçekli kûfî kitâbeden, köprünün Nasr zamanında yapıldığı anlaşılmaktadır. Ancak, araştırmacılar bu kitâbenin onarım kitâbesi olduğu görüşünde birleşmektedir.
• Köprünün inşasında dolgu malzemesi olarak kireç harçlı moloz, kaplamasında ise şaşırtmalı teknikte uygulanmış farklı boyutlardaki kısmen devşirme kesme taşlar (bazalt) kullanılmıştır.
• Menba tarafında üçgen külâhlı sel yaranları, mansab tarafında silmeli dikdörtgen dayanak duvarları bulunmaktadır.
• Güney cephesindeki kitâbenin bitiminde, başı cepheden işlenmiş bir arslan kabartması yer alır. Benzer kabartmalara Diyarbakır surlarındaki Harput Kapısı ile Mardin Kapısı’nda rastlanmaktadır.

Yer ve Ulaşım:

• Dicle Köprüsü, Sur ilçesinde, Diyarbakır şehir merkezinin 3 kilometre uzağında konumlanmıştır.
• Eski Silvan yolu güzergahında bulunduğundan bazı kaynaklarda “Silvan Köprüsü” olarak da adlandırılmaktadır.

Dicle Köprüsü, hem tarihi hem de mimari açıdan büyük öneme sahiptir ve ziyaretçilere geçmişin izlerini keşfetme fırsatı sunar.

Dicle Köprüsü Tarihçesi:

Dicle Köprüsü, tarih boyunca çeşitli dönemlerde inşa edilmiş ve onarımlar görmüş bir yapıdır. İşte köprünün tarihçesi:

1. Yapım Zamanı ve İlk Sahibi:
   • Köprü, Mervaniler döneminde Nizâmüddevle Nasr zamanında Kadı Ebü’l-Hasan Abdülvâhid tarafından 457 (1064-65) yılında Ubeyd adlı bir mimara yaptırılmıştır. Bu bilgi, köprünün ilk inşa tarihini ve yapım amacını göstermektedir.
2. Kitabe ve Onarım Görüşleri:
   • Güney cephesindeki kitabeden, köprünün inşa tarihi ve mimarı hakkında bilgi alınmaktadır. Ancak, bu kitabenin onarım kitabesi olarak değerlendirildiği ve köprünün daha eski bir tarihte yapıldığı görüşüne yaygın bir kabul bulunmaktadır.
   • Araştırmacılar, köprünün Mervaniler döneminden önce var olduğu, onarım kitabesinin ise daha sonraki bir tarihe ait olduğunu öne sürmektedirler.
3. Farklı Görüşler ve Onarım Süreci:
   • Farklı kaynaklar, köprünün İslam öncesi bir eser olduğunu savunmaktadır. Taşkın nedeniyle yıkıldıktan sonra, 742 yılında Halife Hişâm bin Abdülmelik tarafından onarılmaya başlandığı ancak halifenin ölümü üzerine inşaatın tamamlanamadığı ileri sürülmüştür.
4. Modern Araştırmalar:
   • C. Niebuhr, M. van Berchem, J. Strzygowski ve A. Gabriel gibi araştırmacılar, köprü üzerinde farklı görüşlere sahiptir. Bu görüşler, köprünün tarihine dair net bir anlayış oluşturmak açısından çeşitli tartışmaları içermektedir.

Dicle Köprüsü, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve onarım süreçleriyle zaman içinde varlığını sürdürmüş bir önemli bir tarihi yapıdır.

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü) Özellikleri:

1. Konum ve Yönelim:
   • Diyarbakır-Silvan yolunda ve Dicle Nehri üzerinde bulunan köprü, doğu-batı yönlüdür.
   • Köprü, on kemer gözünden oluşmaktadır.
2. Kemer Yapısı:
   • Köprüde sivri kemerli on kemer gözü bulunur.
   • Su yatağının en derin yerine kurulan merkezdeki üç kemer gözü, diğerlerinden daha geniş ve yüksektir.
3. Kemer Ayakları ve Süslemeler:
   • Menba (kaynak) yönündeki kemer ayaklarında üçgen prizmal gövdeli ve piramidal külâhlı selyaranlar bulunur.
   • Mansap (ağız) cephesinin batı kanadındaki dört kemer ayağının topuk bölümleri kare prizmal gövdeli ve piramidal külâhlıdır.
   • Kemer ayaklarında mimari detaylar, süslemeler ve farklı geometrik şekiller kullanılmıştır.
4. İnşa Malzemesi:
   • Köprü, düzgün kesme ve kaba yonu bazalt taşlarıyla inşa edilmiştir.
5. Kitabe ve Tarih Bilgisi:
   • Köprünün mansap cephesinin batı kanadındaki ilk üç kemer ayağında, yarı dairesel saçak silmesinin altında yer alan kitâbe kuşağında, köprünün 1065 yılında Meyyâfarîkîn Mervânilerinden Ebû-l Kâsım Nasır bin Ahmed tarafından tamir edildiği belirtilmiştir.
   • Kitâbe kuşağında, köprünün mimarı olarak “el-bennâ Ukayl bin Sencer” adı geçmektedir.
6. Arslan Kabartması:
   • Kitâbe kuşağının sol kanadında bir bazalt bloğuna yüksek kabartma arslan tasviri bulunmaktadır.
7. Tarihi ve Tamir Bilgisi:
   • Köprünün tarihi, 1065 yılına kadar gitmektedir, ancak yapılan tamiratlarla günümüze ulaşmıştır.
   • Tarihi köprünün zaman içinde çeşitli onarımlar gördüğü anlaşılmaktadır.
8. Geçmiş ve Mimarlık:
   • Köprü, 10. yüzyılda yıkıldığı anlaşılan bir dönemden itibaren Mervâni hâkimiyeti altında 11. yüzyılın ikinci yarısında tamir edilmiştir.
   • İlk inşaatının 7-8. yüzyıllara kadar gidebileceği düşünülmektedir.

Dicle Köprüsü, mimari detayları, tarihi geçmişi ve özellikleriyle önemli bir yapıdır. Kitâbe üzerindeki bilgiler, köprünün tarihini aydınlatmada önemli bir kaynaktır.

Dicle Köprüsü Mimarisi:

1. Grup ve Tasarım:
   • Köprü, çok gözlü ve düz tabliyeli köprüler kategorisine dahil edilmiştir.
2. Boyutlar:
   • Uzunluğu 172 m, genişliği ilk beş gözde 5,45-6,24 m arası, beşinci gözden itibaren artarak 9,69 m-10,20 m arasındadır.
3. Parapet ve Harpuşta:
   • Parapet yüksekliği kenarlarda 85 cm, ortalara doğru 155 cm’ye kadar ulaşmaktadır.
   • Harpuşta yüksekliği 31 cm, genişliği 71 cm, alın kısmı 7 cm’dir.
4. Göz ve Kemer Özellikleri:
   • 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10 numaralı gözlere ait kemerler birbirine yakın genişlik ve yüksekliktedir.
   • 3, 4 ve 5. gözlere ait kemerlerde genişlik ve yükseklik daha fazladır.
   • Kemer boyutları detaylı olarak belirtilmiştir.
5. Selyaranlar:
   • Kuzey cephesi yönünde (memba yüzü) 9 adet piramidal külahlı selyaran bulunmaktadır.
   • 1, 2, 3 ve 4 numaralı selyaranlar diğerlerine göre daha alçaktır.
   • 6, 7, 8, 9 ve 10 numaralı gözlerin tempan duvarları, yarı yüksekliğe kadar eski yapım özelliğini devam ettirirken 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin tempan duvarlarında farklı bir taş işçiliği uygulanmıştır.
6. Cephe Duvarları:
   • Köprünün güney cephesi yönünde (mansap yüzü), kuzey cephede olduğu gibi düz bir cephe duvarına sahip değildir.
   • 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin kemerleri yaklaşık 4 m civarı içeridedir.
7. Tarih ve Onarımlar:
   • Köprünün tarihine dair detaylı bilgilerin yanı sıra, önceki onarımlara ve mimari değişikliklere dair bilgiler verilmemiştir.

Dicle Köprüsü, mimari detayları, kemer özellikleri ve boyutlarıyla dikkat çeken bir yapıdır. Mimarisi, geçmişin izlerini taşıyan ve estetik öğelerle süslenmiş bir mühendislik harikası olarak öne çıkmaktadır.

On Gözlü Köprü ve Çevresindeki Efsaneler:

1. Dicle Nehri ve Hz. Danyal Peygamber:
   • Dicle Nehri’nin güneyinde yer alan Dicle Köprüsü ve çevresi, halk arasında dini bir öneme sahiptir. Efsaneye göre, Allah tarafından Danyal Peygamber’e suyun kaynağını belirleme görevi verilir. Danyal Peygamber, suyun akacağı yolu belirleyerek zikzaklar çizdiği düşünülen bir yol oluşturur. Bu yol, halk arasında “Allah’a giden yol” olarak adlandırılır.
2. Adaklar ve Dilekler:
   • Yöre halkı, Dicle Nehri’nin suyunun çıktığı mağarada dileklerini gerçekleştirmek adına adaklar adar. Suyun çıktığı mağaradan içenler, dileklerini Allah’a ileterek adaklar sunarlar. Hala bu gelenek, bölge halkı arasında yaşatılmaktadır.
3. Kırklar Dağı ve Hz. Adem:
   • Dicle Köprüsü’nün doğu yakasındaki Kırklar Dağı, ilk insan Hz. Adem’in yeryüzüne indiği yer olarak kabul edilir. Hz. Adem’in bu dağda kırk suyla yıkandığına inanılır ve dağ, bu olaya atfen “Kırklar Dağı” olarak anılır. Dağ üzerinde bulunan ayak izinin de Hz. Adem’e ait olduğuna inanılır.
4. Suzan Suzi Türküsü:
   • Ünlü Suzan Suzi türküsünün hikayesi, efsaneye göre Dicle Köprüsü’nde geçer. Bu türküde anlatılan aşk hikayesi, bölge kültürü ve müziğiyle bütünleşmiş bir öneme sahiptir.

Dicle Köprüsü çevresinde dolaşan bu efsaneler, bölgenin tarihini, kültürünü ve dini inançlarını yansıtan önemli unsurlardır. Bu hikayeler, geçmişten günümüze aktarılarak bölge kültürünün bir parçası haline gelmiştir.

Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları ve benzersiz atmosferiyle Diyarbakır, her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor. Diyarbakır’ın keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Diyarbakır’da gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren rehberimize göz atabilirsiniz.

Diyarbakır Gezilecek bütün mekanları harita üzerinde görmek için “Diyarbakır Gezi Rehberi” haritamıza bakabilirsiniz.

Kamp ve Karavan ile ilgili geniş bilgi almak ve bütün yazılarımızı görmek için TurkeyOutdoor Kampçılık Rehberi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Doğa Sporları ve Outdoor Aktivitelerinde Güvenlik Önlemleri

• Bütün outdoor aktivitelerinde ve doğa sporlarında güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video, doğru pratik eğitim ve şahsî deneyimin yerini alamaz.
• Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi, birlikte olduğunuz takımın uyum ve güvenliğini ön planda tutun.
• Her durumda doğadan taraf olun, çevreyi temiz tutun, vahşi hayvanlara, vahşi yaşamın devam ettiği doğaya kesinlikle zarar vermeyin.
• Doğal ve tarihi güzellikleri keşfederken tatilinizin keyifli ve güvenli geçmesi için bazı önemli noktalara dikkat etmelisiniz. Seyahatiniz öncesinde gideceğiniz bölge hakkında detaylı araştırma yaparak hava durumunu kontrol edin ve yanınıza uygun kıyafetler alın. Doğal, tarihi ve turistik mekanlara kesinlikle zarar vermeyin. Gittiğiniz yerlerde çöplerinizi bırakmayın, çöplerinizi getirdiğiniz gibi poşetler içerisinde geldiğiniz yere geri götürün veya bir çöp konteynırına atın.
• Doğa gezileri, kamp veya açık hava etkinlikleri planlıyorsanız, gerekli ekipmanlarınızı eksiksiz şekilde hazırlayın.
• Türkiye’de ormanlara ve bazı korunan alanlara girişlerde sık sık yasaklar uygulanmakta ve uymayanlara idari cezalar yazılmaktadır. Güncel orman giriş yasaklarını illerin Orman Bölge Müdürlüklerinden teyit etmelisiniz.
• Teknik olarak doğada yapılan bütün outdoor aktiviteleri için önceden izin alınması gerekmektedir. Okuyucularımıza, kampçılara, doğa yürüyüşçülerine ve bütün outdoor sporlarına katılanlara tavsiyemiz, aktiviteye başlamadan önce hiç olmazsa kolluk güçlerini arayarak yapacakları doğa aktivitesi ve rotaları hakkında bilgi vermeleridir.
• Outdoor ve doğaya dair görüş, düşünce, öneri ve istekleriniz bizim için değerlidir. Çekinmeden bize yazabilirsiniz.

Keyifli ve güvenli bir doğa/outdoor serüveni dileriz! 🚴‍♀️⛺🌳🌲🚵‍♂️🏞️🌿🌄