Türkiye’nin Outdoor Sayfası

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık.

Diyarbakır Zerzevan Kalesi Tanıtımı

Zerzevan Kalesi: Roma İmparatorluğu’nun Sınır Garnizonu

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır ile Mardin arasında, Çınar ilçesine bağlı Demirölçek mahallesinde konumlanmış tarihi ve askeri bir yerleşim alanıdır. Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan bu kale, büyük bir stratejik öneme sahiptir.

Konumu ve Tarihçesi:

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır-Mardin karayolunun 45. kilometresinde, 124 metre yükseklikteki kayalık bir tepede bulunmaktadır. Roma İmparatorluğu’nun sınır güvenliği için kullanılan bu kale, 2020’de Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilmiştir. Adının Kürtçe’deki “altın” kelimesinden türetildiği düşünülen Zerzevan Kalesi, aynı zamanda antik ismiyle Samachi olarak da bilinir.

Mimari ve Arkeolojik Özellikler:

• Kalede yapılan kazılar sonucunda, 12 metre yüksekliğinde, 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 22 metre yüksekliğinde gözetleme kulesi, kilise, saray, konutlar, kaya mezarları, hamamlar, tahıl ve silah depoları ortaya çıkarılmıştır.
• 2017 yılında bulunan Mitras Tapınağı, kalenin en ilgi çeken yapılarından biridir.
• Surlar, 10 burç ve 2 kule ile çevrili olup, 1.2 km uzunluğundadır. Büyük kule, 3 katlı ve 19.2 metre yüksekliğindedir.

Geçmişi ve Stratejik Önemi:

• Zerzevan Kalesi’nin ilk inşa edildiği dönem kesin olarak bilinmemekle birlikte, Asur döneminde Kinabu adıyla anılan bir kalenin varlığı öne sürülmektedir.
• Roma İmparatorluğu’nun sınır garnizonu olarak kullanılan kale, İslam ordularının gelişine kadar M.S. 3. yy’da önemini korumuştur.
• Kale, stratejik konumu nedeniyle birçok Roma-Sasani mücadelesine tanıklık etmiştir.

Sonraki Dönemler ve Turistik Önem:

• 1890’lı yıllarda bir aile tarafından yerleşime açılan kale, 1967’de Zerzevan Köyü’nün kurulmasıyla terk edilmiştir.
• 2014 yılında başlayan kazılar, gözetleme kulesi, kilise, yeraltı sığınağı gibi birçok yapıyı gün yüzüne çıkarmıştır.
• Zerzevan Kalesi, turistlerin ilgisini çeken bir ören yerine dönüşmüş ve bölgenin zengin tarihini yansıtan bir nokta haline gelmiştir.

Mithras Tapınağı

Mithras Tapınağı, Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde Zerzevan Kalesi içinde bulunan bir tapınaktır. Bu tapınak, MS 2 ve 3. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nda özellikle askerler arasında yaygın olan Mitras dinine aittir. Hıristiyanlığın yayılmasıyla birlikte MS 4. yüzyılda önemini kaybetmiştir. Tapınak, Anadolu’daki iki Mitras tapınağından biri olup diğeri Antep’tedir. Keşfi 2017 yılında, Zerzevan Kalesi’nde tesadüfen yapılmıştır, ve tahmini olarak 1800 yıllık bir geçmişe sahiptir.

Mimarisi, 7 metre uzunluğunda, 5 metre genişliğinde ve 2,5 metre yüksekliğinde olan bir yapıdır. Doğu duvarında ana kayaya oyulmuş sütunlar bulunmakta olup, ortada büyük bir niş ve yanlarda iki küçük niş bulunmaktadır. Bu büyük nişin etrafındaki iki sütunun üzerinde boya kalıntıları görülebilmektedir. Doğu duvarında ışın tacı motifi korunmuştur. Ayrıca, küçük nişlerden birinde düzgün oyulmuş bir su çanağı ve hemen önünde bir havuz bulunmaktadır. Tavan kısmında simetrik olarak yapılmış dört adet hayvan bağlama yeri de dikkat çekmektedir. Tapınağın giriş kapısında açıkça görülebilen yazıtlar ve semboller bulunmaktadır.

2018 yılında, tapınağa açılan ritüel amaçlı iki koridor keşfedilmiştir. Mithras Tapınağı, bölgedeki antik dini mirası anlamak ve değerlendirmek adına önemli bir arkeolojik buluntu olarak kabul edilmektedir.

Adres ve Konum:

Zerzevan Kalesi Google Maps’te Görüntüle

Zerzevan Kalesi, tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini barındıran ve günümüzde ziyaretçilerin tarihle buluştuğu önemli bir arkeolojik alan olarak öne çıkmaktadır. Bu tarihi kale, geçmişin heybetini ve stratejik önemini günümüze taşımaktadır.

Diyarbakır’ın nin keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Diyarbakır’da ‘de gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren aşağıdaki rehberimize göz atabilirsiniz. Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları ve benzersiz atmosferiyle Diyarbakır, her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor.

Gezi rotanızı belirlerken, Ulu Cami, Hz. Süleyman Camii, Meryem Ana Kilisesi, Dört Ayaklı Minare ve Zinciriye Medresesi gibi önemli noktaları göz önünde bulundurmayı unutmayın. Diyarbakır Gezilecek bütün mekanları harita üzerinde görmek için “Diyarbakır Gezi Rehberi” haritamıza bakabilirsiniz. https://maps.app.goo.gl/iSJPxeZNATUb47C68

Diyarbakır’ın eşsiz atmosferinde kaybolmak ve şehrin tarihle iç içe geçmiş dokusunu hissetmek için, siz de bu muazzam şehri keşfetmeye hazır olun. Diyarbakır’ın gezilecek bütün mekanları, outdoor olanakları, kamp karavan tesisleri aşağıdadır.

Diyarbakır Tanıtımı ve Gerekli Bilgiler

1. “Diyarbakır: Binlerce Yılın Şahidi, Güneydoğu’nun İncisi”

Diyarbakır, Osmanlıca’da دياربكر‎ olarak bilinen, Türkiye’nin Diyarbakır ilinin merkezi ve zengin tarihi mirasıyla öne çıkan bir şehirdir. Yüksek plato üzerinde konumlanmış, tarihi Diyarbakır Kalesi’nin gölgesindeki bu şehir, Güneydoğu Anadolu’nun yüzölçümü bakımından ikinci büyük şehri olma unvanını taşımaktadır.

2. “Diyarbakır’ın Kökeni ve Derin Tarih Yolculuğu”

Diyarbakır, Kürtçe’de “Amed” olarak bilinen, Zazaca’da ise “Diyarbekır” olarak anılan bir şehir olup, tarih sahnesine yaklaşık 9000 yıl önce çıkmıştır. Yontma Taş ve Mezolitik devirlerden günümüze kadar uzanan bu geçmiş, şehrin çevresindeki mağaralardan gün yüzüne çıkan arkeolojik kalıntılarla belgelenmiştir.

3. “Diyarbakır’ın Tarihi Yolculuğu: Medeniyetlerin Buluşma Noktası”

Diyarbakır, tarihi boyunca Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr gibi farklı adlarla anılan bir şehir olmuştur. Hititler, Asurlular, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve daha pek çok medeniyetin izlerini taşıyan Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu’nun tam ortasında, tarih kokan bir şehir olarak kendini göstermektedir.

4. “İslam’ın İlk Adımları: Diyarbakır’ın Fethi”

İslam’ın doğuşundan sonra, Diyarbakır, İslam ordusunun fetihleriyle tanıştı. Ömer döneminde fethedilen şehir, Halid bin Velid’in önderliğinde Müslümanların ilk yerleşim yerlerinden biri haline geldi. Bu dönüm noktasıyla birlikte, Diyarbakır İslam Devleti’nin bir eyaleti olarak tarih sahnesine çıktı.

5. “Osmanlı İmparatorluğu’na Yolculuk: Diyarbakır’ın Değişen Kaderi”

Selçuklu Türkleri, İnaloğulları ve Artukluların egemenliğinin ardından, Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu’nun eline geçti. Şii Safevîler ve Moğol istilalarının ardından Osmanlı hakimiyeti, Diyarbakır’ın tarihinde yeni bir sayfa açtı. Akkoyunlular’ın başkenti olarak parlayan bu şehir, Osmanlı Devleti’nin büyümesinde önemli bir rol oynadı.

Diyarbakır İsmi Nereden Geliyor?

1. “Diyarbakır’ın İsmi: Tarihsel Bir Yolculuk”

Diyarbakır şehri, zaman içinde çeşitli isimlerle anılmış ve etimolojik bir zenginliğe sahip olmuştur. MÖ 200’de Asur hükümdarı Adad-Nirari’nin kılıç kabzasında “Amid” veya “Amidi” olarak geçen ismi, Roma ve Bizans dönemlerinde farklı varyasyonlarda karşımıza çıkmaktadır.

2. “Kara Amid’den Diyarbakır’a: Türkmenlerin İzinde”

11. yüzyılda şehre gelen Türkmenler, siyah renkli taşlardan esinlenerek Diyarbakır’a “Kara Amid” adını vermişlerdir. Bu isim, şehrin tarihindeki Türk varlığını ve etkileşimini yansıtmaktadır.

3. “Diyâru Bekr’den Diyarbekir’e: Bir Dil Tartışmasının Ardındaki Değişim”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde “Diyâru Bekr” olarak anılan şehir, zamanla merkez için kullanılan “Amid” isminin terkedilmesiyle “Diyarbekir” halini almıştır. Dil tartışmalarının ardından, şehrin adı 1938’de resmi olarak “Diyarbakır” olarak değiştirilmiştir.

4. “Diyarbakır’ın Yeni Adı: Dil Kurumu’nun Müdahalesi”

Diyarbakır’ın ismiyle ilgili önemli bir dönemeç, Atatürk’ün Diyarbekir’den Elazığ’a geçişi sırasında yapılan bir dil tartışmasının ardından gerçekleşti. Türk Dil Kurumu’nun girişimiyle şehir, “Bakır memleketi” anlamına gelen “Diyarbakır” olarak resmi bir değişiklikle karşılaştı.

5. “Bakırın İzinde: Diyarbakır ve Madencilik”

Şehirde bakır madenciliği olmasa da, il genelinde bakır madenciliği oldukça yaygındır. Diyarbakır’ın adının içindeki “bakır” kelimesi, bölgedeki madencilik faaliyetlerine gönderme yapmaktadır.

Diyarbakır Tarihi

1. “Tarihi Bir Başlangıç: Silvan’ın Kökeni ve Tigranakert Dönemi”

Silvan şehri, antik dönemlerde Büyük Dikran tarafından kurulan “Tigranakert” olarak bilinir. Diyarbakır’ın Mezopotamya ile Anadolu’nun kesişim noktasında yer alan tarihi, Yontma Taş ve Mezolitik devirlerdeki mağara yerleşimleriyle başlar.

2. “Hititlerden Selçuklulara: Silvan’ın Çeşitli Egemenlikleri”

MÖ 3000 civarında, Silvan kent merkezi Hitit ve Hurri-Mittani egemenliğine sahne olmuştur. Bu dönemde yaşanan egemenlik değişikliklerinin ardından şehir, Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Makedonyalılar, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve İslam’ın doğuşundan sonra Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Selçuklular, ve diğer birçok medeniyetin hüküm sürdüğü bir yer haline gelmiştir.

3. “Osmanlı İmparatorluğu’nun Gözde Eyaleti: Diyarbakır”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Diyarbakır önemli bir eyalet merkezi olarak öne çıktı. Osmanlı’nın son dönemlerinde, I. Dünya Savaşı öncesinde yaşanan sıkıntılara rağmen, şehirde büyük sosyal, kültürel ve ekonomik hareketlilik yaşandı.

4. “Kurtuluş ve Büyüme: Diyarbakır Cumhuriyet Döneminde”

Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, Cumhuriyet döneminde Diyarbakır, modernizasyon ve gelişim sürecine girdi. 1950’lerden itibaren şehir, yeni altyapı projeleri ve büyümeyle kalkındı. 1980’lerde ise Diyarbakır Cezaevi, dönemin askeri hükümetinin simgelerinden biri haline geldi.

5. “Büyükşehir Unvanı ve Gelişen Diyarbakır”

1993 yılında büyükşehir unvanını kazanan Diyarbakır, 2004’te genişletilen sınırlarıyla daha fazla gelişme imkanı buldu. 2012’de çıkarılan kanunla büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu, bu da şehri Türkiye’nin önemli merkezlerinden biri haline getirdi.

Diyarbakır Coğrafyası

1. “Diyarbakır Coğrafyası: Orta Anadolu’nun İncisi”

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin merkezinde, Mezopotamya’nın kuzeyinde konumlanmıştır. Şehir, doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elazığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeriyle çevrilidir. Güneydoğu Toroslar’ın kolları tarafından sarmalanmış, ortası hafif çukurlaşmış bir topoğrafyaya sahiptir.

2. “İklim: Sert Karasal İklimin Hakim Olduğu Diyarbakır”

Diyarbakır’ın iklimi genellikle sert karasal bir karaktere sahiptir. Yaz ayları oldukça sıcak geçerken, kışlar Doğu Anadolu’ya kıyasla daha ılımandır. Bu, Güneydoğu Toroslar yayının kuzeyden gelen soğuk rüzgârları engellemesinden kaynaklanmaktadır. En yüksek sıcaklık 40,2 derece, en düşük sıcaklık ise -10,1 derece olarak ölçülmüştür.

3. “Yağışlar ve Bitki Örtüsü: Bozkırın Egemenliği”

Yıllık yağış ortalaması 496 milimetre olan Diyarbakır’da yağışların %2’si yaz aylarında düşer. Bozkır bitki örtüsü hakimdir ve otsu bitkilerin yeşerip çiçeklendiği kısa bir ilkbahar dönemini içerir. Çevredeki dağlar, yer yer meşe ormanlarıyla kaplıdır. Diyarbakır topraklarının %33’ü orman ve fundalık, %40’ı ekili arazi ve %22’si çayır ve meralarla kaplıdır. Ormanlık alanlar azalmış olsa da vadilerde söğüt, çınar, ceviz ve kavak ağaçlarıyla zengindir.

4. “Dicle Nehri: Diyarbakır’ın Can Veren Suyu”

Diyarbakır’ı sulayan yaşamsal bir kaynak olan Dicle Nehri, şehrin hayat damarlarından biridir. Elazığ ili sınırları içinden doğan nehir, Diyarbakır’ın lav sahanlığının doğu kesimine paralel bir rota izler. Nehir vadisinin tabanı bu bölgede 600 m’ye kadar iner ve ardından Diyarbakır’ın güneyinde doğuya yönelir. Dicle Nehri, Diyarbakır il sınırları içindeki çoğu akarsuyu toplar, ancak sadece ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat Irmağı’na yönlendirilir.

Dicle Nehri, Diyarbakır’ın su ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda üzerine inşa edilen barajlar sayesinde hidroelektrik enerji üretimine de katkı sağlar. Dicle, Devegeçidi, Kralkızı, Silvan gibi barajlar, bölgeye enerji sağlamanın yanı sıra sulama faaliyetlerini de destekler, tarımın gelişimine katkıda bulunur. Bu doğal zenginlik, Diyarbakır’ın ekonomik ve sosyal canlılığına önemli bir etki yapar, aynı zamanda çevresine yeşil bir dokunuş sunar.

“Diyarbakır Nüfusu ve Demografik Yapısı: 2023 Güncel Verileri”

Diyarbakır, Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir ve 2022 sonu itibariyle 1.804.880 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfus, şehrin 15.168 km2’lik yüzölçümüne dağılmış durumdadır, ve her km2’ye düşen kişi sayısı 119’dur. Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe ise 947 kişi ile Bağlar’dır.

Şehirdeki yıllık nüfus artış oranı %0,75 olarak kaydedilmiştir. Nüfus artış oranında en yüksek orana sahip ilçe Kayapınar (%1,84) iken, en düşük oran Çüngüş ilçesinde görülmüştür (-%2,76).

TÜİK verilerine göre Diyarbakır, 17 ilçe ve belediyeden oluşmaktadır ve bu belediyelerde toplam 1.046 mahalle bulunmaktadır. Şehir, zengin demografik yapısı ve dinamik nüfusuyla Türkiye’nin önemli yerleşim bölgelerinden biridir.

Diyarbakır: Zengin Topraklarda Kök Salan Ekonomi ve Kültür Harmanı

Diyarbakır’ın Ekonomisi: Toprakların Bereketi ve Çeşitliliği

Diyarbakır, geniş tarım arazileriyle öne çıkan bir şehir olarak, tarım sektöründe etkin bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bu verimli topraklar, çoğunlukla buğday, arpa, kırmızı mercimek, nohut ve pamuk gibi başlıca tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak tanımaktadır. Ergani ilçesinde bakır çıkarılması da ekonomik çeşitliliği artıran unsurlardan biridir. Ayrıca, son dönemde yapılan petrol aramalarıyla şehirde petrol kaynakları bulunmuştur, bu da ekonomik potansiyeli daha da artırmıştır.

Kültür ve Turizm: Tarih, Sanat ve Misafirperverlik

Diyarbakır, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla ön plana çıkmaktadır. UNESCO tarafından 2015’te Dünya Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, şehrin tarihini günümüze taşımaktadır. Şehirdeki Devlet Tiyatrosu ve Büyükşehir Belediye Tiyatrosu ise sanatseverleri ağırlamaktadır.

Uluslararası Gazeteciler ve Yazarlar Derneği tarafından “Turizmin Oscarı” olarak adlandırılan Altın Elma Ödülü, Diyarbakır’ın turistik mekanları, konaklama yerleri ve halkının misafirperverliği gibi özelliklerini değerlendirerek 2018 yılında kazanılmıştır.

Mutfak Kültürü: Binlerce Yıllık Lezzet Mirası

Diyarbakır’ın mutfak kültürü, Arap, Ermeni, Kürt, Süryani, Türk, Yahudi ve Zaza kültürlerinin birleşiminden oluşan zengin bir mirasa sahiptir. Kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç, sakatat çeşitleri, tereyağı ve bulgur gibi temel malzemelerle hazırlanan ağır yemekler, Diyarbakır mutfağının öne çıkan özellikleridir.

Diyarbakır’ın ünlü yemekleri arasında kaburga dolması, içli köfte, sac tava, meftune ve ciğer kebabı yer almaktadır. Ayrıca, Diyarbakır lahmacunu ve kadayıfı ile ünlüdür. Mutfak kültürü, karpuz gibi yerel ürünlerle de zenginleşmiş, ciğer kebabı, içli köfte, çiğ köfte, bulgur pilavı, kaburga, keşkek, lebeni, burma kadayıf ve sütlü nuriye gibi lezzetlerle öne çıkmaktadır.

Ulaşım: Diyarbakır’ı Keşfetmek İçin Çeşitli Yollar

Diyarbakır’a Ulaşım: Havayolu, Karayolu, Demiryolu İmkanları

Havayolu: Diyarbakır’a ulaşım için en hızlı seçeneklerden biri havayolu taşımacılığıdır. Diyarbakır Havaalanı, Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerden düzenli seferlerle ulaşım imkanı sunmaktadır. Ayrıca Antalya, Adana ve Bursa gibi şehirlere de haftanın belirli günlerinde seferler düzenlenmektedir. Havaalanı, şehir merkezine sadece 6 km uzaklıktadır, bu da ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Yurt dışından ise Almanya’nın Düsseldorf, Hannover ve Frankfurt eyaletlerine düzenli uçuşlar yapılmakta, ayrıca Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’e ve Suudi Arabistan’ın Cidde ve Medine şehirlerine tarifesiz uçuşlar gerçekleştirilmektedir.

Demiryolu: Diyarbakır, demiryolu ağına entegre bir şehirdir. Diyarbakır Garı, bölgesel ve anahat trenlere hizmet vermektedir. Batman-Diyarbakır ve Diyarbakır-Batman gibi bölgesel tren hatları, şehir içi ve çevresindeki ulaşımı kolaylaştırmaktadır.

Karayolu: Türkiye’nin dört bir yanından Diyarbakır’a karayolu ile ulaşım mümkündür. Otobüslerle seyahat edebilir, Diyarbakır Otogarı’nı kullanarak şehre ulaşım sağlayabilirsiniz. Otogar, şehir merkezine sadece 4 km uzaklıktadır. Diyarbakır’ın diğer illerle olan karayolu uzaklıkları şu şekildedir:

• Adana: 536 km
• Adıyaman: 207 km
• Ankara: 1.002 km
• Gaziantep: 329 km
• İstanbul: 1.381 km
• İzmir: 1.436 km
• Elazığ: 162 km
• Malatya: 245 km
• Mardin: 86 km
• Mersin: 610 km
• Siirt: 216 km
• Şanlıurfa: 184 km
• Konya: 861 km

Bu uzaklıklar, karayoluyla seyahat edenler için referans noktalarıdır.

https://turkeyoutdoor.org/, Türkiye’de outdoor (açık hava etkinlikleri) hakkında bilgi sağlayan bir web sitesidir. Site, yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi çeşitli açık hava etkinlikleri hakkında rehberler, rotalar, haberler ve etkinlikler sunmaktadır.

Site, Türkiye’nin dört bir yanındaki açık hava etkinlikleri için kapsamlı bir bilgi kaynağıdır. Sitede, her etkinlik için detaylı bilgiler, rotalar, fotoğraflar ve videolar bulunmaktadır. Site ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleri hakkında güncel haberler ve etkinlikler hakkında bilgi vermektedir.

Sitenin hedef kitlesi, açık hava etkinliklerine ilgi duyan herkestir. Site, hem deneyimli hem de yeni başlayanlar için faydalı bilgiler sunmaktadır. Site, Türkiye’de açık hava etkinlikleri hakkında bilgi edinmek ve bu etkinliklere katılmak isteyenler için ideal bir kaynaktır

https://turkeyoutdoor.org/