Gümüşhane Hakkında Genel Bilgiler

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık. Bu yazı dizimizde Gümüşhane’yi tanıtıyoruz.

 

Kürtün İlçesi Tanıtımı ve Gezilecek Yerler

Kürtün İlçesi Tanıtımı ve Gezilecek Yerler

Kürtün, Gümüşhane iline bağlı olan bir ilçedir ve tipik Karadeniz iklimi ve kültürünün önemli bir temsilcisidir. İlçe merkezinin nüfusu 5,285’tir ve köyleriyle birlikte toplam nüfus 12,792’dir. 1990 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur.

Kürtün İlçesi Hakkında:

Kürtün, Gümüşhane iline bağlı bir ilçedir. Arkeolojik araştırmalar yapılmamış olmasına rağmen, çevresindeki kale harabeleri ve tarım çalışmaları sırasında ortaya çıkan harabe bina kalıntıları, bölgede milattan önceki yıllardan beri bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Hitit Devleti’nin yıkılmasının ardından Urartu hâkimiyetine girdiği tahmin edilmektedir. Fatih Sultan Mehmet döneminde, Trabzon Sancağı sınırlarının çiziminde Kürtün ismine rastlanmaktadır.

Tarihî Süreç: Çeşitli tarihi kaynaklara göre, Kürtün 1461 yılında beylik olup, Osmanlı – Akkoyunlu Antlaşması ile iki devlet arasında tampon bölge olarak kalmıştır. Osmanlılar zamanında ismi “Kürtün Cezere” olarak geçen yer, idare merkezi olan bir kaleye sahiptir. Fatih’in Trabzon’u fethinden sonra, Gümüşhane ile birlikte Trabzon’a bağlanmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde, Gümüşhane’nin 1925 yılında müstakil il olması sonucunda Kürtün, Torul’a bağlı olarak Gümüşhane’ye bağlanmıştır. Daha sonra ilçe statüsü kazanmıştır.

Coğrafya ve Ekonomi: Kürtün, kuzeyde Giresun’a bağlı Çanakçı ilçesi, kuzeydoğusunda Trabzon İli Maçka, Şalpazarı ve Tonya ilçeleri, doğusunda Torul ilçesi, güneyinde Giresun’a bağlı Alucra, batısında Doğankent ilçesi ile komşudur. İklim olarak Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş özelliği gösterir. Son yıllarda Kürtün Barajı etkisiyle daha çok Karadeniz Bölgesi’nin iklim tipi hâkimdir. Ekonomisinde tarım ve hayvancılık sınırlıdır. Kürtün Baraj Gölü’nde kafes balıkçılığı gelişmeye başlamış, el sanatları arasında ise öne çıkan “ipek halı” dokumacılığı yaygındır.

El Sanatları ve Turizm: İlçede öne çıkan el sanatları arasında ipek halı dokumacılığı bulunmaktadır. Bu geleneksel sanat, İzmit ve çevresinde oturan insanlar tarafından yöre halkına öğretilmiş ve zamanla Kürtün’de yaygınlaşmıştır. Ayrıca, bölgenin geniş orman alanları nedeniyle ağaç işlemeciliği, demir işleri, örgü işleri ve sarı işleri el sanatları da önemli bir yer tutmaktadır. Üretilen el işleri, turistik bölgelerde, yayla şenliklerinde ve yöre pazarlarında tüketiciye sunulmaktadır.

Kürtün, zengin tarihi ve doğal güzellikleriyle hem yerel hem de turistik anlamda önemli bir konuma sahiptir.

Etimoloji: Kürtün kelimesi, Karadeniz’deki Çepni Türkleri için dağlık bölgelerde ortasından akan suyu ifade etmek için kullanılan genel bir terimdir. Coğrafi bir kavramı temsil eder ve “V tipi vadi” anlamına gelir. Türk Dil Kurumu’na göre ise “rüzgârın kuytu yerlere topladığı kar yığını” ve “yük hayvanlarına vurulan palan, semer” anlamlarına gelir.

Tarihçe: Kürtün coğrafyası, özellikle Türklerin Oğuz Boyu’na mensup Çepnilerin 11. ve 12. yüzyıllardan itibaren bölgeye yerleşmesiyle şekillenmiştir. Bu dönemde Çepniler, Giresun’un doğusu ve Trabzon’un batısı gibi geniş bir coğrafyayı kendilerine yurt edinmişlerdir. Kürtün, Çepnilerin bu göçleri sonucunda oluşan yerleşim yerlerinden biridir. İlk olarak “Ze’amet-i Kürtün” adı altında bir idari bölge olarak belirtilen Kürtün, zaman içinde kaza statüsü kazanmış ve Gümüşhane’ye bağlı bir ilçe olmuştur.

Kürtün Hakkında Merak Edilenler

Gümüşhane Kürtün İsmi:

Kürtün ismi, bölgede yaşayan Çepnilerin dağılım alanlarıyla birlikte daha geniş bir coğrafyayı temsil etmek üzere kullanılan bir isimdir. Başlangıçta sadece Harşit Vadisi ve çevresi için kullanılan bu isim, zamanla bölgenin genel adı haline gelmiştir. Çepniler, Türk tarihi ve kültüründe önemli bir yere sahip olan Oğuz Türklerine mensup bir boydur.

Gümüşhane Kürtün’ün Meşhur Ekmekleri:

Gümüşhane’ye bağlı Kürtün ilçesi‘ne ait Araköy’de ünlü olan ekmek, Ekmekçiler Mahallesi’ndeki 15 fırında üretilmektedir. Bu ekşi mayadan yapılan ekmek, yaklaşık 4 ile 4,5 kilogram arasında değişen gramajlarda üretilmekte olup, doğal koşullarda 7 gün, buzdolabında ise 10 gün tazeliğini korumaktadır.

Gümüşhane’nin Tarihçesi ve Halkının Kökeni:

Gümüşhane ve çevresine yerleşen ilk topluluklar arasında Hazarlar, Peçenekler ve Çepni Türkleri bulunmaktadır. Çepniler, Oğuz Türkleri’ne ait bir boy olup, Anadolu’nun fethi ve Türkleşmesinde önemli bir rol oynamışlardır. Gümüşhane’nin tarihi süreç içinde çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır.

Kürtün’ün Boy Kökeni:

Kürtün, tarih boyunca Çepni Türkleri tarafından yerleşilen bir bölge olarak bilinmektedir. Çepniler, Oğuz Türkleri’nin 24 boyundan biridir ve Anadolu’nun fethi sürecinde etkili olmuşlardır. Giresun ili ve çevresi tarihte “Vilayet-i Çepni” olarak anılmaktadır, bu da Çepni Türkleri’nin bölgedeki önemine işaret etmektedir. Trabzon, Kürtün, Ordu, Mesudiye, Gürgentepe, Koyulhisar, Suşehri, Akıncılar, Canik, Beşikdüzü, Çorum ili Kargı ilçesi, Göletçetmi, Kargı köyü, Şalpazarı’nda yoğun olarak Çepni boyları yaşamaktadır.

Kürtün Gezilecek Yerler

Örümcek Ormanları:

Kürtün‘e 17 km uzaklıkta bulunan ve 1998 yılında koruma alanı ilan edilen Örümcek Ormanları, 2630 dekarlık bir alanı kapsamaktadır. Bu özel alan, Avrupa ve Kafkaslar’ın en uzun ve çaplı ladin ve göknar ağaçlarına ev sahipliği yapmaktadır. Ortalama 417 yaşında olan bu ağaçlar, dört asra şahitlik etmiş olmanın gururunu taşıyarak dimdik yükselmektedir.

Bu koruma alanı, doğal kaynak değeri yüksek ağaçların belirlenmesi, benzer ormanlarla karşılaştırılması ve bu tür ormanların kendilerini yenileyebilmesi yeteneğine dayalı olarak koruma altına alınmıştır. Örümcek Ormanları, bilimsel verilerle kanıtlanmış benzersiz ve olağanüstü doğal güzelliklere sahiptir ve Tabiatı Koruma Alanı statüsü ile yasal koruma altındadır. Bu alandaki nadir ladin ve göknar ağaçları, kendi türlerinde eşsiz olarak kabul edilmiş ve Tabiat Anıtı olarak tescillenmiştir.

Örümcek Ormanları, labirenti andıran patikaları, yüksek ağaçları, hırçın yamaçları, derin vadileri ve şelaleleri ile ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. Ayrıca, bu muazzam ormanlar, gelecekte ziyaretçilere sağlanacak olan ahşap köprü gibi ek yapılarla daha da zenginleştirilebilir.

Kürtün İpek Halı Dokumacılığı:

Kürtün‘deki bir diğer önemli el sanatı ise ipek halı dokumacılığıdır. Bu geleneğin kökeni 1980 yılından sonra İzmit ve çevresinde yaşayan insanlara dayanmaktadır. Yerel halk, bu el sanatını öğrenerek zamanla Kürtün ilçesinde yaygınlaşmasını sağlamıştır. İlçe Halk Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen kurslar, ipek halı dokumacılığını daha geniş kitlelere ulaştırmıştır.

Kürtün’de hemen hemen her evde yapılan ipek halı dokumacılığı için özel tezgahlar, makaslar ve kirkit gibi araçlar kullanılmaktadır. Bir halı için ortalama 4 kg ipek ipliği kullanılmaktadır ve iki kişi tarafından iki ay gibi bir sürede dokunabilmektedir. Bu el sanatı, yöre halkının kültürel mirasını yaşatmasına ve aynı zamanda ekonomik bir faaliyet olarak değerlendirilmesine katkı sağlamaktadır. İpek halılar, bölgedeki turistik bölgelerde, yayla şenliklerinde ve yöre pazarlarında ziyaretçilere sunulmaktadır.

1. Harşit Vadisi ve Çevresi: Doğal güzellikleriyle ünlü Harşit Vadisi ve çevresi, tarihi süreç içinde önemli bir yerleşim bölgesi olmuştur. Köyleri ve doğal zenginlikleriyle keşfedilmeye değer bir alandır.
2. Cayra (Özkürtün) Kasabası: Tarihi süreçte Kürtün’ün merkezi olarak düşünülen Cayra, günümüzde özgün dokusunu koruyan bir kasabadır. Kültürel zenginlikleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çeker.
3. Uluköy ve Akçalı Köyleri: Kürtün’e bağlı bu köyler, geleneksel yaşam tarzını sürdüren halkı ve doğal güzellikleriyle bilinir. Kültürel etkinlikler ve doğa yürüyüşleri için ideal yerlerdir.
4. Kürtün Barajı: Harşit Çayı üzerinde bulunan Kürtün Barajı, etkileyici manzaralar sunan bir su tutma projesidir. Baraj gölü etrafında yapılan aktiviteler için uygun bir alandır.

Ulaşım Bilgileri: Kürtün, Gümüşhane iline bağlı bir ilçe olarak, kuzeyde Giresun iline, doğuda Trabzon iline, güneyde Giresun iline ve batıda Doğankent ilçesine komşudur. Ulaşım açısından Gümüşhane il merkezine ve çevre illere kolay bir erişim sağlanmaktadır.

Kürtün, zengin tarihî geçmişi ve doğal güzellikleriyle ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.

---

Gümüşhane’de Gezilecek yerleri sizin için özel olarak hazırladığımız Gümüşhane Gezi Rehberi haritamızda bulabilirsiniz.

Gümüşhane’de Kamp yapılabilecek yerleri sizin için özel olarak hazırladığımız Gümüşhane Kamp Alanları haritamızda bulabilirsiniz.

Gümüşhane’nin keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Gümüşhane’de gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren aşağıdaki rehberimize göz atabilirsiniz. Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları yöresel lezzetleri ve benzersiz atmosferiyle Gümüşhane her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor. Gümüşhane’nin eşsiz atmosferinde kaybolmak ve şehrin tarihle iç içe geçmiş dokusunu hissetmek için, siz de bu muazzam şehri keşfetmeye hazır olun.

Gümüşhane‘nin gezilecek bütün mekanları, outdoor olanakları, kamp karavan tesisleri hakkındaki yazılarımız aşağıdadır. Açılır pencereyi tıklayarak Gümüşhane hakkındaki bütün yazılarımıza ulaşabilirsiniz.

---

TurkeyOutdoor.org: Doğayla Buluşma Merkezi!: TurkeyOutdoor.org, Türkiye’nin en çekici açık hava platformu! Yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla ilgili detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinliklerle dolu.

Türkiye’nin Doğasını Keşfedin! TurkeyOutdoor.org, Türkiye’nin dört bir yanındaki doğal güzellikleri keşfetmek isteyenlere hitap ediyor. Özenle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, çarpıcı fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor. Ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleriyle ilgili en güncel haberlere ve etkinlik takvimine de göz atabilirsiniz.

Outdoor Tutkunları İçin Özel Rehber!: TurkeyOutdoor.org, Türkiye’de outdoor etkinliklere ilgi duyan her seviyeden maceraperest için ideal bir kaynaktır. Deneyimli gezginlerden yeni başlayanlara kadar herkesi hedefleyen bu platform, Türkiye’deki açık hava etkinlikleriyle ilgili ihtiyacınız olan her şeyi sunuyor. Doğa, kamp ve macera arayanlar için mükemmel bir rehber olarak öne çıkıyor. Sizi, unutulmaz bir doğa serüvenine davet ediyoruz! TurkeyOutdoor.org ile hayalinizdeki maceraya adım atın!

https://turkeyoutdoor.org/