Türkiye’nin Outdoor Sayfası:

Türkiye’nin Outdoor Sayfası dağcılık kategorisinde yayınlarına devam ediyor.

Yazının Kaynağı Hakkında:

Dağcılık anıları serimizde yer alan aşağıdaki yazıları Facebook’ta bulunan Dağcılık Platformu sayfasından aldık.  Aşağıdaki yazıların yazarı Dağcılık Platformu’nun yöneticilerinden Yüksel Alpkaya’dır.

Yüksel Bey’e yazılarını sitemizde yayınlamamıza izin verdiği için teşekkür ediyoruz. Dağcılık ile ilgili hem Türkiye’de hem de dünyada güncel gelişmeleri takip etmek isterseniz Yüksel Alpkaya’nın facebook adresini takip edebilir, Dağcılık Platformu’nun sayfasına abone olabilirsiniz.

Alıntı yaptığımız yazılar:

Yazıların orijinalleri için bağlantı adresleri:

İlmiye Bergman – Erciyes’e Tırmanan İlk Türk Kadını – 26 Temmuz 1936

Bundan 86 yıl önce bugün, 26 Temmuz 1936 tarihinde İlmiye Bergman Erciyes’in zirvesine tırmanmış ve zirveye ulaşan ilk Türk kadını unvanını elde etmiştir.

İlmiye Bergman, 29 Kasım 1914 tarihinde Kayseri’de Kale Mahallesinde dedesi Muhaddiszade Sait Efendi’nin evinde, babası Alim Efendi’nin ikinci kızı olarak dünyaya gelir. Babası Alim Efendi bir yandan Hunat Hatun Medresesi Müderrisi olarak görev yaparken; diğer yandan Kayseri’nin ilk sanayicisi ve müteahhitlik işleriyle ilgilenmektedir.

İlmiye hanımın çocukluğu, kale içindeki evlerin, 1915 yılında Talat Paşa’nın emriyle boşaltılması sonucu aileye verilen ve günümüzde “Alim Hocaevi” olarak bilinen evde geçer. 5 yaşında gittiği mahalle mektebinde okuma yazmayı ve Kuran’ı öğrenir. Daha sonraları Hacı Mansur ilkokulunda eğitimine devam eder.

İlkokul sonrası 1928 yılında Kayseri Kız Ortaokuluna kaydolur. Ortaokul sonrası eğitimine devam edemez ve 2 Haziran 1932 tarihinde, daha 18 yaşında iken, Türkiye’nin ilk uçak mühendisi ve Kayseri Uçak Fabrikasının kurucu müdürü Karamehmetağazadeler’den Alaeddin beyle evlenir.

Bu evlilik çok ilginç bir evliliktir. Bir tarafta hadis bilimiyle uğraşan ve 1776 İstanbul depreminde yıkıldıktan sonra yeniden yapılan Fatih Cami’sindeki hadislerden birinin yanlış yazıldığını fark ederek, Sultan Abdülaziz tarafından kendisine “Muhaddis” ünvanı verilen bir dedenin torunu; diğer tarafta Osmanlı döneminde mühendislik eğitimi için Almanya’ya gönderilen dört kişiden biri olan ve 14 yıl kaldığı Almanya’dan ateist olarak dönen Alaeddin Karamehmetzade (Bergman). Bu evlilikten çiftin Olcay, Senem ve İbrahim adında, ikisi kız, biri erkek üç çocukları olur.

1936 yılına gelindiğinde, Talas Amerikan Koleji’nde görevli bazı öğretmen ve öğrenciler Erciyes zirvesine çıkmak için bir etkinlik düzenler. Bu etkinliğe o dönemde Kayseri Uçak Fabrikası Müdürü olarak görev yapan Alaeddin bey de davet edilir.

Alaeddin bey daveti kabul eder ve evde fikrini eşine söyleyince, İlmiye hanım tırmanışa kendisinin de katılmak istediğini söyler. Alaeddin bey “Yahu İlmiye hanım, sen tırmanamazsın” diye ısrar etse de, eşini ikna edemez ve 26 Temmuz 1936 tarihinde hiçbir profesyonel donanımı ve eğitimi olmadan tırmanışa başlarlar. Ne yazık ki bir süre sonra Alaeddin Bey rahatsızlanır ve ekipte bulunan bir doktorun tavsiyesiyle tırmanışı bırakır ve geri döner. Ancak İlmiye Hanım inatla tırmanışı sürdürür ve Erciyes‘in zirvesine ulaşmayı başarır. Bu hırs ve inat ona Erciyes‘in zirvesine çıkan ilk Türk kadın ünvanını kazandırır.

Ancak bu tırmanıştan 1960’lara kadar kimsenin haberi olmaz. O dönemde Kayseri Spor İl Müdürünün yaptığı araştırmalar sonucu bu tırmanış kayda alınır.

Bu başarının büyüklüğünü idrak edebilmek için Türkiye dağcılık tarihinin sadece 12 yıl önce, 1924’de Miralay Cemil Cahit Bey’in gerçekleştirdiği bir başka Erciyes tırmanışı ile başladığını bilmemiz gerekir.

(Not: Bazı kaynaklarda aynı tırmanışta Nezihe Yücel Tarakçıoğlu isimli bir başka kadının da olduğuna ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Ancak Nezihe hanımın bulunduğuna dair bilgi teyit edilemediğinden, buraya yazılmamıştır.)

İlmiye Bergman daha sonraki yıllarda yaptığı açıklamada Erciyes’e sadece merak ettiği için tırmandığını ve çok keyif aldığını ifade etmiştir.

İlmiye Bergman 17 Aralık 2015 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybeder ve vasiyeti üzerine Zincirlikuyu mezarlığında çok sevdiği babasının mezarına defnedilir.

Aydın, sert mizaçlı ve mantığı ön plana alan karakteriyle bilinen ve İki dünya savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nı yaşayan İlmiye Bergman hakkında ölümünden sonra oğlu İbrahim “Annemin aklı ve mantığı çok keskindi. Ona göre, akıl ve mantık her zaman sevgiden önemliydi. Çok katıydı. Sevgi onları yenip de öne geçemedi. Zor bir kadındı. Bütün aileyi yönetti. ‘Nemrut’un Kız Kardeşi’ derdim anneme. Çok önemli iki şahsiyetin kızı ve eşiydi ama iki geniş ailenin içinde de, herkesten önemli olan daima kendisiydi. Atatürk’ü, babasını ve beni çok sevdi.” açıklamasını yapmıştır.

Kendisini rahmetle anıyoruz.

Yüksel Alpkaya

26 Temmuz 2022 Milas / Ören


Yazar:

Yüksel Alpkaya 26 Temmuz 2022 Milas / Ören

Yazının orijinalini Yüksel Alpkaya’nın sosyal medya adresinde bulabilirsiniz: (https://www.facebook.com/search/top?q=y%C3%BCksel%20alpkaya)


  • Bütün outdoor aktivitelerinde ve doğa sporlarında güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video, doğru pratik eğitim ve şahsî deneyimin yerini alamaz. 
  • Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi, birlikte olduğunuz takımın uyum ve güvenliğini ön planda tutun.
  • Her durumda doğadan taraf olun, çevreyi temiz tutun, vahşi hayvanlara, vahşi yaşamın devam ettiği doğaya kesinlikle zarar vermeyin. 
  • Tarihi ve turistik mekanlara zarar vermeyin, çöplerinizi yanınızda götürün. Gittiğiniz yerlerde çöplerinizi bırakmayın, çöplerinizi getirdiğiniz gibi poşetler içerisinde geldiğiniz yere geri götürün veya bir çöp konteynırına atın. Kişisel çöpünüzü kamusal kullanıma açık olan doğaya terk etmeyin.
  • Türkiye’de ormanlara girişlerde sık sık yasaklar uygulanmakta ve uymayanlara idari cezalar yazılmaktadır. Teknik olarak doğada yapılan bütün outdoor aktiviteleri için önceden izin alınması gerekmektedir. Okuyucularımıza, kampçılara, doğa yürüyüşçülerine ve bütün outdoor sporlarına katılanlara tavsiyemiz aktiviteye başlamadan önce hiç olmazsa kolluk güçlerini (Polis: 155 ve Jandarma:156 numara) arayarak yapacakları doğa aktivitesi ile ilgili bilgi vermeleridir. 
  • Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın.
  • Outdoor aktiviteleri ve macera turizmi hakkında en son bilgileri almak için sitemizi takip ediniz. 

http://www.turkeyoutdoor.org