Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık. Bu yazı dizimizde Isparta’yı tanıtıyoruz.

 

Isparta Tanıtımı

Isparta: Doğanın İncisi ve El Dokuması Halıların Başkenti

Isparta’nın Coğrafi Konumu ve Komşuları

Isparta, Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alan bir şehir olup, “Göller Bölgesi”nin merkezi konumundadır. 32 numaralı il trafik kodu ile tanınan bu şehir, 30°20’ ve 31°33’ doğu boylamları ile, 37°18’ ve 38°30’ kuzey enlemleri arasında konumlanmıştır. Doğuda Konya’nın Beyşehir, Doğanhisar ve Akşehir ilçeleri; kuzeyde Afyon’un Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı ilçeleri; batıda Burdur’un Merkez, Ağlasun ve Bucak ilçeleri; güneyde ise Antalya’nın Serik ve Manavgat ilçeleri ile komşudur. Toplamda 13 ilçeden oluşan Isparta, bu coğrafi konumuyla zengin bir doğal çeşitliliğe ev sahipliği yapmaktadır.

Isparta Genel Bilgiler:

• Konum: Isparta, Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alır ve “Göller Bölgesi”nin merkezi konumundadır.
• Trafik No: 32
• Yüzölçümü: 8.933 km²
• Nüfus:
  • Şehir Merkezi (2022): 268.595
  • İl ve İlçeler Genel Toplam Nüfusu (2022): 445.325

Isparta’nın Nüfus ve Yüzölçümü

Isparta’nın geniş ve etkileyici toprakları, 8.933 km²’lik bir alanı kapsamaktadır. Şehir, 2022 itibariyle 268,595 kişilik bir nüfusa sahipken, il genelindeki toplam nüfus 445,325 kişiyi bulmaktadır. Bu sayılar, Isparta’nın sakin ve huzurlu atmosferini vurgulamaktadır.

Isparta’nın İlçeleri ve Doğal Sınırlar

Isparta, 13 farklı ilçesi ile büyük bir çeşitlilik sunmaktadır. Merkez ilçeden sonra en büyük ilçe merkezi Yalvaç iken, en az nüfuslu ilçe ise Yenişarbademli’dir. Isparta’nın yüksek ve engebeli toprakları, doğal sınırlarla çevrili bir mozaik oluşturur. Sultan Dağları, Beyşehir Gölü, Göl Dağları, Antalya Havzası’nın yüksek kesimleri, Karakuş Dağları, Söğüt Dağları, Burdur Gölü ve Ağlasun ile Bucak yaylaları gibi doğal özellikler, Isparta’nın coğrafi zenginliğini belirler.

Isparta’nın Coğrafi Konumu:

• Isparta, doğuda Konya’nın Beyşehir, Doğanhisar ve Akşehir ilçeleri; kuzeyde Afyon’un Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı ilçeleri; batıda Burdur’un Merkez, Ağlasun ve Bucak ilçeleri; güneyde ise Antalya’nın Serik ve Manavgat ilçeleri ile komşudur.
• İlde toplam 13 ilçe bulunmaktadır: Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç, Yenişarbademli.

Isparta’nın Doğa ve Toprak Yapısı:

• Isparta’nın toprakları genelde engebeli bir yapıya sahiptir. Sultan Dağları, Beyşehir Gölü, Göl Dağları’nın güney uzantıları, Antalya Havzası’nın yüksek kesimleri, Karakuş Dağları, Söğüt Dağları, Burdur Gölü ve Ağlasun-Bucak yaylaları gibi doğal sınırlarla çevrilidir.
• Yüksekliği 3000 metreyi bulan dağlar, ova ve vadi özelliğindeki düzlükler, çeşitli büyüklükteki doğal göller, Isparta’nın doğal güzelliklerini oluşturur.

Isparta Coğrafyası ve Jeolojik Yapısı

Isparta Toprak Yapısı ve Nitelikleri:

1. Alüviyal Topraklar: Akarsular tarafından taşınan materyallerin birikimi sonucu oluşan genç topraklardır. Isparta ilindeki büyüklükleri 52,637 ha’dır.
2. Hidromorfik Alüvyal Topraklar: Su etkisi altında alüvyon oluşumunu sürdüren topraklardır. Büyüklükleri 2,312 ha’dır.
3. Alüvyal Sahil Bataklıkları: Göl kıyılarında göl ve yüzey akışlarının etkisiyle sürekli veya büyük bir bölümünde bataklık durumunda olan topraklardır. Büyüklükleri 156 ha’dır.
4. Koluviyal Topraklar: Dağlık ve tepelik arazilerin eteklerinde dar vadi tabanlarında sürüklenmiş zemin birikintileriyle oluşan topraklardır. Büyüklükleri 58,546 ha’dır.
5. Tuzlu Sodik (Çorak) Topraklar: Buharlaşmanın fazla olduğu ve drenaj problemi bulunan iklimlerde görülen topraklardır. %15’ten fazla sodyum içerirler. Isparta’daki büyüklükleri 1,043 ha’dır.
6. Kahverengi Orman Toprakları: Yüksek kireç içeriğine sahip, genellikle derin olmayan topraklardır. Isparta’da toplam alanları 146,363 ha’dır.
7. Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları: Şistler, serpantin ve kristal kireçtaşı üzerinde oluşan bu topraklar, Isparta’da 79,922 ha büyüklüğündedir.
8. Kestanerengi Topraklar: Düz, orta ve dik meyilli arazilerde ortaya çıkan, erozyon etkisinde olan topraklardır. Toplam alanları 119,204 ha’dır.
9. Kırmızı Kestanerengi Topraklar: Isının ve yağışın fazla olduğu yerlerde oluşan, kestaneye benzer renge sahip topraklardır. Isparta’daki büyüklükleri 3,055 ha’dır.
10. Kırmızı Akdeniz Toprakları: Akdeniz iklim bölgesindeki kireç kayaları üzerinde oluşan bu topraklar, Isparta’da 27,213 ha büyüklüğündedir.
11. Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprakları: Kırmızı Akdeniz ve Kahverengi topraklarının karışımıdır. Isparta’daki büyüklükleri 120,643 ha’dır.
12. Kireçsiz Kahverengi Topraklar: ABC profilli topraklardır ve Isparta’da 61,005 ha büyüklüğündedir.
13. Regosol Topraklar: Derin, pekişmemiş mineral depozitler üzerinde oluşan genç topraklardır. Isparta’daki büyüklükleri 5,131 ha’dır.
14. Yüksek Dağ Çayır Toprakları: Yüksek enlem derecelerinde, yüksek rakımlarda ve orman sınırının yukarısında bulunan topraklardır. Isparta’da 307 ha büyüklüğündedir.
15. Sahil Kumulları: Denizlerin ve göllerin sahillerinden esas rüzgar etkisiyle taşınan kumullardır. Isparta’da göl kıyılarında 307 ha büyüklüğündedir.
16. Çıplak-Kaya ve Molozlar: Toprak katmanı olmayan, parçalanmış veya parçalanmamış sert kaya veya taşlarla kaplı sahalardır. Isparta’daki büyüklükleri 148,218 ha’dır.
17. Diğer Toprak Çeşitleri: Irmak Taşları Yatakları olarak adlandırılan bu toprakların Isparta’daki büyüklüğü 472 ha’dır.

Isparta Faunası:

Isparta ili, iklim, topografi ve zengin bitki örtüsü sayesinde çeşitli evcil ve yabani hayvan türlerine yaşam alanı sağlayan bir bölgedir. İşte Isparta’nın faunasına dair bazı bilgiler:

1. Yabani Hayvanlar:
   • Memeliler: Yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, alageyik, dağ keçisi, pars, ayı gibi birçok memeli hayvan türü bulunmaktadır.
   • Kuşlar: Yaban ördeği, keklik, angut, çulluk, karakarga, saksağan, sülün, kaz gibi kuş türleri yörede yaygındır.
2. Evcil Hayvanlar:
   • Isparta’da sığır, koyun, keçi ve kümes hayvanları gibi evcil hayvanların çeşitli türleri bulunmaktadır.
   • Modern işletmelerde yapılan evcil hayvancılık, bölgede yaygındır.
3. Su Ürünleri:
   • Tatlı sulardaki su ürünleri arasında levrek, sazan, kara yengeci gibi balık türleri bulunmaktadır.

Isparta’nın zengin faunası, doğal çeşitliliği ve ekosistemdeki dengeleri destekleyerek bölgeye özgü bir biyolojik çeşitlilik sunmaktadır. Bu çeşitlilik, hem doğa severler hem de bilim insanları için araştırma ve gözlem fırsatları sağlamaktadır.

Jeolojik Yapı:

Isparta, Toros Dağları’nın batı eteğinde yer alır. Bu bölge genel olarak III. zaman olarak adlandırılan dönemde ortaya çıkmış ve beyaz tebeşir taşlarından oluşmuştur. Toros Dağları’nın sıkışması ve kıvrılması sonucu oluşan bölge, daha sonra tektonik ve volkanik hareketlerle şekillenmiştir. Özellikle volkanik hareketlerin etkisiyle bazalt veya trakit yatakları meydana gelmiştir. Volkanik püskürmelerle ortaya çıkan kükürt ve alçıtaşı tozları da geniş yataklar oluşturmuştur.

Isparta’da bulunan en eski yapı, paleozoik döneme aittir. Kristalin şist, fillat, kalker ve mermerlerden oluşan bu yapı, tektonik hareketlerle kırılmış ve kıvrılmıştır. Bölgenin farklı kesimlerinde II. zaman kalkerleri, marn, filiş ve serpantinler görülmektedir. Eğirdir Gölü çevresi ve Sütçüler yöresi bu oluşuklarla kaplıdır. Ayrıca, Isparta’nın iç bölgelerine kadar uzanan III. zaman neojen yapıları miyosen kalkerleri, marnlar, kum taşları ve konglomeralardan oluşur.

Deprem Riski:

Isparta İli, Türkiye’nin deprem riski haritasında genellikle birinci derecedeki deprem kuşağında yer almaktadır. Özellikle Isparta-Dinar-Çivril-Uşak deprem hattı üzerindedir. Sütçüler ve Yenişarbademli ilçelerinde ikinci derece, Sütçüler’in doğu sınırında ise dar bir alanda üçüncü derece deprem riski vardır. Nüfusun büyük çoğunluğu birinci derece deprem bölgesinde yaşamaktadır. Isparta tarihinde birçok deprem meydana gelmiştir. 1914 yılında meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki deprem, bölgede ciddi can kaybına ve hasara neden olmuştur.

1995 ve 2002 yıllarında da önemli büyüklükte depremler yaşanmıştır. İl genelindeki deprem riskinin izlenmesi amacıyla Isparta merkezde bir adet ivme ölçer ve Eğirdir Bağören Köyü’nde bir adet uydu iletişimli geniş bantlı deprem gözlem istasyonu bulunmaktadır. Ancak, bu istasyonlar yetersiz olabilir ve deprem kayıt istasyonlarının artırılması önerilebilir. Isparta’da heyelan, yangın, kaya düşmesi ve su baskınları gibi doğal afetler de meydana gelmiştir. Özellikle heyelan felaketi, Senirkent ilçesinde 1995 yılında yaşanan çamur akmasıyla büyük bir felakete neden olmuştur.

Isparta Orman Kaynakları

Isparta ilindeki orman varlıkları, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın çalışmaları sonucunda artmıştır. Ormanlık alanlar, genç ormanlıklar ve iyileştirme çalışmaları ile sürekli geliştirilmektedir. Orman kaynakları arasında karaçam, kızılçam, ardıç, sedir gibi ağaç türleri yer alır. Isparta ormanlarının dağılımı şu şekildedir:

• İyi Koru Ormanı: 138,870 Hektar (% 38,7)
• Bozuk Orman: 173,838 Hektar (% 48,4)
• İyi Baltalık: 691 Hektar (% 0,1)
• Bozuk Baltalık: 45,069 Hektar (% 12,5)

Orman serveti, koru ormanında 15,364,096 m3, baltalık ormanında ise 167,285 ster olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, Isparta’da birçok ormanlık alan, milli park, tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve dinlenme yerleri olarak ayrılmış ve tescil edilmiştir.

Isparta Mevcut Peyzaj ve Bitki Örtüsü:

Isparta ili, iklim, yükseklik ve toprak yapısı bakımından çeşitlilik gösteren bir bölgedir. Doğal özellikleri nedeniyle her mevsimde değişik bir peyzaj ve bitki örtüsü sunar. İşte Isparta’nın mevcut peyzaj ve bitki örtüsüne dair bilgiler:

1. Ormanlar:
   • Karaçam, kızılçam, katran, ardıç, sedir ve meşe gibi ağaç türleri Isparta’daki ormanlık alanlarda yaygındır.
   • Yüksekliklere bağlı olarak, yabani zeytinlikler de gözlemlenmektedir.
2. Dağlık Alanlar ve Tepeler:
   • %25’e kadar varan meyil oranına sahip dağlık arazilerde ve tepelerde, keçi otlatmaya uygun meşe fundalıkları bulunmaktadır.
3. Ovalar:
   • Ovalarda çeşitli hububatlar (buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, mahlut), sanayi bitkileri (şekerpancarı, tütün, anason, keten, kenevir, ayçiçeği, susam), hayvan yemleri (yonca, karınga, fiğ, burçak), sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçları (elma, armut, kayısı, şeftali, erik, zerdali, kiraz, vişne, badem, ceviz, nar, zeytin, muşmula, üzüm) yetiştirilmektedir.
   • Ayrıca, yaz ve kış aylarında sebzeler, bakliyat türleri, kavun, karpuz, soğan, sarımsak, patates gibi ürünler de ekilmektedir.
4. Yaylalar:
   • Yaylalar, mart ayından itibaren renkli çiçekler ve farklı kokulu yabani otlarla kaplıdır. Bu dönemde yaylalarda doğal bir güzellik ve çeşitlilik gözlemlenir.

Isparta’nın coğrafi özellikleri ve çeşitli bitki örtüsü, bölgenin tarımsal çeşitliliğini ve doğal güzelliklerini zenginleştirmektedir.

---

Isparta’da Gezilecek yerleri sizin için özel olarak hazırladığımız Isparta Gezi Rehberi haritamızda bulabilirsiniz.

Isparta’da Kamp yapılabilecek yerleri sizin için özel olarak hazırladığımız Isparta Kamp Alanları haritamızda bulabilirsiniz.

Isparta’nın keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Isparta’da gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren aşağıdaki rehberimize göz atabilirsiniz. Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları yöresel lezzetleri ve benzersiz atmosferiyle Isparta her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor. Isparta’nın eşsiz atmosferinde kaybolmak ve şehrin tarihle iç içe geçmiş dokusunu hissetmek için, siz de bu muazzam şehri keşfetmeye hazır olun.

Isparta’nın gezilecek bütün mekanları, outdoor olanakları, kamp karavan tesisleri hakkındaki yazılarımız aşağıdadır. Açılır pencereyi tıklayarak Isparta hakkındaki bütün yazılarımıza ulaşabilirsiniz.

---

TurkeyOutdoor.org: Doğayla Buluşma Merkezi!: TurkeyOutdoor.org, Türkiye’nin en çekici açık hava platformu! Yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla ilgili detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinliklerle dolu.

Türkiye’nin Doğasını Keşfedin! TurkeyOutdoor.org, Türkiye’nin dört bir yanındaki doğal güzellikleri keşfetmek isteyenlere hitap ediyor. Özenle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, çarpıcı fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor. Ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleriyle ilgili en güncel haberlere ve etkinlik takvimine de göz atabilirsiniz.

Outdoor Tutkunları İçin Özel Rehber!: TurkeyOutdoor.org, Türkiye’de outdoor etkinliklere ilgi duyan her seviyeden maceraperest için ideal bir kaynaktır. Deneyimli gezginlerden yeni başlayanlara kadar herkesi hedefleyen bu platform, Türkiye’deki açık hava etkinlikleriyle ilgili ihtiyacınız olan her şeyi sunuyor. Doğa, kamp ve macera arayanlar için mükemmel bir rehber olarak öne çıkıyor. Sizi, unutulmaz bir doğa serüvenine davet ediyoruz! TurkeyOutdoor.org ile hayalinizdeki maceraya adım atın!

https://turkeyoutdoor.org/