Etiket arşivi: kaya tırmanışı

dağcılık, Ekstrem Sporlar

Bouldering Ekipmanları

1 yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Bu yazı ekstrem outdoor sporlarından bouldering hakkında yazdığımız dördüncü yazımız. İlk yazımızda bouldering hakkında detaylı bilgiler verdik. İkinci yazımızda ise bouldering teknikleri ve bouldering hakkında bilinmesi gereken temel noktaları yayınladık. Bouldering Kavramları başlıklı yazımızda ise Kaya Tırmanma teknikleri ve bouldering temel kavramları hakında bilgiler verdik. Bu yazımız bouldering ile ilgili serimizin devamı niteliğindedir.

Bu yazımızda bouldering için gerekli olan ekipman ve Kaya tırmanma sporuna başlamak için gerekli donanım hakkında bilgiler verirken, kaya tırmanışı malzemeleri nelerdir sorusunun cevabını verip temel tırmanma ekipmanlarını tanıtacağız. Kaya Tırmanışı eğitimi için gerekli malzemelerin hangilerinin kişisel olarak alınması gerektiği, tırmanma duvarı malzemelerinden hangilerinin ortak kullanılabileceği konularında detaylı bilgiler veriyoruz.

Kaya Tırmanışı Ekipman Çantası

Bouldering Ekipmaları

Bouldering Başlangıç Bilgileri nelerdir? Bouldering yaparken yani duvar tırmanışında, yüksekliğin tavanla sınırlı ve yerlerin minder (crash pad) kaplı olması nedeniyle çok az donanıma ihtiyaç duyarsınız. Rahat kıyafetler, kaya tırmanış ayakkabısı (friction olarak da anılmaktadır) ve toz torbası (magnezyum tozu taşımak için) ilk etapta bu spora başlamanız için yeterlidir.

Bouldering Ekipmanı:

Bouldering İçin Gereken donanım yani kaya tırmanışı yaparken ihtiyacınız olacak ekipman, yapacağınız tırmanışın durumuna göre farklılık gösterebilir. Örneğin, profesyonel eğitimler veren tırmanış salonlarında tırmanma ayakkabısı kiralayabilir, ortak ya da arkadaşlarınızın toz torbalarını kullanabilirsiniz.

Kaya Tırmanma Ekipmanları:  

Uzun süre yani profesyonel olarak bouldering yani outdoor kaya tırmanışı yapmayı planlıyorsanız temel kaya tırmanışı ekipmanlarını şahsi kullanımınız için temin etmelisiniz. Bouldering temel ekipmanları rahat ve esnek kıyafetler, tırmanma ayakkabısı, tebeşir, kavrama bandı ve yara bandı olabilir.

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Tırmanma Ayakkabıları:

Bouldering için kullanılan ayakkabılara Kaya Tırmanış Ayakkabısı friction denilmektedir.  Özel bir tasarıma sahip olan bu ayakkabılar en küçük çıkıntıda dahi kaymadan durabilmenizi sağlayacak şekilde geliştirilmekteler. İlk aldığınızda karşılaştığınız kalıp ile bir süre kullandığında ortaya çıkan görüntü arasında epeyce farklılık oluşmaktadır. Bunun nedeni ayakkabının ayağınızın şeklini almış olmasıdır. Bu nedenle tırmanışçının kendisine ait bir ayakkabıya sahip olması tavsiye edilir.

Kiralayacağınız ayakkabı size istediğiz hareket kabiliyetini sunmayabilir. Bouldering tırmanma ayakkabıları alırken normal ayak numaranızdan daha düşük tercih edilmelidir. Örneğin normal ayakkabı numaranız 41 ise kaya tırmanma ayakkabınız 39 veya 40 numara olmalıdır.

Tırmanma ayakkabısı

Tırmanma Ayakabılarının Özellikleri:

  • Tırmanma ayakkabıları sadece kaya tırmanışları için tasarlanmış özel donanımlardır.
  • Tırmanma esnasında ayak parmaklarını sıkar, ayakkabı zamanla ayağın şeklini alır ve bu süreç acı verici olabilir. Bu sebeple bu ayakkabılar sadece tırmanma esnasında kullanılır ve tırmanma sonrasında hemen çıkarılır.
  • Kaya tırmanışının başarısında tırmanma ayakkabıları doğrudan etkiye sahiptir.
  • Tırmanma ayakkabıları, tırmanıcının ayaklarını pürüzlü yüzeylerden korumanın yanı sıra, tırmanıcının ayaklarını sabitlemesine yardımcı olmak için tasarlanmışlardır.
  • Tırmanma ayakkabıları tipik olarak diğer atletik ayakkabılardan çok daha sıkı oturur ve hassas ayak çalışmasını sağlamak için genellikle ayak parmaklarını aşağı doğru kıvırır.
  • Tırmanma ayakkabıları farklı durumlarda performans göstermeleri için çeşitli farklı stillerde üretilirler. Örneğin, yüksek bilekli ayakkabılar ayak bileği için daha iyi koruma sağlarken düşük bilekli ayakkabılar daha fazla esneklik ve hareket özgürlüğü sağlar.
  • Daha sert tırmanma ayakkabıları küçük kenarları korumada mükemmeldir, daha yumuşak ayakkabılar ise daha fazla hassasiyet sağlar.
  • Tırmanma ayakkabılarnın “burun kutusu” olarak adlandırılan ön kısmı, sarkan kayalarda iyi performans gösteren asimetrik veya dikey problemler ve plakalar için daha uygun olan simetrik olabilir.

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Tebeşir:

Magnezyum tozu, tırmanışı esnasında terleyen ellerinizin/parmaklarınızın kaymasını engellemek için kullanılmaktadır. Tırmanış rotalarındaki tutamakların beyaz olmasının nedeni bu tozlardır.

Teri emmek için, çoğu kaya tırmanıcısı ellerinde, bel çevresine bağlanabilen (spor tırmanma tebeşir torbaları da denir) bir tebeşir torbasında saklanan jimnastik tebeşiri kullanır. Ayrıca, genellikle spor tırmanma tebeşir torbalarından daha büyük olan ve tırmanırken yerde tutulması amaçlanan yer tebeşir torbalarının (aynı zamanda tırmanma tebeşir torbası olarak da adlandırılır) türleri de vardır; bunun nedeni, kayaların genellikle birden fazla tebeşirlenmeyi gerektirecek kadar çok hareketinin olmamasıdır.

Toz torbası ise kemerinize sabitleyebileceğiniz, içerisinde magnezyum tozunu tutabileceğiniz bir çantadır. Rota içerisinde ilerlerken ellerinizin terlemesi kaçınılmaz bir durumdur (rota uzunluğuna da bağlı olarak) ve bu esnada ellerinizi kurulamak ve kaymamasını sağlamak için ellerinizi belinizdeki torbaya daldırabilirsiniz.

Bouldering donanımı

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Fırçalar:

Tırmanışlar arasında kayalardan fazla kireç ve döküntüyü temizlemek için farklı boyutlarda fırçalar kullanılır; Daha yüksek ambarlara ulaşmak için genellikle uzun düz bir nesnenin ucuna tutturulurlar.

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Esnek Kıyafet:

Rota ilerleyişinde vücudunuzun esnekliğini dorğu bir şekilde kullanabilmeli ve rahat hareket edebilmelisiniz. Bu nedenle ne kadar rahat olursanız o kadar iyi. Ek olarak, epeyce efor sarf edeceğinizi bilmelisiniz. Salon ortamının havalandırılıyor olması avantaj elbette. Ancak, yine de ter tutmayan kıyafetler tercih

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Minder/Düşme Süngeri (Crash Pad)

Çarpma yastıkları, tırmanıcıları düşmelerden korumak için zemine yerleştirilen köpük yastıklardır. Bouldering salonlarında genelde zemin crash pad olarak ifade edilen minderlerle kaplıdırlar. Konma veya düşme esnasında zemine çarpma durumu önlemek amacıyla kullanılırlar. İster salon isterseniz bir kaya faaliyeti olsun, minder güvenliğiniz için oldukça gereklidir. Spotter sizin mindere konabilmeniz için sadece destekçi görevi görür, önemli olan sizin mindere güvenli bir şekilde konabilmenizdir. Atladığınızda bacaklarınızı kesinlikle dik tutmamalı, şoku bacak kaslarınızı kullanarak yumuşatmalısınız.

Kaya Tırmanış Yardımcısı: Spotter

Spotter, tırmanış esnasında ortaya çıkabilecek kazaları önlemek amacıyla size yardımcı olan, tırmanıcı düşer ise onun yere düzgün şekilde konmasına (landing) destek olan kişidir.

Bouldering spotter

Spotter asla düşen tırmanıcıyı tutmaz, sadece tırmanıcının ayakları üstüne inebilmesine (konabilmesine) yardımcı olur.

Tırmanış esnasında kayma, enerjinin tükenmesi ya da diğer herhangi bir nedenden dolayı tırmanıcının yüzeyle ilişkisi kesilmişse uygun bir şekilde yere ulaşabilmelidir. Bu nedenle iyi bir boulder’ci aynı zamanda iyi bir atlayışçı (yüzeye sürtünmemek/çarpmamak için) ve konucudur.

Kayma/düşme veya atlama durumunda sizin minder üzerine güvenli bir şekilde konabilmenize destek olan bir kişidir. Spotter tırmanıcıyı kesinlikle tutmak ve düşüş noktasında bulunmaz. Ellerini uzatmış bir şekilde tırmanışçının ilerleyişine göre pozisyon alır ve hareketleri takip eder. Genelde sırayla rotaya girildiği için spotter aynı zamanda destekçisi olduğu tırmanışçının çözümlemesini de değerlendirir. Hem tırmanışçıyla ele alınan rotayı değerlendirir hem de kendi stratejisini geliştirir.

Konmak tırmanıcının dengeli bir şekilde ayakları üzerine inebilmesi anlamına gelmektedir. Zor bir rotada ya da ortanın sonunda duvarlardan atlamak, kayan bir ayak nedeniyle yere konmak gerekebilir. Bu nedenle düşme anında panik yapmayıp bunun tırmanışın bir parçası olduğunu kabul etmek ve doğru bir şekilde konabilmek gerekir.

Yalnız başınıza tırmanmanız pek tavsiye edilmez. Ancak bu gibi bir durum olduğunda, spotter ve miner olmayan durumlarda güvenliğiniz için ip kullanabilirsiniz. Herhangi bir darbe ihtimaline karşın kask takabilirsiniz. Özellikle pozitif eğimli duvarlardan atlarken kafanızı çarpma ihtimalinizin oldukça yüksek olduğunu unutmamalısınız.

Bouldering Ekipmanları İle İlgili Diğer Detaylar

Bu malzemelerin bir kısmını arkadaşlarınızla ortak kullanabilirsiniz veya tırmanış yaptığınız salon size sunuyor olabilir. Bu nedenle kesin bir gereksinim olarak ele alınmayabilirler.

Kaya Tırmanış Ekipmanı: Muhtemel Gereksinimler

Salonda tırmanış için yukarıdaki malzemeler yeterli olacaktır. Ancak kimi durumlarda (sıyrık, kesik, güvenlik vb.) kişisel nedenlerle veya nadiren de olsa salondaki malzeme eksikliklerine bağlı olarak ek ihtiyaçlar söz konusu olabilir.

Kaya Tırmanış Ekipmanı

Kavrama Bandı, Sargı Bezi, Yara Bandı ve Fırça

Tırmanış sürecinde ayakkabı ayaklarınızı fazlasıyla korumaktadır. Ancak bu durum el parmaklarınız için pek mümkün olmayacaktır. Parmak uçlarınızdaki hassasiyet yitimi, kesikler, sürtünmeler nedeniyle bazı malzemeleri de yanınızda bulundurabilir, ihtiyacınız oldukça kullanabilmeniz için toz torbanızın gözünde tutabilirsiniz.

Bu malzemelere sıklıkla ihtiyaç duymayacağınız için diğer arkadaşlarınızla ortak kullanabilir, tırmanış yaptığınız salondan da rica edebilirsiniz.

Kavrama Bandı, parmaklarınızı sarmanız, sürtünme sonucu kavrama yitimini önlemeniz için kullanabilirsiniz.

Sargı Bezi, konma esnasında nadirende olsa tutamaklara sürtünebilirsiniz. Bu gibi durumlarda ortaya çıkan yanıklarda sargı bezine ihtiyacınız olabilir.

Yara Bandı, parmaklarınızın oldukça yıpranacağından bahsetmiştim, bu gibi durumlarda kesik ve sıyrıklar ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda yara bandı kullanmak isteyebilirsiniz.

Fırça, parmakların terlemesi, magnezyum tozunun girintileri doldurması gibi nedenlerle tutamaklar kayganlaşabilmektedir. Bu gibi durumlarda oluşan katmanın temizlenmesi amacıyla fırçayla tutamakları temizlemek isteyebilirsiniz.

Bouldering’de Çevresel Etki

Bouldering, yosun ve liken gibi kayaların üzerinde büyüyen bitki örtüsüne zarar verebilir. Bu, dağcının kayayı kasıtlı olarak temizlemesinin bir sonucu olarak veya kasıtsız olarak tutacakların ve ayakların tekrar tekrar kullanılmasından kaynaklanabilir.

Kayayı çevreleyen zemindeki bitki örtüsü, özellikle dağcıların çarpma yastıkları bırakması nedeniyle aşırı kullanımdan da zarar görebilir. Toprak erozyonu, kaya tırmanışçıları kurulu patikalarda yürüyüş yaparken bitki örtüsünü çiğnediklerinde veya düşme durumunda iniş bölgesini daha güvenli hale getirmek için kayanın yakınında küçük kayaları ortaya çıkardıklarında meydana gelebilir.

Tırmanma Ayakkabıları

Beyaz tırmanma tebeşiri, özellikle kumtaşı ve diğer gözenekli kaya türleri olmak üzere, kayaların ve uçurumların kaya yüzeyine zarar verebilir ve kireçtaşı temizlemek için kayaların ovulması da kaya yüzeyini bozabilir. Tebeşirin kaya yüzeyine zarar vermesini önlemek için, bir kaya tırmanışı seansından sonra bir fırça ile nazikçe kaldırılması önemlidir.

Diğer çevresel kaygılar arasında çöp atma, uygun olmayan şekilde atılmış dışkı ve grafiti sayılabilir. Bu sorunlar, Güney Afrika, Rocklands’daki popüler bir kaya tırmanışı alanı olan Tea Garden’da olduğu gibi, bazı arazi yöneticilerinin kaya tırmanışını yasaklamasına neden oldular.

Bütün outdoor aktivitelerinde güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video doğru eğitim ve deneyimin yerini alamaz. Kendi kişisel güvenliğinizi ön planda tutun. Her durumda doğadan taraf olun.  Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası
dağcılık, Ekstrem Sporlar

Bouldering Kavramları

2 Yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Bu yazı ekstrem outdoor sporlarından bouldering hakkında yazdığımız ikinci yazı. İlk yazımızda bouldering hakkında detaylı bilgiler verdik. İkinci yazımızda ise bouldering teknikleri ve bouldering hakkında bilinmesi gereken temel noktaları yayınladık. Bu yazımız bouldering ile ilgili serimizin devamı niteliğindedir.

Bu yazımızda Kaya Tırmanma teknikleri ve bouldering temel kavramları hakında bilgiler vereceğiz.

Kaya Tırmanma Teknikleri

İyi tekniğin önemini abartmak zordur. Tekniğe odaklandığınızda, hareketler yerine oturmaya başlar ve kendinizi eskiden çok zor olan rotalarda havada süzülürken bulursunuz. Bu bölüm bazı temel kavramları kapsar:

  • Kaya tırmanışında Ayaklarınızı kullanma yolları
  • Kaya tırmanışında Dengeyi korumanın yolları
  • Kaya tırmanışındaDaha verimli olmanın yolları

Bouldering Tırmanma Teknikleri: Ayaklarınızı Kullanmak:

Ayaklar tırmanmanın temelidir. Yeni başlayanların çoğu kendilerini duvarı yukarı çekmeye ve çabucak yorulmaya çalışır. Bir merdivene tırmanmayı düşünün – kendinizi yukarı çekmiyorsunuz, yukarı çıkıyorsunuz ve denge için kollarınızı ve ellerinizi kullanıyorsunuz. Tırmanmada da aynı şey.

Ayaklarınızı kullanmak için temel teknikler kenar ve lekelerdir:

Bouldering Tırmanma Teknikleri:

Kenarlık tam olarak kulağa benziyor: Ayakkabınızın kenarındaki lastikle bir tutuşa basıyorsunuz. Başparmağınızın daha küçük tutuşlarda stabilite sağladığı iç kenarı veya dış kenarı kullanabilirsiniz. Seçiminiz, beklemeye girmek veya çıkmak için hareket etmeniz gereken yöne bağlıdır.

Bulaşma, gerçek bir dayanağınız olmadığında meydana gelir, bu nedenle kayaya karşı sürtünme için ayakkabınızın kauçuğuna güvenirsiniz. Bulaşma, çok sayıda tanımlanmış dayanak noktası olmayan düşük açılı kayalarda olduğunuzda, döşeme tırmanışında kullanışlıdır.

Bulaştığınızda, biraz fazladan sürtünme sağlayacak küçük çöküntüler veya çıkıntılar arayın. Ayrıca biraz daha iyi satın almak için açıyı düzleştirebilirsiniz.

Tırmanırken aşağıdaki ayak hareketi taktiklerini aklınızda bulundurun:

Ayaklarınızı doğrudan altınızda tutmaya çalışın. Daha iyi bir denge sağlayabilmek için, iyi pozisyonlardaki ayak izlerine dikkat edin.

Tutacaklardan çok ayak yerleşimlerine bakın.

Ayağınızı bir kez koyduğunuzda, sabit tutun. Bir sonraki hamlenizi yaparken beklemede kalma şansınız daha yüksek olacak.

Topuğunuzu aşağıda tutun, böylece duvarla bolca temas edebilirsiniz. Yüksek topuklu daha az kauçuk kayanın üzerinde olduğundan, sürtünmeyi azaltır ve bir sonraki hamlenizi yaptığınızda ayağınızı duvardan kaldırmanız olasılığını artırır.

Bouldering Tırmanma Teknikleri: Dengeyi Korumak

Bouldering Tırmanma Teknikleri

Duvara doğrudan çıkan bir dizi testiye sahip olacak kadar şanslı olduğunuzda, tırmanmak oldukça sezgiseldir. Farklı yönlere hareket etmeniz ve çekmeniz gereken bir rotadayken, dengeyi korumak için vücudunuzu kullanmanız gerekir.

Yana doğru bir tutuş kullanmanız gerektiğinde, doğrudan aşağı çekemezsiniz. Bu yüzden, dengenizi kaybetmemek ve duvardan ambar kapısını kaybetmemek için bu yandan çekmenin kuvvetine karşı koymanın bir yolunu bulmalısınız.

Bouldering Tırmanışı Dengeleme taktikleri:

Karşı basınç oluşturmak için ayağınızı çekme yönünün tersine doğru bastırın.

Diğer elinizle veya kancalı bir ayağınızla ters yönde çekin.

Sert bir şekilde eğilin ve vücut ağırlığınızı karşı denge olarak kullanın.

Bouldering Tırmanma Teknikleri: Etkili Tırmanma

Nasıl daha az enerji kullanacağınızı ve tırmanırken kaslarınızı nasıl mola vereceğinizi öğrenin:

  • Düz kollar mutlu kollardır. Kolunuzu düzeltmek, kaslarınızın değil, iskeletinizin ağırlığın çoğunu almasını sağlar. Dirseğinizdeki hafif bir bükülme bile, kaslarınızın onu orada tutmak için çalıştığı anlamına gelir.
  • Kalçalarınıza odaklanın. Yeni başlayanlar genellikle kalçayı duvara sabit tutar, bu da çok sabit hissedebilir, ancak ağırlığınızı duvardan uzaklaştırır ve kaslarınızı zorlar.
  • Bir kalçayı duvara doğru itmeye çalışın. Bu, ağırlığınızı ayaklarınızın üzerinde tutmanıza yardımcı olur ve düz kollarla geriye yaslanmanızı sağlar.
  • Duvara yakın bir kalçaya sahip olmak omzunuzu daha da yakınlaştırır. Kilonuz ayaklarınızın üzerindedir ve soyulma şansınızı azaltır. Yakın bir omuz da tutma yerindeki çekme açısını değiştirerek tutmayı kolaylaştırır.
  • İyi dağcılar gözleriyle tırmanırlar. Çabuk dinlenmenizi sağlayacak ambarlar aramak için gözlerinizi duvardan ayırmayın. Sadece tebeşir izlerine odaklanmayın.
  • İyi bir dinlenme bulduğunuzda, onu kullanın. Nabzınızın yavaşlamasına ve daha sonra pompalanmaması için kollarınızı sallamasına izin verin.

Bouldering Kavramları / Tırmanma Hareketleri

İyi bir tırmanma hareketi cephaneliğine sahip olmak, sorunları çözmenize ve daha zorlu rotaların üstesinden gelmenize yardımcı olur. Bu hareketlerin her biri, yukarıdaki teknik bölümünde anlatılan ilkeleri kullanır.

Kaya Tırmanışında Geri adım (Back step) Tekniği:

Back Step Tekniği

Bir geri adım, normal bir adımın tersidir. Ayak başparmağınız ve kalçalarınız duvara kare olacak şekilde bir tutuşa basmak yerine, kalçanızı yana çevirin ve ayakkabınızın dış kenarı (küçük parmak tarafı) ile adım atın.

Geri adım atmak, kalçanızı duvara yaklaştırmaya yardımcı olarak kollarınızı düzleştirmenizi ve dinlenmenizi kolaylaştırır. Ayrıca, zor bir tutuşa ulaşmak için yeterli uzatma sağlayabilir. Arka adımlar özellikle dik ve sarkan rotalarda enerji tasarrufu için kullanışlıdır.

Kaya Tırmanışında Diz Düşürme (Drop Knee) Tekniği

Drop Knee Tekniği

Düşük diz, daha aşırı bir geri adımdır. Kalça seviyesine yakın bir dayanağınız olduğunda en iyi şekilde çalışır. Ayak parmağınızın ucuyla üzerine çıkın; daha sonra, ayakkabınızın dış kısmı tutacak üzerinde durana ve diziniz gerçekten aşağıya bakana kadar dizinizi döndürün.

Tıpkı bir geri adım gibi, bir düşük diz kalçanızı duvara yaklaştırır. Dinlenmek için harikadır, ancak özellikle dik veya sarkan bir duvarda fazladan erişime ihtiyaç duyduğunuzda harikadır.

Kaya Tırmanışında Stemming Tekniği

Stemming Tekniği

Stemming, iki karşıt yüzeye baskı yapıyor. Bu bir bacada, bir köşede veya büyük, çıkıntılı bir özelliği olan başka türlü düz bir duvarda olabilir.

El ve ayakların herhangi bir kombinasyonunu kullanarak durdurabilirsiniz, ancak anahtar dengede kalmak için karşı basınç kullanmaktır. Köklendirme, büyük bacak kaslarınıza dayanır, bu nedenle tırmanmanın son derece etkili bir yoludur ve size harika dinlenmeler sağlayabilir.

Kaya Tırmanışında İşaretleme (Flagging) Tekniği

Bayraklama Tekniği

Kaya tırmanışı sırasında işaretleme veya bayraklama olarak adlandırılabilir. Bayraklama, ağırlığınızı değiştirmek için bir uzuv kullanarak karşı dengelemedir. Amaç, kayadan uzaklaşmaktan kaçınmaktır.

İşaretleme, vücudunuzun aynı tarafında bulunan muhafazaları her kullandığınızda avantajlıdır. Bu aynı zamanda tüm ağırlığınızı bir tarafa yüklediği için, kendinizi dengede tutmak için o bacağınızı vücudunuzun diğer tarafına doğru sallamanız yeterlidir.

Kaya Tırmanışında Lay-destek (Lay backing) Tekniği

Lay Backing Tekniği

Lay-backing, bir pulun veya bir çatlağın bir tarafını çekip eğdiğiniz ve ayaklarınızı diğer tarafa doğru ittiğiniz zamandır. Ayak tabanlarınız iyi olduğunda, geri çekilmeler çok etkilidir çünkü kollarınız düzdür ve ayaklarınız zor işi yapar. Sağlam dayanak noktanızın eksikliği bulaşmanızı gerektirdiğinde, kayaya karşı lastik miktarını en üst düzeye çıkarmak için topuklarınızı aşağıda tutun.

Bir çatlakta olduğunuzda ve sıkışma bir seçenek olmadığında, ya da bir dihedral çatlakta olduğu gibi, karşı bir duvarınız olduğunda bir uzatma kullanabilirsiniz.

Kaya Tırmanışında Örtü (Mantel) Tekniği

Mantel tekniği

Kaya tırmanışı sırasında manto hareketine örnek olarak yukarıdaki resim verilebilir. Bir manto, elinizle buluşmak için ayağınızı yukarı kaldırıp bir tutamağa bastığınız zaman. Kendinizi çıkıntının üzerine çekmeniz gerektiğinde, tırmanmanın tepesinde klasik bir mantolama örneği verilebilir.

Örtmek için, ağırlığınızı üstüne getirmek için bir tutuşa bastırın, ardından elinizin yerini almak için ayağınızı yukarı doğru hareket ettirin.

Pelerinler zirveye çıktığınızda gereklidir, ancak aynı zamanda büyük bir tutacağınız olduğunda ve ayaklarınızı yüksek tutmanız gerektiğinde orta tırmanışta da kullanışlıdır.

Kaya Tırmanışında Undercling Tekniği

Undercling Tekniği

Kaya tırmanışındaki ters hareket örneği yukarıdaki resimde görüldüğü gibidir. Adından da anlaşılacağı gibi, bir ambarın alt tarafını kullandığınızda alttan vurma söz konusudur. Altları kullanmak ilk başta mantıksız gelebilir, çünkü muhafazayı aşağı çekmek yerine yukarı çekiyorsunuz.

İyi bir alttan vuruş yapmanın anahtarlarından biri, iyi, yüksek basamaklar bulmaktır, böylece tutuşu çekerken ayaklarınızla iterek vücut gerginliğini koruyabilirsiniz. Ayaklarınızı yüksek tutmak, tutuşu bel hizasına getirir ve kollarınızı daha dik tutmanızı sağlar.

Doğru yapıldığında, iyi bir iniş, sizi ekstra yüksekliğe ulaşmanız için sağlam bir konuma getirir.

Kaya Tırmanışında Yan Çekme (Side Pull) Tekniği

Yan çekme tekniği

Kaya tırmanışı sırasında yandan çekme hareketi örneği resimdeki gibidir. Yandan çekme, yana doğru çekmeye yönelik herhangi bir tutmadır. İyi uygulanan bir yandan çekmenin anahtarı, vücut ağırlığınızı değiştirerek veya bir karşı kuvvet uygulayarak bu yana doğru çekişi dengelemektir.

Alttan çekmeler gibi, yandan çekmeler de garip gelebilir çünkü çekişinizin yönünü tutuş yönüne göre ayarlamanız gerekir. Ancak bu duygu bir kez tıklandığında, birdenbire etrafınızdaki tutamaları kullanabilirsiniz, sadece yukarıdakileri değil.

Kaya Tırmanışında Gaston Tekniği

Gaston tekniği

Gaston, yandan çekmenin tersidir. Bir yandan çekmede, tutuş, kendinize doğru çekmeniz için yönlendirilir. Bir gaston ayrıca yanal bir kuvvet için yönlendirilir, ancak içeri çekme yerine dışarı itme gerektirir.

Pozisyon, bir asansör kapısını açmaya çalışıyormuşsunuz gibi; dirseğiniz bükülmüş ve parmaklarınız size doğru bakacak şekilde yana doğru işaret ediyor.

Gastonlar kararsız hissedebilir çünkü tüm kuvvet omzunuzdan gelir. Ancak bu hareketi repertuarınıza eklemek gerçekten duvarı açıyor.

Kaya Tırmanışında Avuç içi (Palming) Tekniği

Palming tekniği

Kaya tırmanışı sırasında Palmming, bulaşmanın el versiyonudur: Açık bir avuç içi ile kayaya bastırırsınız.

Palming, ayaklarınızı yeniden konumlandırırken dengeyi korumanıza yardımcı olabilir. İyi bir tutacak yoksa kullanışlıdır. Palming, saplama sırasında da yararlıdır çünkü boş bir yüze karşı baskı uygulamanıza izin verir. Ve döşeme tırmanışlarında, parmak aşağı avuç içi özellikle yararlıdır.

Güvenlik sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video doğru eğitim ve deneyimin yerini alamaz. Tırmanmadan önce uygun teknikleri ve güvenlik yönergelerini uyguladığınızdan emin olun.

(Not: Yazı dizimiz devam edecektir.)

Bütün outdoor aktivitelerinde güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video doğru eğitim ve deneyimin yerini alamaz. Kendi kişisel güvenliğinizi ön planda tutun. Her durumda doğadan taraf olun.  Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası

Yararlanılan Kaynak: https://www.rei.com

dağcılık, Ekstrem Sporlar

Bouldering Teknikleri

3 Yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Bu yazı ekstrem outdoor sporlarından bouldering hakkında yazdığımız ikinci yazı. İlk yazımızda bouldering hakkında detaylı bilgiler verdik. Bu yazımız ilk yazının devamı niteliğindedir.

Bouldering Teknikleri:

Büyük dağcılar bir duvara güç sağlamazlar, belirli sorunlara saldırmalarına yardımcı olmak için tasarlanmış bir dizi hareket kullanarak zirveye çıkarken “teknik” yaparlar. Daha iyi bir tırmanıcı olmak istiyorsanız, tekniğinizi ve hareketinizi geliştirin. Ve bunu yapmanın en iyi yolu, her fırsatta tırmanmaktır.

Tekniği geliştirmek, hareket ve denge ilkelerini öğrenmeyi içerir. Ardından, bireysel hareketlerin nüanslarını yakalamaya konsantre olabilirsiniz.

Bouldering Teknikleri

Her tür kaya tırmanışı yüksek düzeyde güç ve teknik gerektirse de, kaya tırmanışı, sporun en dinamik şeklidir, en yüksek düzeyde güç gerektirir ve vücuda önemli bir yük bindirir. Parmakları ve önkolları güçlendiren eğitim rutinleri, tendinit ve yırtık bağlar gibi yaralanmaların önlenmesinde faydalıdır.

Bununla birlikte, diğer tırmanış biçimlerinde olduğu gibi, kaya tırmanma tekniği uygun ayak hareketiyle başlar. Bacak kasları, kol kaslarından önemli ölçüde daha güçlüdür; bu nedenle, uzman kaya tırmanışçıları, bacaklarını kayaya doğru itmek için bacaklarına güvenerek, dengeyi ve vücut pozisyonunu mümkün olduğunca korumak için kollarını kullanırlar. kaslarından ziyade vücut ağırlıklarını desteklemek için.

Kaya Tırmanma Teknikleri

İyi tekniğin önemini abartmak zordur. Tekniğe odaklandığınızda, hareketler yerine oturmaya başlar ve kendinizi eskiden çok zor olan rotalarda havada süzülürken bulursunuz. Bu bölüm bazı temel kavramları kapsar:

  • Ayaklarınızı kullanma yolları
  • Dengeyi korumanın yolları
  • Daha verimli olmanın yolları

Bouldering hareketleri “statik” veya “dinamik” olarak tanımlanır. Statik hareketler, tırmanıcının pozisyonu, kaya üzerinde diğer üç uzuv ile teması sürdürerek kontrol edilerek yavaşça gerçekleştirilen hareketlerdir. Dinamik hareketler, hareketin doğru yapılmaması durumunda düşme riskinin artmasıyla, statik olarak sabitlenmesi zor veya imkansız olan ambarlara ulaşmak için tırmanıcının momentumunu kullanır.

Diğer tırmanma sporlarının aksine, bouldering çok az ekipmanla güvenli ve etkili bir şekilde yapılabilir, bu disiplini oldukça çekici kılan bir özelliktir, ancak görüşler farklılık gösterir. Bouldering öncüsü John Sherman, “Tırmanmak için gerçekten gereken tek ekipmanın kayalar olduğunu” öne sürerken, diğerleri tırmanma ayakkabısı ve bir tebeşir torbasının – temel tebeşirlerin tutulduğu küçük br poşet – minimum ve daha deneyimli olarak kullanılmasını önermektedir. Boulderers genellikle birden fazla tırmanma ayakkabısı, tebeşir, fırça, çarpma yastığı ve bir cilt bakım kiti getirir.

Bouldering Yarışları

Bouldering Yarışları:

Bouldering yarışları ve genel olarak tırmanma notları sonsuz tartışmaların ve çekişmelerin kaynağıdır. Bu öznel bir sistemdir ve bir kişinin sertlik fikri diğerinden çok farklı olabilir – özellikle biri kısa ve biri uzun ya da biri aşırı zayıf ve diğeri ağırsa.

Bouldering problemlerine not vermenin, sizi hangi merkeze tırmanmaktan zevk alacağınız konusunda doğru yöne işaret etmenin ve zaman içinde size bir gelişme hissi vermenin harika bir yolu olduğunu düşünüyoruz – ancak notlar her şey değildir. Önemli olan, eğlenmek ve tırmanışınızdan zevk almaktır – gerçekten önemli olan, bir meydan okuma bulduğunuz bir şeye tırmanmayı başarmış olan başarı duygunuzdur.

Dünya genelinde kullanılan birkaç farklı derecelendirme sistemi vardır. İngiltere’de de popüler olan Fontainebleau sistemini tercih edilir. (Tunbridge Wells yakınlarındaki Brighton’a en yakın doğal kaya tırmanışı olan Southern Sandstone dahil). Bu, tırmanmanın ne kadar zor olduğunu gösteren bir sayı ve bir harf verir, örneğin 5B. 5C Sınıfı bir sınıf daha sert, 5A bir sınıf daha kolay olacaktır.

Bouldering İle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Tırmanış rotalarının oluşturulduğu duvarlar genelde 4-8 metre aralığındadır ve rotaya giriş yapılan ilk alan düşmemek için bastığınız ve tutunduğunuz tutamaçlardan (çift bant) oluşur. Sonrasındaki hareketleriniz rotada ilerleme amacını taşır. Bu nedenle bouldering vücuttaki her bir kası çalıştırır denebilir. Rotanın oluşturulduğu duvarlarda plywood, fiberglas, plexiglas gibi farklı malzemeler kullanılabilmektedir. Bu malzemeler görünüş farklılıklarına sahip olsalar da teknik olarak aynı özelliklere sahiptirler ve rota ilerleyişine pek etkileri olmamaktadır.

Rotalar önceden hazırlanmış ve zorlukları belirtilmiştir. Rotaya girmeden önce hedefe en uygun ilerleyişi problem olarak ele alır, planlar ve ardından başlangıç tutuşuyla birlikte harekete geçersiniz. Boulder rotaları çoğu zaman dikey problemlerden oluşsa da kimi rotalar yan geçişlerden (travers) oluşur.

bouldering

Rotanın başlangıç ve bitişleri 2 bant ile belirtilir. 2 el veya ayak ile başlanır ve rotanın sonunda yine bu şekilde bitirilir. Yukarıdaki görselde tutamaklarla (handholds ve/ya grips) ilgili farklılıkları görebilirsiniz. Bu tutamaklar, tutuş biçimleri, ve tekniklerine; volume, crimp, jug, pinch, mini-jug, sloper, pocket, mono denilir.

Tırmanıcı tırmanış problemlerini değerlendirip rotaya belirtilen kurallar dahilinde giriş yaptığında teknik, lokal endurans (bölgesel olarak kas veya kas grubunun dayanıklılığı), kuvvet, dayanıklılık gibi etkenlerle ilişkili olarak rotayı yine belirtilen şekilde tamamlamaya çalışır. Rota ilerleyişi içerisindeki strateji tırmanışçıdan tırmanışçıya farklılıklar gösterebilir, tırmanışçı komplike hamlelerle, atlayışlarla ilerleyebilir. Bu nedenle, bouldering tırmanışlarındaki bireysel hamlelerin ve problemi ele alış biçimlerinin iple girilen rotalardan daha zor olduğu düşünülmektedir.

Bouldering’de Emniyet

Kaya kaya problemleri genellikle yerden tepeye kadar 20 fitten (6,1 m) daha kısadır. Bu, sporu, yine halatsız olarak gerçekleştirilen, ancak tırmanışın yüksekliğinde üst sınır olmaksızın gerçekleştirilen serbest tek başına tırmanıştan önemli ölçüde daha güvenli kılar.

Bununla birlikte, kaya tırmanışında, özellikle burkulmuş bilek ve bileklerde küçük yaralanmalar yaygındır. Kaya tırmanışındaki yaralanmaların sıklığına iki faktör katkıda bulunur: Birincisi, kaya problemleri tipik olarak diğer tırmanma disiplinlerinden daha zor hareketler içerir ve bu da düşmeleri daha yaygın hale getirir. İkincisi, tırmanıcının inişini durduracak halatlar olmadan, her düşüş tırmanıcının yere çarpmasına neden olur.

Yaralanmaları önlemek için, kayalıklar daha yumuşak bir iniş sağlamak için çarpma pedlerini kayanın yanına yerleştirir ve ayrıca tırmanıcıyı pedlere doğru yönlendirmeye yardımcı olmak için bir veya daha fazla gözlemci (tırmanıcının uygun pozisyonda düşmesini izleyen insanlar). İnişte, kaya tırmanışçıları, jimnastikte kullanılanlara benzer düşme teknikleri kullanır: kemik kırılmalarını önlemek için darbeyi tüm vücuda yaymak ve eklemlerin darbe boyunca serbestçe hareket etmesine izin vermek için uzuvları konumlandırmak.

Bouldering Eğitimi

Bouldering İçin Başlangıç Bilgileri:

Yapay duvar tırmanışında, yüksekliğin tavanla sınırlı ve yerlerin minder (crash pad) kaplı olması nedeniyle çok az ekipmana ihtiyaç duyarsınız. Rahat kıyafetler, kaya tırmanış ayakkabısı (friction olarak da anılmaktadır) ve toz torbası (magnezyum tozu taşımak için) ilk etapta bu spora başlamanız için yeterlidir.

Spotter, tırmanış esnasında ortaya çıkabilecek kazaları önlemek amacıyla size yardımcı olan, tırmanıcı düşer ise onun yere düzgün şekilde konmasına (landing) destek olan kişidir.

Spotter asla düşen tırmanıcıyı tutmaz, sadece tırmanıcının ayakları üstüne inebilmesine (konabilmesine) yardımcı olur. Yazının başında düşmeyi öğrenmekten bahsetmiştim. Tırmanış esnasında kayma, enerjinin tükenmesi ya da diğer herhangi bir nedenden dolayı tırmanıcının yüzeyle ilişkisi kesilmişse uygun bir şekilde yere ulaşabilmelidir. Bu nedenle iyi bir boulder’ci aynı zamanda iyi bir atlayışçı (yüzeye sürtünmemek/çarpmamak için) ve konucudur. Konmak tırmanıcının dengeli bir şekilde ayakları üzerine inebilmesi anlamına gelmektedir. Zor bir rotada ya da ortanın sonunda duvarlardan atlamak, kayan bir ayak nedeniyle yere konmak gerekebilir. Bu nedenle düşme anında panik yapmayıp bunun tırmanışın bir parçası olduğunu kabul etmek ve doğru bir şekilde konabilmek gerekir.

(Not: Yazı dizimiz devam edecektir.)

Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir. Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası
dağcılık, Ekstrem Sporlar

Ekstrem Spor / Bouldering

4 Yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Bouldering / Kaya Tırmanışı

Ekstrem sıra dışı sporları tanıtmaya devam ediyoruz. Önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi tanıtılan ekstrem sporların bir kısmı yüksek riskleri sebebiyle devletlerce yasaklanmış, bir kısmı outdoor aktivitesi olarak turizm sektörünün içerisinde yer almakta, bir kısmı da sadece profesyonel lisanslı sporcular tarafından yapılabilmektedir. Türkçe’ye kaya tırmanışı olarak çevrilen ekstrem outdoor sporlardan BOULDERING aktivitesini tanıtıyoruz. Bouldering ile ilgili temel bilgilerin neredeyse tamamı ingilizce kaynaklarda yer aldığı için çeviri yoluyla elde ettiğimiz bilgilerle yazımızı zenginleştirdik.

Bu yazımızda Türkiye’de de az da olsa yapılan bouldering aktivitesini tanıtacağız. Bouldering Türkçe’de kaya tırmanışı olarak bilinse de bu Bouldering ne demek sorusunun cevabı sadece kaya tırmanışı değildir. Bouldering Nasıl Yapılır sorusunun cevabı sadece kaya tırmanışı yapmak değil, daha fazlasıdır. Bu yazı dizimizde öncelikle bouldering ne demek sorusunun cevabını vereceğiz. Türkiye’deki özellikle İstanbul bouldering ve Ankara bouldering kulüpleri, kaya tırmanışının nasıl yapıldığı, boulder tırmanış, bouldering ekipmanları, bouldering tırmanış teknikleri ile ilgili detaylı bilgiler vereceğiz.

Bouldering Nedir? Nasıl Yapılır?

Bouldering Nedir?

Bouldering’in ne demek olduğunu ve Türkçe’de bouldering denilince neyin anlaşılması gerektiğini tespit edebilmek için öncelikle boulder teriminin İngilizce anlamını bilmemiz gerekir.

Boulder Ne Demektir:

Boulder ne demektir sorusunun cevabı bouldering tanımlarını anlamak için önemlidir.

  • Boulder İngilizcede tipik olarak erozyonla pürüzsüz bir şekilde aşınmış olan büyük bir kaya parçasıdır.
  • Cambridge Sözlüğe göre ise boulder: havanın veya suyun hareketiyle yumuşatılmış büyük, yuvarlak bir kaya parçasıdır.
  • Boulder, Oxford sözlüğnde:  genellikle, erozyonla pürüzsüz hale gelmiş büyük kaya parçası’,
  • Sesli sözlükte ise boulder: iri kaya parçası, büyük taş, büyük kaya, yumru kaya anlamına gelmektedir.
  • Boulder, hava koşulları ve erozyon nedeniyle, bulunduğu temel kayadan ayrılması ile oluşmuş büyük kaya parçalarıdır diyebiliriz.
  • Mühendislik ve jeolojide, belirli boyutlardaki aşınmış kayaların, çeşitli sistemlerle sınıflandırılmasıyla (Wentworth ölçeği gibi) doğrusal boyutunun 25.4 cm’den büyük olan kaya parçalarına boulder denmektedir.

Tırmanış yapılan kaya blokları genellikle, eskiden volkanik faaliyetlerin yaşandığı coğrafyalarda ve dağlık bölgelerde bulunmaktadır. Kayalar, doğal sonuçlarla vadi tabanına düşüp, yüzyıllar boyunca çeşitli hava olaylarına maruz kalmasıyla birlikte, günümüzdeki boulder kavramı oluşmuştur.

Yukarıdaki boulder tanımlarının ortak özelliklerini dikkate aldığımızda boulder erozyon ya da su sebebiyle aşınmış,  bağımsız kaya bloğudur. Boulder kayalar oluşumunun hava ya da su yoluyla olmasına göre yuvarlak, köşeli, yamuk ya da keskin hatlı ve farklı geometrik formlarda bulunan genellikle üç boyutlu kayalardır. Dolayısıyla boulder Türkçe’ye aşınmış kaya parçası veya dik kaya olarak çevrilebilir.

Bouldering Ne Demektir?

Bould tanımının fiil eki almış türevi olan bouldering Türkçe’ye genellikle kaya tırmanışı olarak çevrilmektedir.

Bouldering Ne Demektir?

Bouldering’in Türkçe çeşitli tanımları yapılabilir. Bouldering:

  • Küçük kaya tırmanışı,
  • Boulder bloklarında yani aşınmış kayalarda yapılan bir tırmanış biçimi,
  • Yerden çok fazla yükselmeden, kaya üzerinde genellikle yatay gidilerek, bazen de dikeydir balkondur takılarak yapılan kaya tırmanışı çeşidi,
  • Teknik beceri ve dayanıklılık konusunda gelişmeyi sağlayan kaya tırmanışı çeşidi,
  • Kısa yan geçiş anlamlarına gelmektedir.
  • Birkaç metreden, 15 metreye kadar yüksekliklerdeki kaya bloklarında yapılan, yüksek fiziksel yeterlilik (özel kuvvet, teknik, mental yeterlilik) gerektiren, ip, teknik malzeme kullanılmadan yapılan tırmanışlar,  
  • Dağcılık disiplini içerisinde ender görülen yarışma anlayışının uygulandığı kaya tırmanış şekli,

Bu tanımlar üzerinden bakıldığında, kısaca Bouldering; bu erozyon sonucu oluşmuş dik kayalara tırmanma, kayalarda yatay ilerleme veya ip veya teknik malzeme kullanılmadan yapılan kaya tırmanışları için kullanılan outdoor ekstrem spor çeşididir.

Bouldering Nasıl Yapılır?

Bouldering, halat veya koşum takımı kullanılmadan küçük kaya oluşumları veya yapay kaya duvarları üzerinde gerçekleştirilen bir serbest tırmanış şeklidir. Bouldering herhangi bir ekipman olmadan yapılabilse de, çoğu dağcı ayaklarını sabitlemeye yardımcı olmak için tırmanma ayakkabıları, ellerini kuru tutmak ve daha sıkı bir tutuş sağlamak için tebeşir ve düşmelerden kaynaklanan yaralanmaları önlemek için tırmanma paspasları kullanır.

Halatsız gerçekleştirilen serbest solo tırmanıştan farklı olarak, kaya tırmanma problemleri (bir tırmanıcının tırmanışı tamamlamak için gerçekleştirdiği hareketlerin sırası) genellikle 6 metreden (20 ft.) Daha kısa boyludur.

Bir tür kaya problemi olan traversler, tırmanıcının bir uçtan diğerine yatay olarak tırmanmasını gerektirir. Yapay tırmanma duvarları, kaya tırmanıcılarının doğal kayaların olmadığı alanlarda iç mekanlara tırmanmasına olanak tanır. Ek olarak, hem iç hem de dış mekanlarda bouldering yarışmaları düzenlenir.

Sporcular, bouldering yaparken ellerinin kaymasını önlemek amacıyla magnezyum tozu, kaya tırmanış ayakkabısı, crashpad (taşınabilir tırmanış minderi diyebiliriz) gibi bir kaç temel ekipman kullanırlar.

Bouldering Nasıl Yapılır

Sporcular bouldering yaparken, kayadaki çıkıntılara tutarak ve basarak yükselir. Bu sırada diğer tırmanıcılar, kişinin düşme ihtimaline karşı dengeli bir düşüş yapması için spot alırlar. Bu destek, dengesiz bir düşüş esnasında sporcunun minder dışına düşmesinin önüne geçer.

  • Bouldering yapılan kayalar 4 metreden 15 metreye kadar değişiklik gösterebilir.
  • Kaya üzerinde güvenle hareket edebilmek için, ayak hareketlerini ve tutuş tekniklerini öğrenmek gerekir.
  •  Bazı durumlarda fazla yükselmeden yatay rotalar izlenerek uygulanır,
  • Beceri gelişimi için kollar ve bacakların çapraz tutuşlar ya da basmalar yapılarak ilerlenmelidir.
  • Bouldering’in özelliği tırmanırken herhangi bir halat ya da kemer sistemi kullanılmamasıdır.
  • Bouldering yapabilmek için kondisyon, esneklik, güç, nefes ayarı yapabilmek, milimetrik hamleler, zeka ve tecrübe gerekir.

Bouldering Nasıl Ortaya Çıktı?

Kaya tırmanışı ilk olarak 1800’lerin sonlarında bir spor olarak ortaya çıktı. İlk kayıtlar, tırmanıcıların ayrı bir disiplin olarak değil, daha büyük tırmanışlar için eğlenceli bir eğitim biçimi olarak şimdi kaya tırmanışı olarak adlandırılan şeye dahil olduklarını anlatıyor. Bu süre zarfında, “kaya tırmanışı” ve “sorun” sözcükleri ilk olarak İngiliz tırmanma literatüründe ortaya çıktı.

Bouldering Nasıl Ortaya Çıktı

Oscar Eckenstein, Britanya Adaları’ndaki faaliyetin erken bir savunucusuydu. 20. yüzyılın başlarında, Fransa’nın Fontainebleau bölgesi, ilk adanmış bleausardların (veya “boulder’ların”) bazılarının ortaya çıktığı önemli bir tırmanma alanı olarak kendini kurdu. Bu sporculardan Pierre Allain, kaya tırmanışı için kullanılan özel ayakkabıyı icat etti.

1950’lerin sonlarından 1960’lara kadar, Amerikalı matematikçi John Gill sporu daha da ileriye götürdü ve bu süreçte bouldering’i ayrı bir disiplin olarak ayıran birkaç önemli yeniliğe katkıda bulundu. Gill daha önce, hareketler ve vücut pozisyonları için belirlenmiş bir zorluk ölçeğine sahip bir spor olan jimnastiği takip etti ve bouldering’in odağını zirveye ulaşmaktan bir dizi ambarlarda gezinmeye kaydırdı.

Gill, kapalı uçlu bir derecelendirme sistemi geliştirdi: B1 sorunları, zamanın en zorlu halatlı yolları kadar zordu, B2 sorunları daha zordu ve B3 sorunları bir kez tamamlanmıştı. Gill, tırmanıcıların ellerini kuru tutmanın bir yöntemi olarak tebeşiri tanıttı, dinamik bir tırmanma tarzını teşvik etti ve beceriyi tamamlamak için kuvvet antrenmanının önemini vurguladı. Gill yetenek ve etki açısından geliştikçe fikirleri norm haline geldi.

Bouldering’in Gelişimi:

Bouldering, ipli tırmanış ve dağcılık için bir egzersiz yöntemi olarak gelişmiştir. Boldering yaparken özel bir donanım olmadan, tırmanıcılar sadece özel bir tırmanış ayakkabısı, ellerini kuru tutmak için tebeşir tozu ve açık hava tırmanışlarında düşüş etkisini hafifletmek için süngerden yapılma minderler kullanabilir.

Serbest yalnız tırmanışının aksine küçük kaya tırmanışı genellikle 6 metreden yüksek olmayan rotalarda (tırmanışın tamamlanması için izlenen yol) yapılır.

Bouldering

Bouldering (küçük kaya tırmanışı), tırmanışçıların, istediği hareketleri güvenli bir yükseklikte tekrar tekrar denemesine olanak vermektedir. Ayrıca yapılan egzersizler sonucu parmak gücünde ve dayanıklılıkta gözle görülür bir gelişme sağlamaktadır.

1980’lerde iki önemli eğitim aracı ortaya çıktı. Önemli bir eğitim aracı, düşmeden kaynaklanan yaralanmalara karşı koruma sağlayan ve kaya tırmanıcılarının aksi takdirde çok tehlikeli olabilecek alanlarda tırmanmasına olanak tanıyan “çarpma yastıkları” olarak da anılan bouldering paspaslardı. İkinci önemli araç, sporun açık havada tırmanılmayan alanlara yayılmasına yardımcı olan ve ciddi dağcıların yıl boyunca antrenman yapmasına olanak tanıyan kapalı tırmanma duvarlarıydı.

Sporun popülaritesi arttıkça, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yeni tırmanma alanları geliştirildi ve daha fazla sporcu bouldering yarışmalarına katılmaya başladı. YouTube videoları ve tırmanma blogları, dünyanın dört bir yanındaki kaya tırmanışçılarının teknikleri hızlı bir şekilde öğrenmesine, zor sorunları bulmasına ve yeni tamamlanan projeleri duyurmasına yardımcı olduğundan, 2000’lerin başında sporun görünürlüğü büyük ölçüde arttı.

20. yüzyılda her biri farklı zorluk derecesine sahip pek çok rota geliştirilmiştir. Rotaların tırmanılabilirliğini (zorluk derecesini) göstermek için pek çok değişik derecelendirme sistemi geliştirilmiştir. Fakat günümüzde V-ölçeği (ABD’de) ve Fontainebleau ölçeği (Avrupa’da) yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bouldering Yarışmaları:

Özel spor salonlarındaki yapay tırmanış duvarları ile mevsim veya etraftaki kayaların yapısından bağımsız olarak kapalı alanda antrenman yapılabilir. Açık ve kapalı alanlardaki rotaları kapsayan pek çok uluslararası yarışma bulunmaktadır.

Tarihte ilk olarak bu kaba tanımla başlayan Bouldering, uzun yıllar sonra Olimpiyatlara girecek kadar ciddi bir spor dalı haline gelmiştir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra sportif nitelik bakımından, tırmanışın diğer branşlarından tamamen ayrılmaya başlamıştır.

Genel anlamda bir bouldering rotasının başarılı bir şekilde tamamlanmış sayılması için, başlangıç noktasından tırmanarak, düşmeden bloğun üzerine çıkılması gerekmektedir. (Top-out). Üstüne çıkmadan belli tutamaklarda biten boulderlar da var fakat istisnalar kaideyi bozmaz Tırmanıcı, varsa özel giriş kuralı ve hattın gidişiyle ilgili özel kurallar veya eliminasyonlara sadık kalarak tırmanmalıdır.

Günümüzde Bouldering’de beş altı metrelik yükseklik normal olarak kabul görse de, bunun üzerinde olan yüksekliklerdeki bloklara High Ball (Yüksek blok) denmektedir. Sekiz, dokuz metrenin üzerindeki tırmanışlar Free Solo(ipsiz tırmanış) olarak adlandırılırsa yanlış olmaz. Örneğin Jason Kehl’in 2002 yılında, Bishop/Amerika’da çıktığı V12 derecesindeki Evilution adlı bouldering rotası yaklaşık 17 metreyi buluyordu.

Spor, başlangıçta halatlı tırmanışlar ve dağcılık için bir eğitim yöntemiydi, bu nedenle dağcılar yerden güvenli bir mesafede belirli hareketler yapabilirlerdi. Ek olarak, spor dayanıklılık oluşturmaya ve parmak gücünü artırmaya hizmet etti. 20. yüzyıl boyunca kaya tırmanışı ayrı bir disipline dönüştü.

Bouldering Kaya Tırmanışı

Bireysel problemlere, zorluk derecesine göre derecelendirmeler verilir. Bouldering tarihi boyunca kullanılan çeşitli derecelendirme sistemleri olmasına rağmen, modern problemler genellikle V ölçeğini veya Fontainebleau ölçeğini kullanır.

Bouldering’in artan popülaritesi, tırmanıcıların genellikle kaya tırmanma alanlarına ulaşmak için patikadan çıktığı için toprak erozyonu ve çiğnenmiş bitki örtüsü dahil olmak üzere birçok çevresel kaygıya neden oldu. Bu, bazı arazi sahiplerinin erişimi kısıtlamasına veya kaya tırmanışını tamamen yasaklamasına neden oldu.

(Yazı dizimiz devam edecektir.)

Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir. Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası

dağcılık, Ekstrem Sporlar

Türkiye’de Abseiling Rotaları

1 yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Ekstrem sıra dışı sporlardan kaya tırmanışı olarak da bilinen abseiling hakkında bilgi vermiştik. Abseiling ne demektir sorusunun cevabı ve abseiling hakkında bilgi almak için ilgili yazımıza göz atın.

Kaya Tırmanışı

Türkiye’de Abseiling Nerede Yapılır?

Türkiye’de abseling yapmaya müsait yerler Anadolu coğrafyasının tektonik yapısının oluşturduğu bir çok dağ olduğu için oldukça fazladır. Dağ olan özellikle de derin uçurumlar oluşturan kayaların bulunduğu her coğrafya esasında abseiling sporu için uygundur. Ancak abseiling sporu turizm endüstrisi içinde olduğu ve her bölgemizde turizmin aynı seviyede gelişmediği için bazı bölgelerle sınırlı kalmıştır.

Aşağıdaki listede de görebileceğiniz gibi bir doğa sporu olan abseiling turizm endüstrisinin geliştiği bölgelerde yer alan kurum ve tesislerce daha çok organize edilmektedir.

Aşağıdaki listede Türkiye’de yer alan dağların listesini veriyoruz. Listedeki dağların belki hepsinde abseiling yapılamasa da imkanlar ve ilgili düzenleyici kurumlar bulunması halinde abseiling ülkemizin bütün dağlarında yapılabilir.  

Türkiye’deki Dağlar Listesi:

DağRakım (metre)ilCoğrafi Bölgesi
Ağrı Dağı5137Doğubayazıt, AğrıDoğu Anadolu Bölgesi
Cilo Dağı4170HakkâriDoğu Anadolu Bölgesi
Süphan Dağı4049BitlisDoğu Anadolu Bölgesi
Kaçkar Dağı3932RizeKaradeniz Bölgesi
Erciyes Dağı3916Kayseriİç Anadolu Bölgesi
Küçükağrı Dağı3896Doğubayazıt, AğrıDoğu Anadolu Bölgesi
Kızılkaya Dağı3767[1]Niğdeİç Anadolu Bölgesi
Demirkazık Dağı3756Niğdeİç Anadolu Bölgesi
Artos Dağı3550VanDoğu Anadolu Bölgesi
Mercan Dağları3549ErzincanDoğu Anadolu Bölgesi
Tendürek Dağı3533Doğubayazıt, AğrıDoğu Anadolu Bölgesi
Koçbaşı Dağı3510Taşlıçay, AğrıDoğu Anadolu Bölgesi
Aydos Dağı3430Konyaİç Anadolu Bölgesi
Medetsiz Dağı3524AdanaAkdeniz Bölgesi
Kösedağ3340Eleşkirt, AğrıDoğu Anadolu Bölgesi
Hasan Dağı3268Aksarayİç Anadolu Bölgesi
Kısır Dağı3200ArdahanDoğu Anadolu Bölgesi
Palandöken Dağı3176ErzurumDoğu Anadolu Bölgesi
Ulubaba Dağı2397MalatyaDoğu Anadolu Bölgesi
Berit Dağı3054Kahramanmaraş ElbistanAkdeniz Bölgesi
Nurhak Dağı3000KahramanmaraşAkdeniz Bölgesi
Türkiye’deki Dağların Listesi

Türkiye’de; Eskişehir, İzmir, Isparta, Kocaeli ve Niğde gibi pek çok il abseiling için ideal rotalara ve abseiling (kaya tırmanışı) imkanı sunan tesislere sahiptir. Abseiling Nedir başlıklı yazımızda da belirttiğimiz gibi abseiling terimi temel olarak ip ve halt yardımıyla yüksek yerlere tırmanma ve inme aktivitesidir.

Türkiye’de Ihlara, Munzur ve Kazankaya Kanyonu gibi onarca vadide, Hakkari, Şırnak ve Doğu Karadeniz’in sarp kayalıklarla dolu dağlarında, Büyükşehirlerin gökdelenlerinde ya da ülkenin hemen her yerinde bulunan mağaralarda ip ve halat yardımıyla yapılan iniş çıkışlar abseiling olarak tanımlanabilir. aşağıdaki liste sadece kaya tırmanışı olarak abseiling yapılan illeri kapsamaktadır.

Antalya Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

Antalya Geyikbayırı Abseiling:

Antalya’da pek çok noktada kaya tırmanışı yapılabildiği için bu şehir sıklıkla tercih edilen rotalardan biridir. Yaz aylarında mevsim koşullarından dolayı yapılamayan abseiling aktivitesi genellikle bahar aylarında yapılır. Antalya’da abseiling yapılabilecek yerler; Çitdibi, Geyikbayırı, Olympos gibi coğrafyalar öne çıkar.

Antalya Geyikbayırı Abseiling:

Türkiye’de Abseiling aktivitesi için en sık tercih edilen yerlerin başında Geyikbayırı gelir. Geyikbayırı’nda farklı seviyede pek çok tırmanış alanı bulunması nedeniyle hem amatörler hem de profesyoneller burada kaya tırmanışı yapabilir.

Antalya Olympos Abseiling:

Likya Yolu üzerinde bulunan Olympos yeşilin ve mavinin her tonunu görebileceğiniz yerlerden biridir. Farklı seviyedeki tırmanış rotaları ile her yıl çok sayıda sporcuyu misafir eder.

Antalya Çitdibi Abseiling:

Antalya Çitdibi abseiling rotası zor bir parkura sahip olduğu için genellikle profesyoneller tarafından tercih edilir. Tırmanış sırasında sporcuların arkasında körfez manzarası bulunur ve süper manzarasıyla eşsizdir.  

Eskişehir Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

Eskişehir Karakayalar Abseiling

Eskişehir Karakayalar Abseiling: Eskişehir Sivrihisar’da bulunan Karakayalar’da abseiling yapılmaktadır. Bahar aylarında tercih edilen bölge bozkırın ortasında kaya blokları ile kaplı bir alandır. Çevresinde kamp da yapılabilen bölgede her yıl “Karakayalar Tırmanış Şenliği” düzenlenir. 

Isparta Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

Isparta Kaya Tırmanma

Isparta Abseiling: Isparta’nın abseiling için mükemmel parkurlar sunan coğrafyasında kaya tırmanışı, kaya inişleri, kanyon geçişleri ve kanyon inişleri yapılmaktadır. Isparta’da abseiling Çandır Yazılı Kanyonunda, Eğirdir Sivri Dağında, Kovada Milli Parkında program dahilinde, özel firmalar tarafından organize edilerek yapılmaktadır.

Niğde Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

Niğde Kaya Tırmanma

Niğde Aladağlar Abseiling: Akdeniz ve İç Anadolu bölgeleri sınırlarında yer alan Aladağlar Anadolu’nun Alpleri olarak bilinir. Aladağlar; Niğde, Kayseri ve Adana arasında yer alır. Cimbar Kanyonu’nda farklı zorluk seviyelerinde kayalar bulunması nedeniyle bölgede tırmanış eğitimleri de yapılır.

Kocaeli Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

Kocaeli Ballıkayalar Kanyonu Abseiling

Kocaeli Ballıkayalar Kanyonu Abseiling: Bir tabiat parkı olan Ballıkayalar İstanbul’a en yakın kaya tırmanışı noktalarından biridir. Amatör ve profesyoneller için 100’den fazla tırmanış alanına sahip olan Ballıkayalar’da kamp yapmak da mümkündür.    

İzmir Kaya Tırmanma Aktiviteleri:

İzmir Kaynaklar Abseiling

İzmir Kaynaklar Abseiling: İzmir Buca’da yer alan Kaynaklar Köyü’nde Kaynaklar’da 200’den fazla tırmanış rotası bulunmaktadır. Kaynaklar bölgesi şehir merkezine yakın olması, kamp yapılabilmesi ve her yıl sporcular için düzenlenen Kaynaklar Kaya Tırmanış Şenliği ile sıklıkla tercih edilen rotalardan biridir.

Yukarıdaki liste genel olarak turizmin özellikle de doğa turizminin geliştiği bölgelerdeki özel ve kamu kurumlarında kaya tırmanışı aktiviteleri düzenlenen illeri kapsamaktadır. Bu illerin dışında da abseiling kaya tırmanma faaliyetleri az da olsa bulunmaktadır.

Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir. Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası
dağcılık, Ekstrem Sporlar

Ekstrem Spor / Abseiling

2 Yorum

Outdoor Türkiye:

Bu yazı dizisi Türkiye’nin Outdoor Sayfası’nın ilgililerinin dikkatini çeken ekstrem sporlar hakkındaki yayınlarından oluşmaktadır. Güvenli ve eğlenceli ekstrem sporlar için serideki diğer yazılara da bakmanızı tavsiye ediyoruz. Outdoor Ekstrem sporları bu yazı dizisinde. İlk yazımızda ekstrem spor ne demektir sorusunun cevabını vermiştik. Outdoor aktiviteleri nelerdir başlıklı yazımızda bazı ekstrem sporlarını isim olarak tanıttık. En Popüler Ekstrem Sporlar başlıklı yazımızda ise Türkiye ve dünyada en çok tercih edilen 42 ekstrem sporun her birini birer kısa paragraflar tanıttık.

Bu yazımızda abseiling hakkında bilgi vereceğiz. Abseiling Nedir? Nasıl Yapılır? Abseiling ne demek, abseiling nasıl yapılır, abseiling için gerekli ekipman nelerdir sorularının cevabını bu yazımızda bulacaksınız. Türkiye’nin Outdoor Sitesi outdoor alanında her konuda bilgi vermeye devam ediyor!

Abseiling Ne Demek?

Abseiling hakkında bilgi almak için en doğru yerdesiniz. Abseiling Türkçe’de ne demektir ya da abseiling Türkçesi ne sorusunun tam bir cevabı yoktur. Çünkü ekstrem sıra dışı sporlardan birisi olan abseiling diğer birçok outdoor aktivitesi gibi aynı şekilde Türkçe’de de kullanılmaktadır. Abseiling İngilizce telafuzu ve yazılımı ile Türkçe’ye de geçmiştir.

Abseiling Nedir? Abseiling terimi bazen kaya tırmanışı, bazen mağara inişi, bazen yüksek bir kuleye tırmanma ya da inme, bazen de askeri indirme operasyonları gibi aktiviteler için kullanılır.  

Abseiling Nedir?

Abseiling Tanımı:

Abseiling halatla inme olarak bilinir. Abseiling bir ip kullanılarak kaya yüzü veya duvar gibi dikey bir yapıdan kontrollü bir iniş tekniğidir.

Abseiling teriminin Türkçe karşılığı tam olarak olmasa da abseiling Türkçe’de kaya inişi olarak veya duvar inişi olarak kullanılmaktadır. Abseiling çeşitli koruyucu ekipman yardımıyla kontrollü bir şekilde duvara veya kayaya tırmanmak veya inmeye verilen isimdir. Abseiling Türkçe’de ne demektir sorusunun cevabı için kaya/duvar inişi veya duvar/kaya tırmanışı denilebilir. 

Abseiling Ve Dağcılık Farkı:

Dağcılık hakkında çok detaylı bilgiler verdiğimiz yazı serimizde de detaylı olarak ifade ettiğimiz gibi dağcılık belki günler haftalar süren kamp yapmayı da içeren zorlu ve uzun zaman alan bir spordur. Abseiling ise sadece belli ve dağcılığa göre çok daha kısa parkurlarda çok özel donanımla yapılan tırmanma ve inme faaliyetidir.

Dağcılık sporu yapanlar tırmanma esnasında bazı bölgelerde abseiling tekniğini kullanıyor olsalar da dağcılık abseilingten daha uzun süren ve zorlu bir spordur.

Abseiling için dağcılıkta da sıkça kullanılan halat yardımıyla inme veya tırmanma sporunun “BUTİK”  olarak yapılması denilebilir. Abseiling önceden belirlenmiş ve daha önce yüzlerce/binlerce kez inilip çıkılmış kısa bir parkurda yapılan BUTİK dağcılıktır. Dağcılık sporu abseiling fiilini içerse de abseiling dağcılık sporunun karşılığı değildir. Her dağcı abseiling bilmek ve yapabilmek zorunda iken, her abseiling yapan kişi dağcı olmak zorunda değildir.

Abseiling Nasıl Yapılır?

Abseiling Nasıl Yapılır?

Abseiling yukarıda da ifade ettiğimiz gibi temelde belli ekipmanlarla güvenlikli bir şekilde tırmanma ve inişten oluşur. Bütün outdoor ekstrem sporlarda olduğu gibi abseiling için de kullanılan belli teknikler vardır ve önceden profesyonel hocalardan uygulamalı eğitimi alınmadan abseiling yapılamaz.

Amatör ve turistik amaçlı yapılan abseiling aktivitesinden önce profesyonel eğitimciler gözetiminde kapalı alanlarda hem teorik hem de ciddi pratik eğitim alınmalıdır. Özellikle önceden pratik abseiling eğitimi alınmadan doğadaki tehlikeli abseiling parkuruna gidilmemelidir.

Pratik abseiling eğitiminde dağcılık düğümleri, temel dağcılık ekipman tanıtımı, el ve ayak bileklerinin güçlendirilmesi ve vücudu dengede tutabilme eğitimleri yer alır. Abseiling yapabilmek için denge, kondisyon, esneklik ve pratik tecrübe sahibi olunmalıdır.

Abseiling tırmanma ve inme şeklinde, hem kapalı mekanlarda hem de doğada (outdoor) yapılabilir. Abseiling yaparken inişte tekrar tırmanmayı, tırmanırken de geri inişi düşünmek gerekir.

Abseiling Tehlikeli Bir Spordur:

Abseiling sporu diğer sıra dışı ekstrem sporlar gibi tehlike içerir. Ekstrem sporun tanımı için bağlantıyı tıklayınız. Kaya tırmanışı ipler yardımıyla yapılsa ve herhangi bir düşüş anında sporcuların korunması sağlansa da gerçek kaya parçaları sporculara isabet edebilir.

Abseilingte güvenli bir şekilde inmek için, halattan kesiciler, halat üzerindeki sürtünmeyi rahatça kontrol edilebilecek noktaya kadar artırmak için çeşitli teknikler kullanırlar. Bu teknikler, ipi vücutlarının etrafına sarmaktan raf gibi özel yapılmış bir cihaz kullanmaya kadar uzanır. Uygulayıcılar hız, güvenlik, ağırlık ve diğer şartlara bağlı olarak bir teknik seçerler.

Amatör abseiling yapacakların olası tehlikelerini en aza indirmek için profesyonel eğitimciler nezaretinde ve bilinen/kullanılan alanlarda bu sporu yapmaları gerekir.

Abseiling Nerelerde Kullanılır?

Abseiling, aşağıdakiler dahil bir dizi uygulamada kullanılır: Birçok dağcı, yerleşik demirleri hasardan korumak için bu tekniği kullanır. İple erişim teknisyenleri de bunu, bakım, inşaat, denetim ve kaynak gibi çeşitli endüstriyel uygulamalar için ulaşılması zor alanlara yukarıdan erişmek için bir yöntem olarak kullanır. Son dönemde turistik abseiling kavramı yaygınlaşmış olsa da Abseiling tekniği aşağıdaki kişilerce kullanılmaktadır:

  1.        Öncelikle dağcılar,
  2.        Mağaracılar, mağaracılık ve mağaracılık – yer altı sahalarına erişilmesi gereken yerlerde,
  3.        Kanyoncular, kanyon geçişi – yüksek şelalelere ve / veya kayalıklara inmek için,
  4.        Arama kurtarma ekiplerince,
  5.        Askeri arama kurtarma, indirme timleri, çeşitli askeri uygulamalar – uygun iniş bölgeleri bulunmadığında, özel kuvvetler de dahil olmak üzere askerlerin savaş alanına taktiksel helikopterlerle yerleştirilmesi,
  6.        İple erişim teknisyenleri tarafından çok dik ve / veya koruma olmadan inilemeyecek kadar tehlikeli olduklarında uçurumlardan veya yokuşlardan aşağı inmek için, 
  7.        Tırmanma – bir tırmanışın temeline veya yeni bir rota deneyebileceğiniz bir noktaya dönmek için,
  8.        Outdoor aktivitelerinde,
  9.        Macera yarışlarında,
  10.      Endüstriyel / ticari uygulamalar – iple erişim olarak bilinen bakım, temizlik veya inşaatı gerçekleştirmek için yapıların veya binaların bölümlerine erişmek için.
  11.       Orman yangınlarına erişimde,
  12.      Kapalı alanlara erişim – örneğin balast tankları, kuyular, kanalizasyonlara inmek için,
  13.      Kurtarma uygulamaları – yaralı kişilere uçurumlarda veya yakınlarda erişmek için kullanılır.
Mağara İnişi Abseiling

Abseiling için Gerekli Malzemeler / Tırmanma Ekipmanı

Kaya tırmanışının güvenli bir şekilde yapılabilmesi için abseiling ekipmanları kullanmak gerekir. Yukarıda Abseiling tanımı olarak “BUTİK DAĞCILIK” aktivitesi kelimelerini kullanmıştık. Dağcılık serimizde çok detaylı yazdığımız gibi kaya tırmanışında gerekli olan malzemeler butik dağcılık olan abseiling için de gereklidir.

Dolayısıyla kaya tırmanışı için gerekli malzemeler olan: Kask, emniyet kemeri, Karabinler, ekpres bantlar, ip inişi emniyet alma aracı, deri emniyet eldiveni, pursik ipleri, tırmanış ipi, askı ve malzemeler, takozlar, stoperler vb…, takoz temizleme çubuğu, kaya tırmanış ayakkabıları, tebeşir tozu abseiling için de gerekli temel ekipmandır. Aşağıdaki listesi verilen abseiling için gerekli malzemelerin detayı için dağcılık serimizi dikkatle okumanızı tavsiye ediyoruz.

Abseiling İçin Gerekli Donanım:

Bot veya tırmanma ayakkabısı: Kayaya karşı sürtünmeyi artırmak için kullanılır

Çapalar: Genellikle ağaçlardan, kayalardan, buzdan veya kayalardan, dokuma / kordelit veya kaya tırmanma ekipmanı kullanılarak yapılır. Bazı alanlarda cıvata veya piton gibi sabit ankrajlar bulunur.

Dizlikler (ve bazen dirseklikler)

Eldivenler: Elleri ipten ve duvara çarpmaktan korumak için kullanılır. İnişe takılarak kaza riskini artırabilir.

Güvenlik desteği: Tipik olarak, kontrolsüz inişleri önlemek için ipin etrafına sarılan prusik, Klemheist düğüm veya otoblok düğüm gibi bir sürtünme kancası.

Halatlar ve İpler:: Statik halat idealdir, ancak genellikle dinamik halat kullanılır. Abseiling sporunun olmazsa olmazı iplerdir. Düşüş sırasında sporcuların yaralanmasını önleyen ipler insan vücuduyla uyumlu olacak şekilde esnek yapıdadır. Asıl ipler olan dinamik ipler ve statik yapıda olan yardımcı ipler farklı özelliklere sahiptir. Tam iplerin çapı 10 mm civarındayken, yardımcı iplerin çapı ise maksimum 8.5 mm’dir.

Abseiling Ekipmanı

Karabinalar: Tırmanış sırasında emniyetin sağlanmasına yardımcı olan karabinalar kilitli ya da kilitsiz tercih edilebilir. Hafif bir bağlantı ekipmanı olan karabinalar buna rağmen dayanıklıdır. Genel olarak kaç kilogram ağırlığı kaldırabileceğine göre seçilir.

Kask: Başı çarpmalardan ve düşen kayalardan korumak için kullanılır. Herhangi bir düşme durumunda sporcuların korunmasını sağlayan ve mutlaka kullanılması gereken ekipmanların başında kask gelir. Kasklar sayesinde hem düşmenin etkisinden hem de kaya parçaları nedeniyle oluşabilecek olası yaralanmalardan korunabilirsiniz.

Sikke: Sikke, kaya çatlaklarına takılan ve tırmanış sırasında hareket etmeyi sağlayan ekipmandır. Sikkeler farklı segmentlere ayrılarak, 500 kilogramdan 2500 kilograma kadar ağırlık kaldırabilir. Profil, universal, halka ve yaprak sikkeler farklı derinliklerdeki kayalarda kullanılır.

Sürtünme Kancası: Halatın kontrollü bir şekilde, yük altında, onu kontrol eden kişi tarafından asgari bir çaba ile oynanmasını sağlayan bir sürtünme cihazı veya sürtünme kancası.

Takoz: Sikkelerle aynı işlevi gören takozlar daha hafif yapıdadır. Kaya oyuklarına çekiç yardımı olmadan takılabilen takozlar metal uçlar ve bu uçlara bağlı iplerden oluşur.

Takoz Sapları: Tel ve ip kullanılarak takozlara bağlanan takoz sapları sporcuların hareketlerine göre şekillenir. İp kullanılan takoz sapları esnek yapıları ile tel kullanılanlara göre daha avantajlıdır.

Tırmanış Ayakkabıları: Tırmanış sırasında dengede durmayı kolaylaştıran ve kata ya da friction olarak bilinen ayakkabıların bu sporda kullanılması gerekir. Sürtünmeyi maksimum düzeyde tutan ayakkabılar aynı zamanda oldukça esnek yapıdadır. Ayakkabılar kayaların eğik ya da dik oluşuna göre de çeşitlenir. Spor salonlarında düz duvarlarda antrenman yaparken hafif; eğik yapıdaki gerçek kayalarda ise ağır modeller tercih edilmelidir.

Tırmanma kemeri: Bel çevresine veya inişi sabitlemek için kullanılan tüm vücuda sabitlenir. Fit, askı travmasını önlemek için önemlidir.

Abseiling Uygulamaları, Abseiling Stilleri / Abseiling Teknikleri

Abseiling Teknikleri

Australian rappel :

Orduda kullanılır. Abseiler yani abseiling yapan sporcu/kişi aşağıya doğru inerek nereye gittiklerini görmelerini sağlar.

Tandem veya örümcek halat çekme (Tandem or spider abseiling):

Tırmanmada kullanılır. Aynı geçici alete inen iki dağcıyı içerir. Bu, tırmanıcılardan birinin yetersiz kaldığı veya inişin hızlı bir şekilde yapılması gerektiği kurtarma durumlarında yararlıdır. Kurulum, aciz bir tırmanıcı inişten sarkıtılarak (ve birincil tırmanıcı koşum takımında yedeklenmiş) normal bir iple inişe benzer.

Simul-rappelling veya eşzamanlı rappelling (Simul-rappelling or simultaneously rappelling):

Tırmanma ve kanyon geçişinde kullanılır. İki tırmanıcı aynı uzunluktaki halat üzerinde aynı anda alçalır ve bir tırmanıcının ağırlığı diğerini dengeler. Genel olarak teknik, normal rappelling’den daha az güvenli kabul edilir; ancak acil durumlarda veya herhangi bir bağlantı noktasının olmadığı bir yüzgecin veya sivri uçların zıt taraflarını vurmak için kullanışlıdır. Bu, Needles of South Dakota’daki Black Hills gibi yerlerde yaygındır.

Denge ağırlığı aşındırma (Counterbalance abseiling):

Tırmanmada kullanılır. Bu kurtarma tekniği tipik olarak bir lider tarafından yaralı bir saniyeye ulaşmak için kullanılır. Lider, ipin diğer halatındaki güçsüz saniyenin ağırlığını dengeleyici olarak kullanarak bir halat teli üzerinde iner.

Serbest bırakılabilir indirme (Releasable abseil):

Kılavuzlar tarafından kullanılır. Bu güvenlik tekniği, bir liderin deneyimsiz inişlerle inmesine izin verir. İnişin yaklaşık iki katı uzunluğunda bir halat, bir katır kancası ile tutturulmuştur. Müşteri, tek bir izole ip teline iner. Müşteri yarı yolda sıkışıp kalırsa, kılavuz diğer ipin kilidini açabilir ve bağlantıyı bir gecikme cihazı olarak kullanarak müşteriyi yere indirebilir. Bu, müşteri paniğe kapılırsa veya alçaltıcıya kıyafet veya saç dolaşırsa yararlı olabilir.

Klasik (mekanik olmayan yöntemler), (Classical (non-mechanical methods):

Acil durumlarda kullanılır. Bu teknikler modern alternatiflerden daha tehlikelidir ve yalnızca başka bir seçenek olmadığında kullanılır. Mekanik cihazların yardımı olmadan, halatı vücuda sararak inmeyi içerirler ve koşum takımları ve donanımın ortaya çıkmasından önce kullanılmıştır.

Güney Afrika klasik halatlı (çift halatlı) (South African classical abseil):

Acil durumlarda kullanılır. Bu, kullanıcının yedek elinin bulunduğu klasik bir iniş türüdür.

İtfaiyeci Belay (Fireman’s Belay ):

Güvenlik desteği. Bir ortak, halatı / ipleri tutarak aşağıda yerde duruyor. Halletici düşmeye başlarsa, inişi durdurmak için halatı aşağı çekebilir.

Abseilingte Emniyet:

Abseilingte Emniyet:

Halatla inmek tehlikeli olabilir ve özellikle denetimsiz veya deneyimsiz iniş yapan kişiler için riskler taşır. Alman dağcı Pit Schubert’e göre, tırmanan ölümlerin yaklaşık% 25’i, en yaygın olarak demirlerin başarısız olmasından dolayı, halatların inmesi sırasında meydana gelir. American Alpine Club kaza raporlarının analizi, bunu yetersiz güvenlik yedeklemeleri ve halatların uçlarından iple inmenin takip ettiğini gösteriyor.

Abseiling Yaparken Çevresel Kaygılar

Çevreye zarar verme potansiyeli ve / veya yukarı doğru tırmanan tırmanıcılarla çatışma ya da yerdeki insanlara yönelik tehlike nedeniyle bazı bölgelerde tırmanma yasaktır veya önerilmez.

Abseiling Turizmi

Abseiling Ne Zaman Yapılır?

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi abseiling tehlikeli bir ekstrem doğa sporudur. Abseiling tekniklerini öğrendikten sonra yılın hangi dönemlerinde yapıldığına da dikkat etmek gerekir. Abseiling yaptığınız mevsime göre ekipman bulundurmak zorundasınız. Profesyonel ve tecrübeli sporcuların her mevsim yapabileceği abseiling sporunda amatörler için en uygun dönemler yaz ve bahar aylarıdır. Amatörler, tecrübenin oldukça önem taşıdığı abseiling sporu için çok sıcak veya çok soğuk olmayan dönemleri tercih etmeli; olası risklerin önüne geçmelidir.

Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir. Lütfen sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın. http://www.turkeyoutdoor.org

Türkiye’nin Outdoor Sayfası