Doğa Yürüyüşünde Kıyafet Seçimi:
Doğa yürüyüşlerinde kıyafet seçiminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak outdoor ile ilgili yerli ve yabancı yayınlarda ne kadar gerekli bilgi varsa topluyor ve tek bir yerden hizmete sunuyoruz. Türkiye Outdoor denilince akla sitemiz geliyor.
Daha önceki yazılarımızda genel olarak yürümenin sağlığa faydalarını yazmış, doğa yürüyüşünün (hiking ve trekking) tanımını yapmış ve doğa yürüyşüne hazırlık aşamasında neler yapılması gerektiğini açıklamıştık. Kimler Doğa Yürüyüşü Yapabilir?, Doğa Yürüyüşüne Psikolojik Hazırlık, Doğa Yürüyüşüne Nasıl Hazırlık Yapılır?, Doğa Yürüyüşü Çantasında Neler Olmalıdır? gibi soruların cevaplarını merak ediyorsanız bağlantılara tıklayabilirsiniz.
Doğa yürüyüşünün tanımını, doğa yürüyüşüne başlamadan önce yapılması gerekenleri, yazmıştık. Mental/psikolojik hazırlık yapılıp çanta hazırlandıktan sonra artık doğa yürüyüşlerinin en önemli kısmına gelmiş bulunuyoruz.
Bize ulaşan okurlarımız doğa yürüyüşünde neler giyinmeliyiz, trekking kıyafetleri nasıl olmalıdır, doğa yürüyüş kıyafeti alırken nelere dikkat etmeliyiz, Doğa Yürüyüşü Kıyafeti Nasıl Olmalı?, Outdoor kıyafet seçimi nasıl olmalı, outdoor ekipmanları nelerdir, outdoor ayakkabısı alırken nelere dikkat etmeliyiz, doğa yürüyüş kıyafeti seçimi, outdoor bot tercihleri nasıl yapılmalıdır, doğa yürüyüşü kıyafeti nasıl seçilir… gibi sorular sormaktadır.
Bu makalemizde yukarıdaki soruların cevaplarını vereceğiz. Makalemizde yurtiçi ve yurtdışı kaynaklardan alınmış bilgilerin yanında araziden, doğa yürüyüşlerinden şahsî tecrübelerimizi de paylaşacağız.
Trekking Kıyafetleri ve Ekipmanları Nasıl Seçilir?
Doğa yürüyüşü yapanların temel gereksinimi doğru kıyafetleri seçmektir, kıyafet seçiminde yapılan hatalar gereksiz yük taşımanıza sebep olabileceği gibi doğada geçireceğiniz zamanı çok daha zorlaştırarak, zevk için yaptığınız etkinliğin sizi bedensel ve psikolojik olarak yormasına sebep olabilir. Doğa yürüyüşü seçiminin en temel amacı yürüyüş yapan/yapacak kişiyi sıcak, soğuk, güneş, rüzgar, yağmur, kar, ıslaklıktan korumaktır.
Doğa yürüyüşlerinde (hiking/trekking) dikkat edilecek noktalar yürüyüşün rotası, yürüyüş yapılan mevsim, coğrafyanın yapısı, meteorolojinin tahminleri, kişinin şahsi durumu, vücut direnci, kişinin kondisyonu ve yaşı… gibi etmenlere bağlı olarak değişmektedir.
Biz burada genel olarak outdoor giyiminde dikkat edilmesi gerekenleri sunacağız. Tavsiyemiz yazıyı sonuna kadar okuyup genel olarak bilgi sahibi olmanızdır. Kendi yapacağınız yürüyüşünüzde yukarıda sayılan değişkenlerin durumuna ve sayısına göre kıyafetlerinizi ayarlayabilirsiniz.
Doğada Nasıl Giyinmeliyiz?
Doğa yürüyüşlerinde genel olarak giysimiz katmanlar halinde olmalıdır. İç giysi ve ara katmanlar soluk alabilen, hafif ve kuruması kolay kıyafetler olmalıdır. Vücudu koruyacak dış katman kıyafetleri ise rüzgar ve su geçirmeyen malzemeden üretilmiş olmalıdır.
Outdoor kıyafeti seçiminde iki farklı bakış açımız olmalıdır. Birincisi hareket halindeyken giyilecek kıyafetler, ikincisi de dinlenme veya uzun süreli durma zamanlarında giyilecek kıyafetler. İnsan vücudu yürüyüş esnasında kendiliğinden ısınmaya ve terlemeye başlar. Terlemenin sauna seviyesine gelmemesi ve gereksiz yere enerji kaybedilmemesi için yürüyüş esnasında kalın, hava almayan, vücut ısısını yine vücutta tutan kıyafetler yerine hafif kıyafetler tercih edilmelidir.
Doğa yürüyüşlerinde mümkün olduğunca az terlemeye çalışılmalıdır, çünkü terleme üzerine maruz kalınan rüzgar insanlar için birçok hastalık sebebi olabilmektedir.
Tabii ki zorlu rotalarda yapılan trekking ve dağcılık gibi outdoor aktivitelerinde terlememeye imkan yoktur, ancak mümkün olan ilk fırsatta terli kıyafetler değiştirilmeli veya rüzgara maruz kalmamaya özen gösterilmelidir. Rüzgar olmayan yaz günlerinde en iç katmana kadar giysiler çıkarılabilir, yeter ki gereksiz yere vücut terleyerek enerji harcamasın. Kış günlerinde ise montun ön fermuarını açarak bile vücudun hava almasını sağlayabilirsiniz.
Terlememeye çalışırken vücut üşütülmemeli, özellikle rüzgar çarpmasına karşı dikkat edilmelidir. Molalarda veya uzun dinlenmelerde üşüdüğünüzü hissettiğiniz anda hemen giysi katmanını arttırmalı, kalın giysilerinizi giyinmelisiniz. Hem çok üşümek, hem de çok terlemek enerji kaybına sebep olacak, kaybettiğiniz enerji de vücudunuzun performansını düşürecektir. Bu sebeple hem hareket ederken, hem mola zamanlarında vücut ısınızı olabildiğince sabit (stabil) tutmaya gayret göstermelisiniz.
Durağan hallerde yani mola ve kamp yaşamında metabolizma yavaşlayacağı için vücudumuz daha az enerji üretecek bunun sonucunda da üşüme meydana gelecektir. Bunu engellemenin yöntemi ise üşümeyi durdurana kadar giyinilmesidir. Üşümeye izin vermek ve gerekli tedbiri almamak gereksiz yere ısı kaybederek fazladan enerji kaybına neden olacaktır. Gereksiz enerji kaybı ise performansınızı kötü etkileyecektir. Ayrıca ıslak vücut normale göre en az 20 kat daha fazla ısı kaybedeceği için ıslak kalmamaya dikkat edilmelidir.
Genel olarak outdoor giyim malzemeleri bazı temel niteliklere sahip olmalıdır. Bu özellikler arasında hafif olması ve az yer kaplaması, giyme ve çıkarmasının kolay olması, yağmur, ıslaklık ve rüzgara karşı koruyucu özelliğinin bulunması, yürüyüşçünün terinin buharını dışarıya verebilmesi, dışarıdan temiz havanın vücutla buluşabilmesini sağlaması (nefes alabilmesi), sıcak tutması, terleme anlarında nemi az tutması ve çabuk kuruma özelliğine sahip olması, hareke halindeyken rahatsızlık vermemesi, vücut hareketlerini engellememesi olarak sayılabilir.
Üst Kısım (Head) Giysi ve Ekipmanları:
Üst kısım derken vücudumuzun baş ve boyun bölgesi ile bedenden ayrı olan kol ve elleri kastetmekteyiz.
Doğa yürüyüşlerinde trekking veya hiking olsun baş kısmımız için önemli olan başımızı soğuk, sıcak, güneş, rüzgar, ıslaklık ve ormanda yürüyorsak ağaç dallarından korumaktır. Vücudumuzun kumandası olan baş bölgemizden kaybettiğimiz ısı toplam kaybedilen ısının nerdeyse üçe birine yakındır, dolayısıyla baş ve boyun bölgemizi soğuktan korumakta özenli olmalıyız.
Baş bölgesini korumak için kullanılan beremiz PAMUKLU OLMAMALIDIR, polar bereler tercih edilebilir. En dış katman olarak giydiğimiz mont veya yağmurluğun ıslanmaz kapüşonu olmasına dikkat etmeliyiz.
Yaz günlerinde ise baş bölgemizi ve gözlerimizi doğrudan güneş ışınlarından korumalıyız. Şapka ve güneş gözlüğü yürüyüş yapan kişiyi belki biraz terletse de sağladığı fayda hafif terlemenin vereceği zararın kat kat üzerindedir. Şapka tercihinde enseyi koruyacak ve siperliği geniş (uzun) olanlar tercih edilmelidir. Siperliği uzun olan şapkalar ormanda yapılan trekkinglerde gözü korumaya da yardımcı olmaktadır.
El, yüz ve boynumuzu ultraviyole güneş ışınlarından korumak için yürümeye başlamadan önce kaliteli bir güneş kremi sürülebilir. Güneş gözlükleri ise hem güneş ışığının gözümüzü rahatsız etmemesi için hem de karlı günlerde kardan yansıyan ışığın gözümüzü almaması, kar körlüğü yaşamamamız için mutlaka kullanılmalıdır.
Dağcılık veya başka ekstrem sporlarda daha nitelikli özel gözlükler de kullanılmakta olup, trekking için günlük kullanılan güneş gözlüğümüz yeterli olacaktır.
Kışın ve soğuk havalarda yürüyor isek eldiven kullanımı da ısı kaybının önlenebilesi için kullanılmalıdır/gereklidir.
Outdoor İç Giyim Nasıl Olmalıdır?
Doğada rahat bir şekilde vakit geçirmek istiyorsanız içi giyiminize dikkat etmelisiniz. Vücudunuz ne kadar kuru kalırsa o kadar rahat edersiniz. Giysiler arasındaki nem alışverişinde, ısı kaybının engellenmesinde ve kuru kalmak için en önemli malzeme iç giyimdir. Dolayısıyla iç giyim mutlaka termal ürünlerden oluşmalı ve çabuk kurumalıdır. Pamuklu giysilerde ter ıslaklık olarak vücuda geri döndüğü için outdoor aktivitelerinde tercih edilmemelidir.
Yaz aylarında ince (hafif) iç giyim, kış aylarında ise kalın iç giyim tercih edilmelidir. Vücudumuzun farklı çevre koşullarında stabile en yakın sıcaklık ve nem dengesinin korunması önemlidir, burada karşımıza termal (thermal) giyim kavramı çıkmaktadır.
Termal Kumaş Nedir? Termal giyim bize kuru ve konforlu bir yaşam, yürüyüş, aktivite sağlar. Bunu da özel olarak üretilmiş olan kumaşının ısı transfer özelliği sayesinde gerçekleştirir. Termal kumaşlar vücut sıcaklığını korumanın yanında vücuttan çıkan teri hızlıca emip dış kaman giysilerine ileterek konforlu bir yürüyüş sağlar. Termal giysiler %70’lere kadar vücut ısısının kaybolmasını engeller, böylece üşümeye karşı koruma sağlar.
Genel olarak termal kumaşların özelliklerinden bahsedecek olursak termal kumaşlar;
Kapsamlı teknolojik çalışmalar sonucunda üretilmiş, vücudun ısı dengesini korumaya yardım eden giysilerdir.
Soğuktan korunmak için yüksek termal izolasyon sağlar.
Terin vücut yüzeyinden kumaş yüzeyine kolay atılmasını sağlamak için sıvı taşıma özelliği yüksektir.
Termal kumaşlar, sıcak ve soğuk hava geçirgenliği en az olan kumaşlardır.
Dışardaki havanın durumuna göre vücuttaki ısıyı sabit tutmaya ve soğuk/sıcak dengesini ayarlamaya yararlar.
Kumaş yüzeyindeki terin çabuk buharlaşması için hızlı kuruma özellikleri vardır.
Vücudu soğuktan korumanın yanında vücuttaki nemi dışarı atarak bedeni kuru tutarak konfor sağlar.
Bakteri üremesini engeller.
Termal Giysiler Nerelerde Kullanılır?
Yüksek konforlu bir termal giysinin yukarıdaki özelliklere ek olarak; hareket rahatlığı (giysinin vücut hareketlerine kolaylıkla uyum sağlaması), yumuşaklık ve deriyi tahriş etmeme, hafiflik, dayanıklılık, beğenilen bir tutum ve kolay bakım gibi özellikleri de sağlaması beklenmektedir.
Termal giysileri; bütün outdoor aktiviteleri için kullanılmakla birlikte salon sporlarında veya günlük olarak soğuk hava koşullarında şehirde veya seyahat sırasında rahatlıkla kullanılmaktadır.
Termal iç giyim alırken nelere dikkat edilmelidir?
Doğa yürüyüşlerinde kullanılacak iç çamaşırları ve içlikler mükemmel şekilde kuruma özelliğine sahip olmalıdır. Dolayısıyla sentetik kumaşlardan üretilmiş terletmeyen giyim tercih edilmelidir.
Dayanıklı olmalıdır. Her kıyafet zamanla eskir ve pamuklanma yapar, termal seçiminde sentetik olanlar tercih edilmeli ve eskime ötelenmelidir.
İç giyimde önemli beklentilerimizden birisi de koku tutmama özelliğinin olmasıdır. Bunun içinde merinos, ipek ve yün/seramik içlikler tercih edilebilir.
Outdoor Üst Giysi ve Ekipmanları:
Outdoor giyiminde göğüs bölgesi için kullanılan kıyafetlere ara katman veya günlük hayat kıyafetleri denilebilir. Genellikle polar kumaştan üretilmiş giysiler tercih edilir.
Özellikle son yıllarda ülkemizde polar kumaş/giysi kullanımı adeta patlama yapmıştır. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de outdoor kıyafetleri öncelikle askeri/güvenlik alanda, sonrasında, ekstrem sporlarda ve dağcılık kulüplerinde, dada sonra outdoor/trekking aktivitelerinde kullanılır olmuştur.
Kullanımı kolay, giyimi rahat, performansı yüksek outdoor kıyafetleri artık sadece doğada aktivitelerde değil, hem şehirlerde hem de kırsalda milyonlarca insan tarafından tercih etmektedir.
Kış aylarında sıcak tuttuğu için çokça tercih edilen polar kumaş nedir ve nerelerde kullanılır? Milyonların hayatın her alanında tercih ettiği Polar Kumaş Nedir? Polar Giysi Alırken Nelere Dikkat Edilir? Polar Kumaş Teknik Özellikleri Nelerdir? gibi soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Dilimize aynen geçmiş olan polar kelimesi İngilizce’de kutup (pole) kelimesinden gelmektedir. Polar kelimesi kutup soğuğuna karşı koruyan, kutup soğuğuna dayanıklı gibi anlamları karşılamaktadır. Polar kumaş, bakıldığında örgüsü tam olarak belli olmayan, havlu kumaş zeminine uygulanan bir takım işlemlerle her iki tarafı da tüylendiren, yumuşak, dolgun, sıcaklık hissi veren örme kumaşlardır.
Artık günlük kullanımda çokça kullanılan polarlar, kış ve bahar mevsimlerinde kullanılan sweat, ceket, mont ve kazakların genel adıdır. Tamamen polyesterden üretilen polar kumaşlar, yumuşak, dolgun sıcaklık hissi veren, dayanıklı ve hafif olan örme kumaşlar özel ipliklerden üretimi gerçekleştirilmiş ve sıcak tutan, ütü istemeyen rahat kullanım imkanı verir.
Polar Kumaşın Özellikleri Nelerdir?
Vücuttaki nemin dışarı atılmasına izin verir ve vücut ısısının korunmasına yardımcı olur.
Tüylenme yapmaz.
Kolay kolay deforme olmayan dayanıklı bir kumaştır.
Farklı kalınlıklarda üretilebilir.
Bakımı kolaydır.
Polar kumaş ısıya ve bakterilere karşı dayanıklı, hafif, kabarık hacimli ve yumuşak bir kumaştır.
Ütü yapmak gerekmez.
Soğuk geçirmez. Soğuk hava giysileri için astar olarak kullanılır.
Boyanabilme özelliğine sahiptir. Baskılı desenlerle üretilebilir.
Çamaşır makinesinde yıkanabilir ve çekme yapmaz.
Çabuk kuruma özelliğine sahiptir.
Leke tutmaz.
Devam edeceğiz…