Erzurum’un Konumu ve Bölgesi: Erzurum, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır. Yüksek bir yaylanın güneybatı bölümünde konumlanmıştır. Şehir merkezi, Palandöken Dağları’nın batı ve güney eteklerine kurulmuştur. Erzurum’un batısı ve kuzeyi genellikle açık, ova görünümündedir. Şehir, doğal güzellikleri ve tarihi zenginlikleriyle bilinen önemli bir turistik destinasyondur.

Erzurum’un yüzölçümü bakımından Türkiye’nin en büyük dördüncü ili olma özelliği vardır. Toplam yüzölçümün %64’ü dağlık, %20’si plato, ve %12’si yayla şeklindedir. Erzurum’un bir kısmı Karadeniz Bölgesi’nde yer alırken, diğer bir kısmı ise Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunmaktadır. Şehir, Anadolu’da deniz seviyesinden 1959 metre yükseklikteki tek büyük yerleşim yeridir.

Erzurum’un Çevresi ve Komşuları: Erzurum’un kuzeyinde Rize ve Artvin, kuzeydoğusunda Ardahan, batısında Bayburt ve Erzincan, doğusunda Kars ve Ağrı, güneyinde ise Bingöl ve Muş illeri ile komşudur.

Ulaşım: Erzurum’da bir havaalanı bulunmaktadır. Ayrıca, doğu-batı eksenli demiryolu hattı da şehri geçmektedir. Doğu-batı ve kuzey-güney yönünde geniş bir karayolu ulaşım ağına sahiptir. İpek Yolu’nun geçiş güzergahında olması, tarih boyunca bölgenin önemli bir yerleşim alanı olmasına katkı sağlamıştır.

Erzurum’un Nüfusu ve İlçeleri: Erzurum’un 2020 sonu itibariyle nüfusu 758.279’dur. İl genelinde 20 ilçe bulunmaktadır. İlçeler arasında en yüksek nüfusa sahip olanı Palandöken’dir.

Erzurum’da Gezilecek Yerler: Erzurum, zengin tarihî ve kültürel mirasıyla dikkat çeker. Şehirde gezilecek birçok yer bulunmaktadır. Öne çıkan bazı turistik yerler şunlardır:

• Yakutiye Medresesi: Selçuklu mimarisinin güzel bir örneği olan medrese.
• Çifte Minareli Medrese: Mimari güzellikleri ile ünlü tarihi bir medrese.
• Erzurum Kalesi: Tarihi kale, şehre hakim bir konumda bulunmaktadır.
• Atatürk Üniversitesi Botanik Bahçesi: Doğal güzelliklere sahip botanik bahçe.
• Palandöken Kayak Merkezi: Kış sporları için popüler bir merkez.

Erzurum’un tarihî atmosferi ve doğal güzellikleri, ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.

Erzurum Karayazı İlçesi Tanıtımı ve Gezilecek Yerler

Erzurum Karayazı İlçesi

Karayazı

Coğrafi Konum ve Sınırları: Karayazı, Erzurum iline bağlı bir ilçedir. Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Murat Van bölümünde yer alır. İlçenin doğusunda Ağrı’nın Eleşkirt ve Tutak ilçeleri, güneyde Karaçoban ve Hınıs, güneybatısında Tekman, kuzeyde Pasinler ve Horasan ilçeleri ile komşudur.

Eski Adları ve Anlamı: İlçenin eski adlarından biri Bayraktar, diğer adı ise Kardelen’dir. Ancak özellikle Kardelen ismi pek kullanılmamaktadır. “Karayazı” adındaki ilçenin “yazı” kelimesi, “düzlük-ova” anlamına gelir.

Ekonomi ve Toprak Yapısı: Karayazı’nın başlıca geçim kaynağı hayvancılıktır. Elmalıdere ve Göksu köylerinde kısmen tarım faaliyetleri görülmektedir. Son yıllarda köylerde arıcılık, buğday, arpa, korunga ve yonca ekimi gibi tarımsal faaliyetlerde artış gözlenmektedir. İlçe arazisinin büyük bir kısmı mera, yayla ve çayırlık alanlardan oluşmaktadır.

İklim: Karayazı’da genel olarak sert karasal iklim etkilidir. Rüzgar, genellikle kuzey yönlerinden eser ve “Kurdo” denilen rüzgar ve tipisi ile ünlüdür. Türkiye’nin en soğuk yerlerinden biri olarak bilinir. Kar yağışı Ekim ayının sonlarına doğru başlar ve Mayıs ayı sonuna kadar devam eder. Kar örtüsünün kalınlığı ortalama 75 cm’dir.

Kültürel Dokusu ve Tarihçe: Hınıs ve Karaçoban ile birlikte Hınıs Boğazı’nda yer alan Karayazı, bu ilçelerle ortak bir kültürel dokuya sahiptir. Güneydoğu Bölgesi’nin gelenekleri, görenekleri ve halk oyunlarından etkilenmiş bir birikime sahiptir. İlçe, M.Ö. III. yüzyılda medeniyetin kurulduğu Aras Nehri çevresinde bulunan tarihi kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır. İlçe merkezi, Bayraktar Han tarafından 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’ya ayak basan Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın öncülerinden Bayraktar Han tarafından kurulmuştur. İlçenin adı bu nedenle Bayraktar olarak kalmıştır.

Nüfus ve İdari Yapı: Karayazı, Türkiye’nin en yüksek yerleşim birimlerinden biridir, 2295 metre yükseklikte konumlanmıştır. Osmanlı döneminde Bayraktar mahallesi olarak Hınıs Sancağı’na bağlı kalmış, ancak Cumhuriyet döneminde idari bütünlüğü sağlamak ve hizmetleri genişletmek amacıyla T.B.M.M tarafından ilçe olarak kurulmuştur. 1938 yılında ilçe statüsü kazanmıştır.

İlginç Bilgiler: Karayazı, Türkiye’nin en soğuk yerlerinden biridir ve genel olarak sert karasal iklimin etkisi altındadır. İlçe genelinde kar yağışı oldukça erken başlar ve kalın bir kar örtüsüne sahiptir.

Tarihi ve Kültürel Miras: Karayazı’nın tarihi mirası, Aras Nehri çevresindeki Salyamaç, Yolgören ve Çelikli köylerinde bulunan tarihi kalıntılara dayanmaktadır. Dengbej Reso, Evdale Zeynike, Kolağası Kerem Bey gibi önemli tarihi şahsiyetlere de ev sahipliği yapmıştır. Dengbej Reso, tüm Kürtler arasında tanınan bir dengbejdir.

Karayazı’da Görülecek Yerler ve Doğal Güzellikler

1. Cunni Mağarası:

   • Salyamaç Köyü sınırlarında bulunan Cunni Mağarası, Türk kültür tarihi açısından büyük öneme sahiptir.
   • Mağarada Oğuzlara ait damgalar, runik harfler ve Ortaçağ kilisesi kalıntıları bulunmaktadır.
   • Göktürkçe’nin temelini oluşturan runik harflerin 5 tanesi, Anadolu’da ilk olarak bu mağarada tespit edilmiştir.
   • Mağara, Orta Asya’dan Anadolu’ya ve Doğu Anadolu’ya yapılan önemli bir Türk göçüne işaret etmektedir.

2. Çakmak Dağı:

   • Karayazı’nın hemen arkasında yer alan Çakmak Dağı, oksijen kaynağı olmasıyla bilinir.
   • Soğuk Kaynak suları ile ünlü dağ, yayla havası ve doğal güzellikleriyle piknik yapmak için ideal bir alan sunar.

3. Köyceğiz Göleti:

   • Karayazı ilçe merkezine bağlı Köyceğiz Köyü’nde bulunan gölet, doğal bir dinlenme alanı sunar.
   • Gölette çevresinde yürüyüş yapabilir ve huzurlu bir atmosferde vakit geçirebilirsiniz.
   • Köyceğiz Göleti Köyceğiz köyünde yer almaktadır. İlçe merkezine 6 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Yazın burada çocuklar özellikle yüzmenin keyfini çıkarırlar. Arkadaşlarınızla birlikte gölet çevresinde çadır kampı kurabilir veya karavan tatili yapabilirsiniz. Burada piknik, mangal yapabilirsiniz. Kamplara özgü portatif sandalyenizde oturup elinizde çayınızı yudumlayarak gün batımını izleyebilirsiniz. Dilerseniz dağ bisikleti kullanabilirsiniz. Her tür doğa sporlarının yapılabileceği bir yerdir.
      

4. Söylemez Ana Kümbeti – Söylemez Baba Kümbeti:

   • Kitabesi olmasa da 14. yüzyıla ait olduğu düşünülen bu yapılar, ilçede tarihî öneme sahiptir.
   • Söylemez Ana ve Baba Kümbeti, mimari ve kültürel açıdan ziyaret edilebilecek alanlardır.

5. Köse Hasan, Beyaztaş, Ferviş Baba, Besrail Baba, Halife Mirza gibi Ziyaret Mekanları:

   • İlçede bulunan bu mekanlar, dini ve kültürel öneme sahip ziyaret noktalarıdır.

6. Karayazı Ters Lalesi (“Fritillaria michailovsky”):

   •  Dünyanın en güzel ve narin çiçekleri arasında yer alan, 167 türü bulunan ters lale çeşidinin en fazla görüldüğü ülke olan Türkiye’de 20’si endemik 43 ters lale türü bulunmaktadır. Türkiye genelinde hemen her bölgede görülen ters lalenin endemik türlerine özellikle Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesi’nde rastlanmaktadır. Sadece Erzurum’un Karayazı ilçesinde yetişen ters lale cinsi “Fritillaria michailovsky”, Ağlayan Gelin, Kral Tacı, Yayla Çanı, Yere Bakan Lale olarak da adlandırılmaktadır.

   • Türkiye’nin endemik bitki türlerinden biri olan Karayazı Ters Lalesi, dünyanın en güzel ve narin çiçekleri arasında yer alır.

   • Erzurum’un Karayazı ilçesine özgü olan bu çiçek, yöreye özgü doğal bir güzelliktir.

Bu doğal ve tarihi güzellikleri keşfetmek için Karayazı ilçesini ziyaret edebilir, yerel kültürü, tarihi ve doğal zenginlikleri keşfetme fırsatı bulabilirsiniz.

Erzurum Gezilecek Yerler:

1. Erzurum Gezilecek Yerler: Çifte Minareli Medrese
2. Erzurum Gezilecek Yerler: Tortum Şelalesi
3. Erzurum Gezilecek Yerler: Abdurrahman Gazi Türbesi
4. Erzurum Gezilecek Yerler: Üç Kümbetler
5. Erzurum Gezilecek Yerler: Yakutiye Medresesi Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi
6. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Kalesi
7. Erzurum Gezilecek Yerler: Narman Peri Bacaları
8. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Ulu Camii
9. Erzurum Gezilecek Yerler: Lala Mustafa Paşa Camii
10. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Tabyaları
11. Erzurum Gezilecek Yerler: Rüstem Paşa Kervansarayı Taşhan
12. Erzurum Gezilecek Yerler: Ispir Yedigoller
13. Erzurum Kongresi Binası: Erzurum Resim Heykel Müzesi
14. Erzurum Gezilecek Yerler: Uzundere Osvank Kilisesi
15. Erzurum Gezilecek Yerler: Çobandede Köprüsü
16. Erzurum Gezilecek Yerler: Tortum Gölü
17. Erzurum Gezilecek Yerler: Atatürk Evi Müzesi
18. Erzurum Gezilecek Yerler: Tortum Haho Hahuli Manastırı Taş Camii
19. Erzurum Gezilecek Yerler: Taş Mağazalar Çarşısı
20. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Saat Kulesi ve Tepsi Minare
21. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Arkeoloji Müzesi
22. Erzurum Gezilecek Yerler: Oltu Kalesi
23. Erzurum Gezilecek Yerler: Narmanlı Camii
24. Erzurum Gezilecek Yerler: Cimcime Hatun Kümbeti
25. Erzurum Gezilecek Yerler: Pasinler Kaplıcaları
26. Erzurum Gezilecek Yerler: Oltu Aleksandr Nevskiy Rus Alay Kilisesi
27. Erzurum Gezilecek Yerler: Murat Paşa Camii
28. Erzurum Gezilecek Yerler: Caferiye Camii
29. Erzurum Gezilecek Yerler: Ispir Kalesi
30. Erzurum Gezilecek Yerler: Narman Beş Goller
31. Erzurum Gezilecek Yerler: Gürcü Kapı Camii
32. Erzurum Gezilecek Yerler: Ebu İshak Kazeruni Türbesi
33. Erzurum Gezilecek Yerler: Tarihi Medreseler
34. Erzurum Gezilecek Yerler: Palandöken Kayak Merkezi
35. Erzurum Gezilecek Yerler: Ata Botanik Bahçesi
36. Erzurum Gezilecek Yerler: Çoruh Nehri ve Çoruh Vadisi
37. Erzurum Gezilecek Yerler: Erzurum Gökkusagi Tepeleri
38. Erzurum Gezilecek Yerler: Karasu Nehri ve Havzası
39. Erzurum Gezilecek Yerler: Nene Hatun Milli Parkı
40. Erzurum Gezilecek Yerler: Doğu Anadolu Gözlemevi
41. Erzurum Gezilecek Yerler: Tebrizkapı Kültür ve Sanat Çarşısı
42. Erzurum Gezilecek Yerler: Hınıs Kanyonu
43. Erzurum Gezilecek Yerler: Ispir Elmalı Mağarası
44. Erzurum Gezilecek Yerler: Samikale Kalesi ve Kocakaya Gözetleme Kulesi

Erzurum Kamp ve Karavan Alanları:

1. Erzurum Kamp ve Karavan Alanları