Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık. Bu yazı dizimizde Eskişehir’i tanıtıyoruz.

Eskişehir Han İlçesi Tanıtımı ve Gezilecek Yerler

Han, Eskişehir ilinin özel bir ilçesi olup, İç Anadolu Bölgesi’nde konumlanmıştır. Nüfusu 2052 kişiyle, 922 ilçe arasında sondan üçüncü sırada yer almaktadır. Tarih boyunca ticaret ve kervan yollarının kesiştiği stratejik bir noktada kurulan Han, çeşitli dönemlerde farklı adlarla anılmıştır, bunlar arasında Kakkabocome, Hüsrev Paşa Hanı, Hanköy gibi isimler bulunmaktadır.

1990 yılında çıkan 3644 sayılı Kanun ile ilçenin ismi HAN olarak resmiyet kazanmıştır. Han, Hititlere kadar uzanan köklü bir tarihe sahiptir. Erten, Karaağaç, ve Yazılıkaya gibi bölgelerdeki kalıntılar, ilçenin Hititler döneminde de yerleşim gördüğünü göstermektedir (MÖ 3500).

Friglerin bölgeye hakim olduğu MÖ 1200 yıllarında, Han ve çevresindeki şehirler önemli merkezler haline gelmiştir. Friglerin egemenliğine Kimmerler son vermiş ve ardından Lydialılar bölgeyi ele geçirmiştir. Böylece Han, ticaret yollarının kesiştiği stratejik bir konuma sahip olmuştur.

Perslerin Lydialılar’a son verdiği (MÖ 546) ve Makedonya Kralı Büyük İskender’in Anadolu’ya geçişi (MÖ 334) ile Hellenizm İmparatorluğu bölgeyi ele geçirmiştir. Roma İmparatorluğu’nun doğu bölümü (Bizans) ise MS 395 yılında bölgeyi hakimiyeti altına almıştır.

Han, tarih boyunca pek çok medeniyetin etkisi altında kalmış ve önemli bir ticaret ve sefer yolu olan “Kral Yolu” üzerinde yer almıştır. Bu dönemlere ait çeşitli yerleşim birimleri ve tarihi kalıntılar, ilçenin kültür turizmi açısından zengin bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir.

Kurtuluş Savaşı sırasında yoğun askeri harekatlara sahne olan Han, günümüzde kültürel mirasıyla dikkat çekmektedir. Dünyaca ünlü Yazılıkaya ve Midas Anıtı’nın yanı sıra, Hüsrev Paşa Camii, Hüsrev Paşa Hamamı, Yer Altı Şehri gibi tarihi eserler ilçeyi kültür turizmi için önemli kılmaktadır.

Han, 1963 yılında Afyon’un Emirdağ İlçesi’nden ayrılarak Eskişehir’in Çifteler İlçesi’ne bağlanmış, daha sonra ise 1990 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur. Tarihi zenginlikleri, doğal güzellikleri ve kültürel mirasıyla Han, Eskişehir’in öne çıkan destinasyonlarından biridir.

Eskişehir Han Gezilecek Yerler

Han Yeraltı Şehri ve Çevresi – Eskişehir: Tarihî Bir Mirasın İzleri

Han, Eskişehir’in ilçelerinden biri olan bir yerleşim yeridir ve özellikle Han Yeraltı Şehri, bölgenin zengin tarihî mirasının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. İşte Han Yeraltı Şehri ve çevresine dair bilgiler:

• Han Yeraltı Şehri, 1992 yılında Eskişehir Müzesi tarafından yapılan kazılar sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Doğal kayalıklara oyularak inşa edilmiş olan bu yerleşim, kat kat mekanlar ve koridorlar ile büyük bir alana yayılmıştır.
• Yeraltı şehrinin en alt seviyesinde, kuzeyden gelen bir temiz su kanalına bağlanan su kanalları bulunmaktadır. Bu kanalların ilçenin dışına çıkıp çıkmadığı ve hangi yönlere uzandığı tam olarak belirlenmemiştir, ancak su kaynaklarının ilçenin batısındaki dağlardan geldiği tahmin edilmektedir.
• Han Yeraltı Şehri’nin girişi, ana kayaya oyulmuş dikdörtgen bir kapı ile başlamaktadır. Girişten sonra 7.30 m uzunluğunda, 6.50 genişliğinde oval planda bir galeri bulunmaktadır. Galeri, keski izleri ile şekillendirilmiş olup, 2.25 m yüksekliğindedir.
• Yeraltı şehrinin toplamda 1.5 km karelik bir alanı kapladığı düşünülmektedir. Ancak, su kanallarının ne kadar uzandığı ve ilçenin dışına çıkıp çıkmadığı konusunda kesin bir araştırma yapılmamıştır.
• İlçenin güneyindeki kayalık tepenin kuzey ve doğu yamaçlarında yapılan kazılar, bu alanın antik yerleşimin mezarlığı (nekropol) olduğunu göstermiştir. Kayaya oyulmuş tekli ve oda tipinde 100’den fazla mezar bulunmuştur.
• Bölge, antik zamanlarda doğu ile batıyı ve güneye ulaşan antik yolların kavşak noktalarından biriydi. Hıristiyanlığın ilk barınağı olarak bilinen Han, aynı zamanda Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde mola kenti olarak önem kazanmıştır.
• Han ve çevresindeki arkeolojik alanlar, Osmanlı Dönemi yapıları ve tarihi kazılarla gün yüzüne çıkan kalıntılarla birlikte ziyaretçilere zengin bir tarihî deneyim sunmaktadır.
• Yapılan araştırmalar, yer altı şehrinin karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ve uzun süreli bir tehdide karşı savunma ve koruma amacıyla inşa edildiğini göstermektedir. Bu tehdidin, 7. yüzyıldan itibaren giderek artan Arap akınları olabileceği düşünülmektedir.

Yazılıkaya: Frig Kaya Fasadının Görkemli Bir Örneği

Yazılıkaya, Frig kaya fasadlarının en görkemli örneklerinden biridir ve Midas şehri platosunun kuzeydoğu eteğinde, çıkıntı yapan bir kaya kütlesi üzerinde konumlanmıştır. İlk olarak 1800 yılında W. M. Leake ve ekibi tarafından incelenmiş ve kabataslak bir çizimi yapılmıştır. 1834 yılında Ch. Texier tarafından incelenerek gravürü yapılan Yazılıkaya, aslına uygun ve tüm görkemini yansıtan ilk ve tek gravürdür.

Genel Özellikler:

• Anıt, doğuya bakan bir yüzeyde 17.00 m yüksekliğe ve 16.50 m genişliğe sahiptir.
• Yerden yüksekliği 1.20-1.80 m arasında değişmektedir.
• Tepe akroteri, karşılıklı iki daire parçasından oluşmaktadır.
• Alınlık ve cephe duvarı zengin geometrik motiflerle süslenmiştir.

Yazıtlar ve Anlamı:

• Anıtın adı, Frigce yazıtlarda geçen “Midai” kelimesinden gelmektedir.
• Yerel halk, üzerindeki yazıtlar nedeniyle anıta “Yazılıkaya” adını vermiştir.
• Anıtın merkezinde büyük bir niş bulunur ve burası dinî törenlerde tanrıça Matar’ın heykelinin konulduğu kutsal bir alandır.

Frigce Yazıtlar:

1. Birinci Yazıt: Alınlığın sol üst kısmında, düzleştirilmiş ana kaya üzerine kavisli bir şekilde yazılmıştır. 11 m uzunluğundadır ve Ates ile Midai sözcükleri bulunmaktadır.
2. İkinci Yazıt: Anıtın sağ yan çerçevesi üzerindedir ve 4.75 m uzunluğundadır. Baba kelimesi ilgi çekicidir.
3. Üçüncü Yazıt: Nişin içinde bulunan yazıt, nişin sol duvarından başlar, arka duvarı ve sağ duvarı üzerinde devam eder. 4.45 m uzunluğundadır ve Ana Tanrıça Matar’ın adını içerir.

Arkeolojik Kazılar ve Kompleks:

• 1936 ve 1937 yıllarında yapılan kazılarda, anıtın önünde kuzeye doğru meyilli bir avlu, sütunlu bir galeri ve Ana Tanrıça Matar’a adanmış büyük bir açık hava kült kompleksi ortaya çıkmıştır.

Yazılıkaya, sadece arkeolojik bir zenginlik değil, aynı zamanda Frig kültürünün önemli bir simgesidir. Frigce yazıtları ve süslü bezemeleriyle, tarihî ve kültürel bir hazine olarak günümüze ışık tutmaktadır.

Eskişehir Gezi Rehberi Bütün Yazılarımız

Eskişehir’de gezilecek yerleri, kamp alanlarını ve müzeleri harita üzerinde görmek ve bulunduğunuz konuma olan uzaklığını öğrenmek için sizin için özel olarak hazırladığımız haritalarımıza göz atabilirsiniz.

• Eskişehir Gezilecek Yerler: https://maps.app.goo.gl/W586fEgGN34WFnPt7
• Eskişehir Kamp Alanları: https://maps.app.goo.gl/LtJNSx9fEiLtxphf6
• Eskişehir Müzeleri: https://maps.app.goo.gl/9mSTZWLiP2zAaShM6

Aşağıdaki açılır pencerelere tıklayarak yazılarımızın bağlantılarına ulaşabilirsiniz.

https://turkeyoutdoor.org/, Türkiye’de outdoor (açık hava etkinlikleri) hakkında bilgi sağlayan bir web sitesidir. Site, yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi çeşitli açık hava etkinlikleri hakkında rehberler, rotalar, haberler ve etkinlikler sunmaktadır.

Site, Türkiye’nin dört bir yanındaki açık hava etkinlikleri için kapsamlı bir bilgi kaynağıdır. Sitede, her etkinlik için detaylı bilgiler, rotalar, fotoğraflar ve videolar bulunmaktadır. Site ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleri hakkında güncel haberler ve etkinlikler hakkında bilgi vermektedir.

Sitenin hedef kitlesi, açık hava etkinliklerine ilgi duyan herkestir. Site, hem deneyimli hem de yeni başlayanlar için faydalı bilgiler sunmaktadır. Site, Türkiye’de açık hava etkinlikleri hakkında bilgi edinmek ve bu etkinliklere katılmak isteyenler için ideal bir kaynaktır

https://turkeyoutdoor.org/