Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak outdoor üzerine yazmaya devam ediyoruz.
Doğa Sporları
Doğa Sporları Nelerdir: Doğal ortamlarda (doğada) genellikle yardımcı malzemeler kullanarak (veya kullanmayarak) yapılan sportif amaçlı etkinliklere doğa sporları denilmektedir.
Doğal Ortamlar: Deniz, Mağaralar, Dağlar, Vadiler, Akarsular, Gökyüzüdür.
Doğa Sporları: Dağcılık, Kaya Tırmanışı, Kampçılık, Doğa Yürüyüşü, Rafting, Deniz Kanosu, Nehir Kayağı, Kayak, Yamaç Paraşütü, Yelken, Su altı Dalış… outdoor aktivitelerinin neler olduğu konusunda detaylı bilgi için ilgili yazımızı tıklayınız.
Dağcılık:
Dağcılık Tanımları: Dağlara tırmanma sporu. Karmaşık ve tanımlanamaz bir şey, bilinmeyenin çekimi. Bu maceradan elde ettiğimiz, sadece ve sadece zevktir. Alpinizm acı çekme sanatıdır.
Dağcılık, insan ihtiyaçlarının umursanmadığı bir ortamda yapılır ve karşılığında dağcı fiziki ve ruhsal ödülünü alır.
Dağların Özgürlüğü: Dağlarda olmanın zevkini kendimize, başkalarına ve çevreye zarar vermeden, gerekli malzeme, beceri ve gücü kullanarak hareket etmekle birleştiren bir kavramdır.
Vahşi Tabiatı Önemsemek: Vahşi doğada seyahat eden ayrıcalıklı insanlar olarak, ödenecek küçük bedel orayı bulduğumuz gibi temiz bırakmaktır.
Bilgi Ve Beceriler: Yürüme, Kampçılık, Beslenme, Giyim, Malzeme, Rota, Yön Bulma Vb. dağcılık yapmak için gereklidir.
Fiziki hazırlık: Fiziki durumun iyi olması, bir geziden zevk almak ile buna tahammül etme arasındaki farkı sağlayabilir.
Ruhsal hazırlık: Kendiniz hakkında pozitif, gerçekçi ve dürüst olun, sınırlarınızı bilin.
Karar verme ve deneyim: Mücadele için bilgi dışında, karar verme ve sorun çözme becerisi gerekir.
Dağcılık Çeşitleri: Hiking, Dağ Kayağı, Kaya tırmanışı, Buz Tırmanışı
Dağcılığın Motivasyonları: Tırmanmak, Manzara, Doğa Tecrübesi, Mücadele, Risk, Zorluklarla Savaşmak, Kendini Gerçekleştirmek.
Dağcılığın kazanımları: Eğlence, Motivasyon, Liderlik, Öz Disiplin, Takım ruhu, Sınırlarını Keşfetmek.
Tırmanış ilkeleri:
- Bir tırmanış ekibi en az 3 kişiden oluşur.
- Düşme olasılığı olan boşlukların tümünde ve buzul üzerinde ipe girin.
- Ekip birlikte hareket etmelidir ve liderin kararına uymalıdır.
- Asla yeteneklerinizin ve bilgi düzeyinin üzerinde tırmanmayın.
- Rota seçerken veya geri dönme kararının alınması gerektiğinde, asla ihtiras ve hırslarınızın karar verme becerinize etki etmesine izin vermeyin.
- Her zaman, gerekli giyecek, yiyecek ve malzemeyi taşıyın.
- Gezinin planını sorumlu ve bilgili bir kişiye bırakın.
- Genel kabul görmüş kitaplarda belirtilen, doğru dağcılık bilgilerine ve kurallarına uyun.
- Her zaman, bir dağcının davranması gerektiği gibi, çevreye en az etki yapacak şekilde davranın.
Dağcılıkta Kişisel Donanım:
- Her doğa aktivitesinin ve doğa sporunun ihtiyaçları ve kullanılan kişisel donanım malzemeleri farklıdır.
- Bu makalede sizlere doğada yaşam, doğa yürüyüşü ve kampçılık malzemeleri başta olmak üzere kişisel donanım ve prensipleri üzerine bilgiler aktarılacaktır.
- İşinize yarayacakları yanınıza alın, gerisini evde bırakın.
- Güvenli, kuru, konforlu tutacak malzemeler ile yükünüzü sınırlayın.
- Az ile çok taşımak arasında ki dengeyi tutturun.
- Her geziden sonra, neleri kullandığınızı düşünün.
- Hafif seçeneklere yönelin.
Doğada Tecrübe
- Herşeyi tek seferde almayın, deneyin karar verin.
- Ödünç alın, kiralayın, uydurun.
- Tecrübeli insanlardan tavsiye alın.
- Dağcılık dükkanlarını dolaşın.
- Dergileri ve ciddi internet forumlarını okuyun.
- Türkiye’nin Outdoor Sayfası olan http://www.turkeyoutdoor.org sitesinden ilgili konu hakkındaki yazıları okuyun.
Outdoor Giyim Malzemeleri:
Giysilerin Amacı
- Yalıtkanlık
- İnce ve ılık bir hava katmanı yaratmak
- Konfor
- Güvenlik
Unutmayın: Göreceli konforu sağlamanın tek yolu kuru ve sıcak kalabilmektir.
Giyimde nelere önem verilmeli:
- Havalandırma
- Nefes alabilme
- İzolasyon
- Hızlı kuruyabilme
- Hafiflik
- Katmanlamaya uygunluk
Giysi Sistemi
- Terlemeyi önle
- Dışardan gelen nemi önle
- Soğuğu önle
- Vücut ısısını doğru ve stabil tut
- Dikkat: Hipotermi ve ÖLÜMe yol açabilir.
- Vücut ısısını doğru ve stabil tut
- Enerji alışverişi ve ısı kaybı
- Kondüksiyon: Soğuk cisimlere temas için Eldiven kullanın
- Konveksiyon: Rüzgar ve soğuk hava akımı için Rüzgarlık kullanın
- Radyasyon: Vücudun açık bölgelerinden ışıma için Reflektörlü Giysiler kullanın.
- Dikkat: Terlemeyi ve ıslanmayı mutlaka önleyin
Katmanlama (layerıng) :
- Kullanışlılığı ve verimi artırır
- Isı değişimine uyum sağlamayı kolaylaştırır
İç katman :
- Vücuda doğrudan temas eden katmandır
- Terlemeyle oluşan nemi çabukcak dışarı vermelidir
- Hızlı bir şekilde kurumalıdır
- Nemli olduğunda da izolasyonu kaybetmemelidir
- Esnek ve rahat olmalıdır
- Sentetik ya da sentetik karışımlı olmalıdır.
Orta katman
- Vücudun sıcaklığını hapsedip koruyan katmandır
- Terlemeyle oluşan nemi dışarı vermelidir
- Fermuarlı, havalandırma kolaylığı sağlamalıdır
- Hareketi engellememelidir
- Polar, softshell, kaztüyü, yalıtımlı ceket, yelek
Dış katman
- Dış hava şartlarına karşı koyan katmandır
- Fermuarlı, havalandırma kolaylığı sağlamalıdır
- Hareketi engellememelidir
- Teknik ceket, pantolon, salopet
Outdoor Giyimde Kullanılan Kumaşlar:
Doğal malzemeler: pamuklu ve yünlü
Sentetik malzemeler: polyester, polıproplen, naylon, spandeks
Su geçirmez / soluyabilir kumaşlar: gore-tex
Yalıtım Malzemeleri: Kaztüyü, Sentetik olabilir.
Outdoor Ayakkabılar:
Kısa ya da uzun süreli kullanımlarda sağlam bir çift yürüyüş ayakkabısı olmayan doğa yürüyüşçüsünün durumu, dikenler içinde çıplak ayakla yürümeye çalışan bir bebeğinkinden farksızdır. Ayakkabı, doğa sporcusunun en temel malzemelerinin başında gelir.
- Zemini iyice kavramalı, kaymayı önlemeli
- Sert tabanlı olmalı, zemin bozukluklarını ayak tabanına yansıtmamalı
- Yüksek bileklikli olmalı, burkulmaları önlemeli
Trekking, Dağ ve Plastik botlar olmak üzere 3’e ayrılırlar.
Trekking (Doğa Yürüyüş) Botları:
- Günübirlik ve ya daha uzun süreli
- Hafif ve orta düzeyde parkurlar
- Bileği sarmalı ve rahat olmalı
- Hafif olmalı
- Soluyabilir malzemeler
- Hangi Parkurlar?
- Tercihler
- Yırtılmaz dış malzemeler
- Çarşak bantları
Dağ Botları
- Hangi Parkurlar?
- Günübirlik ve ya daha uzun süreli etkinliklerde,
- Teknik dağcılık
- Çok bozuk ve zorlu araziler
- Mutlaka
- Bileği tamamen sarmalı ve rahat olmalı
- Su geçirmez ya da suya dayanıklı
- Daha yumuşak taban
- Orta ve Başlangıç Seviyesi
- Sert ve ya çok sert taban
- Sert, dayanıklı dış malzeme
- Çarşak bantları
Plastik Botlar
- Hangi Parkurlar?
- Çok sert hava koşulları
- Yüksek irtifa
- Teknik dağcılık
- Sürekli karlı
- Mutlaka
- Plastik dış katman
- İç kat (mes)
- Ayağa uymalı
Outdoor Ayakkabı Seçerken ve Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Rahat, dayanıklı, koruyucu ve yapılan aktiviteye uygun olmalıdır.
- Ayağa ve bileğe yeterli desteği vermeli ve kaygan ya da bozuk zeminde iyi tutunabilmelidir.
- Ayağı taş ve kayalardan koruyabilmeli ve aynı zamanda rahat yürüyebilecek kadar esnek olmalıdır.
- Ayağı kuru ve doğru sıcaklıkta tutabilmelidir.
- Doğru ölçülerde seçilmelidir.
- Doğa aktivitesinden önce şehirde mutlaka en az birkaç gün günlük şehir yürüyüşlerinde denenmelidir.
- Ayakkabılar, her etkinlik sonrasında mutlaka temizlenmeli, oda sıcaklığında kurutulmalı ve içine temiz kağıt ya da bez doldurularak şekillerinin bozulmamasına özen gösterilerek saklanmalıdır.
Dağcılık Aksesuarları
Gözlükler :
Uv filtre cat3, cat4, yüze tam oturmalı, kenarlardan direkt ya da yansıma almamalı
Outdoor Tozluklar :
- Fermuarlı
- Ayakkabıya tam oturmalı
- Cırt cırtlı
- Soluyabilir / su geçirmez kumaş
- Bereler ve şapkalar : faaliyet cinsine göre seçim
Outdoor Eldivenler
- Katmanlama (layerıng)
- 5 parmaklı ince iç kat
- Orta kat
- Dış kat
Outdoor Batonlar
- Yükü dağıtır
- Sakatlıkları önler
- Denge ve düşmeyi engeller
- Acil durumlarda kullanılabilir
Outdoor Çoraplar
- Ön ve arka destekli
- Uzun boyun
- Faaliyet cinsine göre seçim
- Sentetik malzeme
- Değiştir ve ayaklarını kuru tut.
Her türlü görüş, düşünce, öneri, istek ve geri dönüşleriniz bizim için değerlidir, lütfen yazınız. http://www.turkeyoutdoor.org
Referanslar/ Kaynakça:
http://www.zirvedagcilik.net, Araştırma, Derleme ve Yazı : Türker Adakale
http://www.tolgakanik.com, Çeviren ve Derleyen: Tolga Kanık
Dağcılık ve Yükse İrtifa, Abdülmecit Doğru
Dağcılık Zirvelerin Özgürlüğü, Don Graydon – Kurt Hanson, Homer Kitapevi
Ana kaynak olan “Temel-Kampçılık-ve-Doğada-Yaşam_tafa-1.pdf” adlı doküman internetten bulunmuştur.