Çocuk ve Doğa Sevgisi

Çocuk outdoor serimize devam ediyoruz. Çocuklara Doğa sevgisini aşılamak için neler yapmalıyız, Doğa sevgisi nedir ve çocuklara Doğa sevgisi nasıl kazandırılır?sorularının cevaplarınız arıyoruz.

Maalesef arama motoruna “çocuk outdoor” yazdığımızda karşımıza sadece çocuk outdoor ayakkabı ile ilgili sayfalar çıkmakta, “çocuk doğa sporları” yazdığımızda ise 1-2 minik bilginin dışında hiçbir bağlantı bulunamamaktadır.

Çocuklar Neden Doğada Zaman Geçirmeli?

Tıpkı outdoor kavramı gibi çocuk outdoor kavramı da Türkiye’de daha yolun başındadır diyebiliriz. Outdoor sektörünün tarihçesini detaylı okumak isterseniz yazımızı tıklayabilirsiniz. Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak outdoor sektörüne dair her alanda yayın yapma hedefimize emin adımlarla ilerliyor ve Türkçe’de neredeyse hiçbir yayın olmayan “Çocuklar ve Doğa Sevgisi” konusunu irdeliyoruz.

Çocuklar ve doğa aktiviteleri hakkında “Çocuk Outdoor ve Doğa” ve “Covid-19 Pandemisinde Çocuk Psikolojisi” başlıklı yazılarmıza da göz atabilirsiniz.

Doğayı Çocuklara Tanıtmak:

Çocuklar anne ve babalarının yardımı ile bulundukları çevreyi tanımalı ve ebeveynleri tarafından doğayı koruma bilinci aşılanmalıdır.

Çocukların toprağa ve çiçeklere dokunmasına izin vermeli, evinde yetiştirebileceğini bir çiçek veya evcil hayvan bakımına yardım etmesini isteyebilirsiniz. Ayrıca birlikte doğa belgeselleri izleyebilir ya da onları doğal yaşamın olduğu park ve ormanlara götürebilirsiniz.

Doğa üzerine bilgi edinmek, onu tanımakla mümkündür. Doğayı keşfetmek ve doğaya karşı olumlu davranışlar sergilemek için doğa eğitimleri gerçekleştirilmelidir. Doğa eğitimleri bireylere doğanın dilini öğretir. Ülkemizdeki doğal zenginlikleri düşünecek olursak bu eğitimler için ülkemizin en iyi laboratuarlardan biridir.

Yeni Zelanda Ulusal Çevre Eğitimi Stratejisine göre  “Doğada eğitim deneyseldir. Sınıf ortamının dışarısında gerçekleştirilir ve etkinliğe dayanır. Doğada eğitim, doğayla temas etmek suretiyle, örneğin öğrenmek ve beceri geliştirmek için saha çalışmaları ve diğer açık hava etkinlikleriyle bilgiyi teşvik eder.”

Erken Çocukluk ve Empati

Özellikle çocukluk çağında ve genç yaşta oluşan değer yargıları ve tutumlar, erken yaşlarda doğayla olan ilişkilerde empatinin gelişmesi ve doğaya karşı sevginin oluşmasında oldukça önemlidir. Bunların oluşması, çevrenin korunması için çevre dostu davranışların gösterilmesi demektir. Bu gelişim dönemleri, göz önünde tutulması gereken ve daha sonra bireylerde çevreye yararlı bilinçli davranışların gelişmesine yardımcı olacak duyuşsal alandaki öğrenmeler olacaktır. Bu yaşlarda çocuklara doğayı sevdirici oyunlar oynatılır ve doğada yaşantılar kazandırılır.

Bu oyunlarla ve yaşantılarla çocuklar, olumlu duygular edinirler ve çevre dostu olmayı öğrenirler. Doğanın bir değer olduğunu öğrenen çocuklar bütün duyu organlarıyla onun güzelliklerinin farkına varır ve onu korumak için çaba harcar.

Çocuğa Doğa Sevgisi Nasıl Aşılanabilir?

Gelişim psikolojisi alanında yapılan araştırmalar, çocukluk döneminde kazanılan bilincin ileriki yaş dönemlerini de etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle bu makalede, doğa bilincinin çocukluk döneminde verilmesi gerekliliğinden hareketle öncelikle, mevcut kültürel yapı içinde verilen bilinç ortaya konulmuştur.

Doğa ve Hayvan Sevgisi Nasıl Kazandırılır?

Ekolojik benlik bilincine sahip insan, kendisini doğanın parçası olarak algılayacak, doğadaki diğer varlıklara saygı duyacak ve çevre ahlâkı gibi kurallara gerek kalmadan doğa koruma olayı kendini koruma ile özdeşleşerek kendiliğinden gerçekleşecektir.

Çocuklarda Doğa Eğitiminin Önemi

İnsanlar, doğada var oluşundan bu yana doğadan yararlanmış, doğayı işlemiş, bilgi birikimi ve teknik ilerlemelerle doğaya egemen olmaya çalışmıştır. Yüzyıllar boyunca çevre insanlar tarafından gelecek kaygısı duyulmadan işlenmiş, doğanın zenginliklerinden hiç bitmeyecekmişçesine yararlanmıştır.

İnsanın sınırsız beklentileri doğayı aşırı kullanmaya, doğayı düşünmeden denemelere girişmesine ve tahribine itmiştir. Üstelik insanoğlu, uzun yıllar doğaya verilen zararın farkında olmadan yaşamıştır. Bu tahribat sonucunda hava, su, toprak kirlenmesiyle başlayıp, bitki örtüsü ve hayvan topluluklarının yok olmasına varan çevre sorunları, en azından sorunlarla karşılaşanlarda belli bir gelecek kaygısı uyandırmıştır.

İşte bu gelecek kaygısının önüne geçmek amacıyla ilk olarak çocuklarımızı doğaya ve çevreye karşı eğitmeliyiz. Bu eğitimi ilk başlatacak olanlar anne ve babalardır.

Doğa Sevgisi Küçük Yaşta Öğrenilir

Çocuğunuza doğa sevgisini erken yaşta aşılayarak gezegene ve ona güzel bir hediye verin. Doğa sevgisi küçük yaşta öğrenilir. Doğanın ve çevrenin korunması çocukken kazanılan doğa sevgisi ile mümkündür. Çocuğunuza doğa sevgisini doğanın içinde zaman geçirerek kazandırabilirsiniz.

Çocuğunuzun doğrudan deneyim kazanmasını, toprağa ve çiçeklere dokunmasına sağlamalısınız. Büyük bir şehirde yaşamayı bir engel olarak görmemeli ve çocuğunuzu düzenli olarak parklara veya doğal alanlara götürmelisiniz.

Çocuklarda Çevre Eğitimi

Çevre Eğitimi: Çevrenin korunması için tutumların, değer yargılarının, bilgi ve becerilerin geliştirilmesi ve çevre dostu davranışların gösterilmesi ve bunların sonuçlarının görülmesi sürecidir.

Hepimizin de bildiği gibi günlük yaşamımızda amacımıza ulaşmada birçok sorunlarla karşılaşırız. Bu sorunların üstesinden gelmek için de çeşitli araçlar kullanır ve söz konusu amacımıza ulaşırız. Çevre eğitimi de dünyanın sonunu getirebilecek sorunların ortadan kaldırılması için vazgeçilmez olan bir araçtır. Bu eğitime ne kadar erken başlanırsa o kadar etkili olur. Bu eğitim sayesinde çevre bilincine sahip bireyler yetiştirilmek hedeflenir. Çevre eğitimi, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor öğrenme alanlarına hitap eder

Çevre eğitimi ne kadar erken yaşta başlarsa o kadar iyidir. Çünkü, okul öncesi ve okul çağlarında oluşan ilgiler ve tutumlar gelecekteki istendik davranışların temelini oluşturur.

Doğa Eğitiminin Amacı

Doğa eğitiminin amacı; öğrencilerin doğa ve doğa sorunlarına karşı farkındalık oluşturmak, doğanın işleyişi ile ilgili temel bilgi ve anlayışı geliştirmek, doğaya karşı olumlu davranışlar geliştirilmesini sağlamak, doğayla ilgili sorunları tanımlama, araştırma ve çözme ile ilgili beceriler edinilmesini sağlamak ve doğanın korunmasına aktif katılım sağlamaktır. Doğa eğitimine yönelik olarak uygulanacak programlar etkileşimli olarak planlanmalı ve uygulamalar esnasında öğrenme sürecine aktif olarak dahil edilmelidir.

Çocuklara Çevre Bilinci ve Doğa Sevgisi Aşılama

Çocuklarımıza doğa sevgisi aşılamak ve çevre bilinci oluşturabilmek adına onları küçük yaştan itibaren doğayla tanıştırmamız gerekir. Doğayı korumak, ortak kullanım alanlarımıza saygı duymak, çevreye duyarlılık kazandırmak, canlıların yaşam alanlarına zarar vermemek çocuklarda çevre bilinci kazandırmanın temel amaçlarını oluşturmaktadır. Özellikle çocukların doğaya ve doğada bulunan tüm hayvanlara, bitkilere biraz daha ilgisi olduğunu düşünürsek bu süreç onlar için çok daha keyifli geçecektir. Çocuklar için farklı hayvan ve bitkileri incelemek, koşmak, ağaçlara tırmanmak, toprakla oynamak her daim keyif alabileceği aktivitelerin başında gelmektedir.

Çocuğa Çevre ve Doğa Bilinci Eğitimi Nasıl Verilir?

• Doğada görmüş olduğu tüm bitki ve hayvanların birbiri ile bir bağı olduğunu anlatın. Bazı hayvanların yaşaması için bitkilere ihtiyacı olduğundan bahsedin.
• Çocuklarınızın sizi gözlemleyerek rol model aldıklarını unutmayın. Eğer siz bitkilere, hayvanlara gereken özeni göstermiyor, çevrenizi kirletiyorsanız çocuğunuzun da aynı davranışları sergileyeceğini unutmayın.
• Doğa ve çevre birbirinden ayrılmaz bir bütündür. Çocukların doğa sevgisi kazanabilmesi için doğayı gözlemlemeleri ve vakit geçirmeleri gerekir. Birlikte ormanda yürüyüş yaparken yanınıza aldığınız bir büyüteçle etrafı incelemesine fırsat verin.
• Evde ya da bahçede kendisinin sorumluluğunda olacak bir bitkiyi birlikte ekin veya bir hayvanın bakımında ona da küçük bir görev verin.
• Çevre bilinci ve çevre eğitimi ile yapmış olduğunuz her hareketi çocuğunuza da anlatın. Örneğin, yerlere çöp atmıyorsanız neden atmamanız gerektiğinden veya etrafımızda bulunan geri dönüşüm kutularının ne amaçla kullanıldığından bahsedin.
• Çevre bilincinden bahsederken evde yanan gereksiz lambaları söndürmek, suyu çok fazla açık tutmamak, kâğıt peçete kullanımına dikkat etmek gibi aslında küçük görünen birçok konu hakkında da bilgi verin.
• Çevre bilinci ve doğa ile ilgili kitaplar okuyun, belgeseller izleyin. Okumuş olduğunuz kitaplar ve belgeseller hakkında birlikte sohbet edin.
• Çevre ve doğa bilincinin sağlanması yalnızca evde geliştirilebilecek bir durum değildir. Okulda da söz konusu bu konunun çeşitli aktivite ve etkinliklerle desteklenmesi gerekir. Özellikle okul öncesi çevre bilinci ile ilgili etkinlikler çocuklar için eğlenceli bir hâle dönüştürülerek hazırlanabilir.

Çocuklara Teorik Doğa Eğitimi

Teorik eğitimde; doğanın önemi, doğa sevgisi,doğayı tehdit eden unsurlar,doğa için alınabilecek önlemler gibi konu başlıkları sunum veya video yoluyla anlatılır.Ayrıca doğa eğitimde bir çok etkinlikte yapılabilir.Bunlardan bazıları;doğada gördüğü canlıların resmini çizme,tür anahtarları ile canlıları tanıma,doğadaki sesleri dinleme,doğa ile ilgili kitap okuma, trekking gibi etkinliklerdir.

Doğa Sevgisinin Çocuklara Faydaları

Doğa ve hayvan sevgisi çocuğa empati kazandırır. Küçük yaşlarda benmerkezci olan çocuk, bu sevgisi sayesinde empati yeteneğini geliştirirken aynı zamanda sorumluluk bilincini de deneyimler. Bitkileri ve hayvanları beslemek, onları sevip korumak, onların iyiliklerini düşünmek, çocuğa başkalarının varlığının da kendisininki kadar değerli olduğunu hatırlatıyor. Aynı zamanda çocukların hayvanlarla kurdukları bağ, arkadaşlık anlayışının ve iletişim becerilerinin gelişimine katkıda bulunuyor. Bu ilişki sayesinde çocuklar hoşgörülü, verici, paylaşımcı ve farklılığa açık olmayı deneyimliyor.

Çocuk ve Hayvan Sevgisi

Bir çocuğun hayvanları ya da bitkileri sevmesi, onların sevgisini hissetmesi, onlarla ilgilenmesi, bakımı için sorumluluk alması çocuğun birçok alanda gelişimini destekliyor. Çocuk sevgisini, ilgisini baktığı hayvana verir, çoğu zaman onunla konuşur, sorunlarını, mutluluğunu onunla paylaşır ve ondan sevgi görür. Tüm bunlar da hem kendini değerli hissetmesini hem de başka canlılara değer vermeyi öğrenmesini sağlar.

Hayvan sevgisi aynı zamanda içine kapanık, henüz arkadaşı olmayan çocuklar için de çok faydalı olabiliyor. Hatta otizmli çocukların dahi iletişime daha açık hale gelmesinde büyük rol oynayabiliyor hayvanlar. Ayrıca gerçek hayatta çeşitli hayvanları görmemiş, hiçbir hayvana dokunup sevmemiş çocuklarda, ileriki dönemlerde hayvan fobisi gelişebiliyor. Hayvan sevgisi gelişmeden, bunu deneyimlemeden büyüyen çocuklar hayvanlardan korkabilir ve bu korku yetişkin olduklarında ciddi boyutlara ulaşabilir.

Çocuklarla Araziye Çıkmak

Arazide yapılan eğitimde; öğrenciler doğayı gezerek keşif yaparlar. Çocuklar kendi gözleriyle görebildikleri, dokunabildikleri, süreçleri kendileri deneyimledikleri sürece öğrenmeye daha çok istek duyarlar. Bu nedenle arazi eğitiminde öğrenmeyi desteklemek amaçlı olarak materyaller kullanılmalıdır. Bu eğitimde öğrencilere dürbün, büyüteç, atrap ve pens gibi malzemeler verilir. Öğrenciler gördüğü her canlı ve cansız yapıyı doğal ortamında inceler. Diğer bir eğitim ise teorik eğitimdir.

Çevre Eğitiminin Temeli: Sevgi

İnsanlar sevdiklerini korurlar, bundan dolayı çocuklara hayvan ve bitkileri sevdirmek, çevre eğitiminin en temel amaçlarından birisi olmalıdır. Okul öncesinde çevre eğitimi, belirli bir etkinlik saatiyle sınırlandırılmayıp her etkinlikle ilişkilendirilerek verilmelidir. Bunun için de her öğretmen çevre sorunlarına karşı duyarlı olmak yani çevre bilincine sahip birey olmak zorundadır

Çocuklarda En Etkili Öğrenme Yolu Oyundur

Çocuklarda en etkili öğrenme yolu oyundur. Doğada oynayabileceğiniz çeşitli oyunlarla çocuğunuzun çevresini keşfetmesini ve doğayı sevmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzun doğada geçireceği eğlenceli vakit, onun doğada bulunma isteğini arttıracaktır.

Çocuğunuza bitkileri ve hayvanları tanıtmak doğa bilincinin yerleşmesi açısından faydalı olabilir. Yalnız bunu yaparken sadece bir anlatıcı olmamalı, çeşitli sorularla çocuğunuzun konuya dahil olmasını sağlamalısınız.

Çocuğunuza doğa sevgisini evinizin içinde de verebilirsiniz. Birlikte evinizde yetiştirebileceğiniz bir çiçek alabilir ve bakımına yardım etmesini isteyebilirsiniz. Birlikte doğa ile ilgili belgeseller seyredebilir ve tartışma konuları açabilirsiniz.

Çocuklar doğa ile ilgili her şeyi kitaplardan veya belgesellerden öğrenebilir. Ama unutmayın, doğa sevgisini aşılayabilmek için sizin de ona eşlik etmeniz gereklidir. Siz doğaya karşı ilgili olmazsanız çocuğunuz da ilgili olmayacaktır. Önce bu sevgiyi kendi içinizde taşımalı ve daha sonra bu sevgiyi çocuğunuza aktarmalısınız.

Bitki ve hayvanlarla ilgilenmek neden önemlidir?

• Bitki ve hayvanlarla ilgilenme, onları tanıma, onlara karşı olan sevgi ve korumayı geliştirir.
• Çevre bilincinin geliştirilmesinde bitki ve hayvanları tanıtma, onlara karşı olan ilgiyi arttırma, hayvanlara karşı olan korku ve fobileri yıkma temel hareket noktasıdır. Yapılan araştırmalar; çocukluklarında bitki ve hayvanlarla ilgilenen ve doğada çocukluk yaşantıları olan kişilerin ileriki yaşamlarında, çocukluklarında bu davranışları yapmayan kişilere göre çevre sorunlarına karşı daha duyarlı olduklarını ortaya koymaktadır.
• Küresel bir sorun olan çevre kirliliği konusuna karşı alternatif bir çözüm geliştirmek;
• Özellikle çocuklar arasında çevre duyarlılığını artırmak;
• Çocuklara yeni bir beceri kazandırıp, özgüvenlerini geliştirmek.
• Çocukların yaratıcılığını ve yeteneklerini keşfetmesine katkı sağlamak;
• Ve tabii birlikte eğlenirken öğrenmek!

Hayvan sevgisi çocuğa empati kazandırıyor

• Çocuğun ahlâki gelişiminde önemli rol oynayan, onun mutlak bir benmerkezci olmasının önüne geçen hayvan sevgisi, çocuklara sorumluluk da aşılıyor.
• Hayvanı beslemek, onu sevmek, ona zarar vermemek, onun iyiliğini düşünmek, çocuğun sadece hayvanlara olan olumlu duygularını beslemekle kalmıyor, başkalarının varlığının da kendisininki kadar değerli olduğunu hatırlatıyor.
• Sevgi ve ilgi verdikçe, hayvanın, özellikle köpek gibi sadakat duygusu olan canlıların, ona nasıl fazlasıyla karşılık verdiğini gördükçe sevginin erdemini de idrak ederek sevginin karşılıklı bir ilişki olduğunun farkına varıyor.
• Hayvanlarla kurulan bağın, çocuğun arkadaşlık duygusunun gelişimine katkıda bulunur“Bu ilişki sayesinde, çocuk daha hoşgörülü, daha verici, daha paylaşımcı, daha anlayışlı, farklılığa daha açık bir kişilik geliştirebilir.

Çocuk ve Hayvan İlişkisi

Elbette hayvanlar çocukların gelişimini arttıracak bir oyuncak ya da bir araç değildir. Küçük bir çocuğun, bir hayvanın sorumluluğunu tek başına alması mümkün olmadığına göre tabii ki burada asıl sorumluluk size düşmektedir. Bu sorumluluk alacağınız hayvanın yaşamı boyunca devam etmeli, onun da duygularına, psikolojisine özen gösterilmeli ve saygı duyulmalıdır. Peki bu sorumluluğu almak istemiyorsanız ya da şartlarınız uygun değilse neler yapabilirsiniz?

Çocuğunuzla birlikte sokaktaki hayvanları besleyebilirsiniz. Ya da evinize çocuğunuzun seçeceği bir çiçek alıp, bakımını birlikte yapabilirsiniz. Düzenli olarak onlara su ve yemek vermeniz, çocuğunuzun sorumluluk duygusunun, doğa ve hayvan sevgisinin gelişimini destekleyecektir. Aynı zamanda sokakta güvenli olduğunu düşündüğünüz takdirde, çocuğunuzun hayvanları sevmesine izin verebilir, ona örnek olmak amaçlı önce siz sevebilirsiniz. Hayvanların kahraman olduğu dostluk, sevgi temalı çizgi filmleri çocuğunuzla birlikte izleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra çocuğunuza hayvanlarla ilgili masallar, hikayeler okuyabilir, değişik hayvan resimlerine birlikte bakabilirsiniz. Birlikte hayvan figürleriyle oynayabilir, onları konuşturabilirsiniz. Böylece tüm bunlarla birlikte çocuğunuzun zihinsel, sosyal, duygusal ve dil gelişimlerini destekleyebilirsiniz.

Unutmayın: Doğadaki çocuk mutlu çocuktur. Çocuklarınızı ekranlardan kurtarın. Kirlenmek Güzeldir!

---

ÖNEMLİ UYARILAR

• Bütün outdoor aktivitelerinde ve doğa sporlarında güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video, doğru pratik eğitim ve şahsî deneyimin yerini alamaz.
• Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi, birlikte olduğunuz takımın uyum ve güvenliğini ön planda tutun.
• Her durumda doğadan taraf olun, çevreyi temiz tutun, vahşi hayvanlara, vahşi yaşamın devam ettiği doğaya kesinlikle zarar vermeyin.
• Doğal, tarihi ve turistik mekanlara kesinlikle zarar vermeyin. Gittiğiniz yerlerde çöplerinizi bırakmayın, çöplerinizi getirdiğiniz gibi poşetler içerisinde geldiğiniz yere geri götürün veya bir çöp konteynırına atın.
• Türkiye’de ormanlara girişlerde sık sık yasaklar uygulanmakta ve uymayanlara idari cezalar yazılmaktadır. Güncel orman giriş yasaklarını illerin Orman Bölge Müdürlüklerinden teyit etmelisiniz.
• Teknik olarak doğada yapılan bütün outdoor aktiviteleri için önceden izin alınması gerekmektedir. Okuyucularımıza, kampçılara, doğa yürüyüşçülerine ve bütün outdoor sporlarına katılanlara tavsiyemiz, aktiviteye başlamadan önce hiç olmazsa kolluk güçlerini arayarak yapacakları doğa aktivitesi ve rotaları hakkında bilgi vermeleridir.
• Outdoor ve doğaya dair görüş, düşünce, öneri ve istekleriniz bizim için değerlidir. Çekinmeden bize yazabilirsiniz.
• Outdoor ve doğa aktiviteleri hakkında en son bilgileri almak için sitemize abone olabilirsiniz.

www.turkeyoutdoor.org: Türkiye’nin outdoor ve doğa sporları platformu. Sizi, unutulmaz bir doğa macerasına davet ediyoruz! Türkiye’nin en heyecan verici outdoor ve doğa sporları platformu olarak trekking, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla dolu maceralar hakkında detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinlikler sunuyoruz. Her bir etkinlik için titizlikle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, büyüleyici fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor.

Sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın.