Ekstrem Spor / Abseiling

Abseiling Ne Demek?

Abseiling hakkında bilgi almak için en doğru yerdesiniz. Abseiling Türkçe’de ne demektir ya da abseiling Türkçesi ne sorusunun tam bir cevabı yoktur. Çünkü ekstrem sıra dışı sporlardan birisi olan abseiling diğer birçok outdoor aktivitesi gibi aynı şekilde Türkçe’de de kullanılmaktadır. Abseiling İngilizce telafuzu ve yazılımı ile Türkçe’ye de geçmiştir.

Abseiling Nedir? Abseiling terimi bazen kaya tırmanışı, bazen mağara inişi, bazen yüksek bir kuleye tırmanma ya da inme, bazen de askeri indirme operasyonları gibi aktiviteler için kullanılır.  

Abseiling Tanımı:

Abseiling halatla inme olarak bilinir. Abseiling bir ip kullanılarak kaya yüzü veya duvar gibi dikey bir yapıdan kontrollü bir iniş tekniğidir.

Abseiling teriminin Türkçe karşılığı tam olarak olmasa da abseiling Türkçe’de kaya inişi olarak veya duvar inişi olarak kullanılmaktadır. Abseiling çeşitli koruyucu ekipman yardımıyla kontrollü bir şekilde duvara veya kayaya tırmanmak veya inmeye verilen isimdir. Abseiling Türkçe’de ne demektir sorusunun cevabı için kaya/duvar inişi veya duvar/kaya tırmanışı denilebilir. 

Abseiling Ve Dağcılık Farkı:

Dağcılık hakkında çok detaylı bilgiler verdiğimiz yazı serimizde de detaylı olarak ifade ettiğimiz gibi dağcılık belki günler haftalar süren kamp yapmayı da içeren zorlu ve uzun zaman alan bir spordur. Abseiling ise sadece belli ve dağcılığa göre çok daha kısa parkurlarda çok özel donanımla yapılan tırmanma ve inme faaliyetidir.

Dağcılık sporu yapanlar tırmanma esnasında bazı bölgelerde abseiling tekniğini kullanıyor olsalar da dağcılık abseilingten daha uzun süren ve zorlu bir spordur.

Abseiling için dağcılıkta da sıkça kullanılan halat yardımıyla inme veya tırmanma sporunun “BUTİK”  olarak yapılması denilebilir. Abseiling önceden belirlenmiş ve daha önce yüzlerce/binlerce kez inilip çıkılmış kısa bir parkurda yapılan BUTİK dağcılıktır. Dağcılık sporu abseiling fiilini içerse de abseiling dağcılık sporunun karşılığı değildir. Her dağcı abseiling bilmek ve yapabilmek zorunda iken, her abseiling yapan kişi dağcı olmak zorunda değildir.

Abseiling Nasıl Yapılır?

Abseiling yukarıda da ifade ettiğimiz gibi temelde belli ekipmanlarla güvenlikli bir şekilde tırmanma ve inişten oluşur. Bütün outdoor ekstrem sporlarda olduğu gibi abseiling için de kullanılan belli teknikler vardır ve önceden profesyonel hocalardan uygulamalı eğitimi alınmadan abseiling yapılamaz.

Amatör ve turistik amaçlı yapılan abseiling aktivitesinden önce profesyonel eğitimciler gözetiminde kapalı alanlarda hem teorik hem de ciddi pratik eğitim alınmalıdır. Özellikle önceden pratik abseiling eğitimi alınmadan doğadaki tehlikeli abseiling parkuruna gidilmemelidir.

Pratik abseiling eğitiminde dağcılık düğümleri, temel dağcılık ekipman tanıtımı, el ve ayak bileklerinin güçlendirilmesi ve vücudu dengede tutabilme eğitimleri yer alır. Abseiling yapabilmek için denge, kondisyon, esneklik ve pratik tecrübe sahibi olunmalıdır.

Abseiling tırmanma ve inme şeklinde, hem kapalı mekanlarda hem de doğada (outdoor) yapılabilir. Abseiling yaparken inişte tekrar tırmanmayı, tırmanırken de geri inişi düşünmek gerekir.

Abseiling Tehlikeli Bir Spordur:

Abseiling sporu diğer sıra dışı ekstrem sporlar gibi tehlike içerir. Kaya tırmanışı ipler yardımıyla yapılsa ve herhangi bir düşüş anında sporcuların korunması sağlansa da gerçek kaya parçaları sporculara isabet edebilir.

Abseilingte güvenli bir şekilde inmek için, halattan kesiciler, halat üzerindeki sürtünmeyi rahatça kontrol edilebilecek noktaya kadar artırmak için çeşitli teknikler kullanırlar. Bu teknikler, ipi vücutlarının etrafına sarmaktan raf gibi özel yapılmış bir cihaz kullanmaya kadar uzanır. Uygulayıcılar hız, güvenlik, ağırlık ve diğer şartlara bağlı olarak bir teknik seçerler.

Amatör abseiling yapacakların olası tehlikelerini en aza indirmek için profesyonel eğitimciler nezaretinde ve bilinen/kullanılan alanlarda bu sporu yapmaları gerekir.

Abseiling Nerelerde Kullanılır?

Abseiling, aşağıdakiler dahil bir dizi uygulamada kullanılır: Birçok dağcı, yerleşik demirleri hasardan korumak için bu tekniği kullanır. İple erişim teknisyenleri de bunu, bakım, inşaat, denetim ve kaynak gibi çeşitli endüstriyel uygulamalar için ulaşılması zor alanlara yukarıdan erişmek için bir yöntem olarak kullanır. Son dönemde turistik abseiling kavramı yaygınlaşmış olsa da Abseiling tekniği aşağıdaki kişilerce kullanılmaktadır:

1.        Öncelikle dağcılar,
2.        Mağaracılar, mağaracılık ve mağaracılık – yer altı sahalarına erişilmesi gereken yerlerde,
3.        Kanyoncular, kanyon geçişi – yüksek şelalelere ve / veya kayalıklara inmek için,
4.        Arama kurtarma ekiplerince,
5.        Askeri arama kurtarma, indirme timleri, çeşitli askeri uygulamalar – uygun iniş bölgeleri bulunmadığında, özel kuvvetler de dahil olmak üzere askerlerin savaş alanına taktiksel helikopterlerle yerleştirilmesi,
6.        İple erişim teknisyenleri tarafından çok dik ve / veya koruma olmadan inilemeyecek kadar tehlikeli olduklarında uçurumlardan veya yokuşlardan aşağı inmek için, 
7.        Tırmanma – bir tırmanışın temeline veya yeni bir rota deneyebileceğiniz bir noktaya dönmek için,
8.        Outdoor aktivitelerinde,
9.        Macera yarışlarında,
10.      Endüstriyel / ticari uygulamalar – iple erişim olarak bilinen bakım, temizlik veya inşaatı gerçekleştirmek için yapıların veya binaların bölümlerine erişmek için.
11.       Orman yangınlarına erişimde,
12.      Kapalı alanlara erişim – örneğin balast tankları, kuyular, kanalizasyonlara inmek için,
13.      Kurtarma uygulamaları – yaralı kişilere uçurumlarda veya yakınlarda erişmek için kullanılır.

Abseiling için Gerekli Malzemeler / Tırmanma Ekipmanı

Kaya tırmanışının güvenli bir şekilde yapılabilmesi için abseiling ekipmanları kullanmak gerekir. Yukarıda Abseiling tanımı olarak “BUTİK DAĞCILIK” aktivitesi kelimelerini kullanmıştık. Dağcılık serimizde çok detaylı yazdığımız gibi kaya tırmanışında gerekli olan malzemeler butik dağcılık olan abseiling için de gereklidir.

Dolayısıyla kaya tırmanışı için gerekli malzemeler olan: Kask, emniyet kemeri, Karabinler, ekpres bantlar, ip inişi emniyet alma aracı, deri emniyet eldiveni, pursik ipleri, tırmanış ipi, askı ve malzemeler, takozlar, stoperler vb…, takoz temizleme çubuğu, kaya tırmanış ayakkabıları, tebeşir tozu abseiling için de gerekli temel ekipmandır. Aşağıdaki listesi verilen abseiling için gerekli malzemelerin detayı için dağcılık serimizi dikkatle okumanızı tavsiye ediyoruz.

Abseiling İçin Gerekli Donanım:

Bot veya tırmanma ayakkabısı: Kayaya karşı sürtünmeyi artırmak için kullanılır

Çapalar: Genellikle ağaçlardan, kayalardan, buzdan veya kayalardan, dokuma / kordelit veya kaya tırmanma ekipmanı kullanılarak yapılır. Bazı alanlarda cıvata veya piton gibi sabit ankrajlar bulunur.

Dizlikler (ve bazen dirseklikler)

Eldivenler: Elleri ipten ve duvara çarpmaktan korumak için kullanılır. İnişe takılarak kaza riskini artırabilir.

Güvenlik desteği: Tipik olarak, kontrolsüz inişleri önlemek için ipin etrafına sarılan prusik, Klemheist düğüm veya otoblok düğüm gibi bir sürtünme kancası.

Halatlar ve İpler:: Statik halat idealdir, ancak genellikle dinamik halat kullanılır. Abseiling sporunun olmazsa olmazı iplerdir. Düşüş sırasında sporcuların yaralanmasını önleyen ipler insan vücuduyla uyumlu olacak şekilde esnek yapıdadır. Asıl ipler olan dinamik ipler ve statik yapıda olan yardımcı ipler farklı özelliklere sahiptir. Tam iplerin çapı 10 mm civarındayken, yardımcı iplerin çapı ise maksimum 8.5 mm’dir.

Karabinalar: Tırmanış sırasında emniyetin sağlanmasına yardımcı olan karabinalar kilitli ya da kilitsiz tercih edilebilir. Hafif bir bağlantı ekipmanı olan karabinalar buna rağmen dayanıklıdır. Genel olarak kaç kilogram ağırlığı kaldırabileceğine göre seçilir.

Kask: Başı çarpmalardan ve düşen kayalardan korumak için kullanılır. Herhangi bir düşme durumunda sporcuların korunmasını sağlayan ve mutlaka kullanılması gereken ekipmanların başında kask gelir. Kasklar sayesinde hem düşmenin etkisinden hem de kaya parçaları nedeniyle oluşabilecek olası yaralanmalardan korunabilirsiniz.

Sikke: Sikke, kaya çatlaklarına takılan ve tırmanış sırasında hareket etmeyi sağlayan ekipmandır. Sikkeler farklı segmentlere ayrılarak, 500 kilogramdan 2500 kilograma kadar ağırlık kaldırabilir. Profil, universal, halka ve yaprak sikkeler farklı derinliklerdeki kayalarda kullanılır.

Sürtünme Kancası: Halatın kontrollü bir şekilde, yük altında, onu kontrol eden kişi tarafından asgari bir çaba ile oynanmasını sağlayan bir sürtünme cihazı veya sürtünme kancası.

Takoz: Sikkelerle aynı işlevi gören takozlar daha hafif yapıdadır. Kaya oyuklarına çekiç yardımı olmadan takılabilen takozlar metal uçlar ve bu uçlara bağlı iplerden oluşur.

Takoz Sapları: Tel ve ip kullanılarak takozlara bağlanan takoz sapları sporcuların hareketlerine göre şekillenir. İp kullanılan takoz sapları esnek yapıları ile tel kullanılanlara göre daha avantajlıdır.

Tırmanış Ayakkabıları: Tırmanış sırasında dengede durmayı kolaylaştıran ve kata ya da friction olarak bilinen ayakkabıların bu sporda kullanılması gerekir. Sürtünmeyi maksimum düzeyde tutan ayakkabılar aynı zamanda oldukça esnek yapıdadır. Ayakkabılar kayaların eğik ya da dik oluşuna göre de çeşitlenir. Spor salonlarında düz duvarlarda antrenman yaparken hafif; eğik yapıdaki gerçek kayalarda ise ağır modeller tercih edilmelidir.

Tırmanma kemeri: Bel çevresine veya inişi sabitlemek için kullanılan tüm vücuda sabitlenir. Fit, askı travmasını önlemek için önemlidir.

Abseiling Uygulamaları, Abseiling Stilleri / Abseiling Teknikleri

Australian rappel :

Orduda kullanılır. Abseiler yani abseiling yapan sporcu/kişi aşağıya doğru inerek nereye gittiklerini görmelerini sağlar.

Tandem veya örümcek halat çekme (Tandem or spider abseiling):

Tırmanmada kullanılır. Aynı geçici alete inen iki dağcıyı içerir. Bu, tırmanıcılardan birinin yetersiz kaldığı veya inişin hızlı bir şekilde yapılması gerektiği kurtarma durumlarında yararlıdır. Kurulum, aciz bir tırmanıcı inişten sarkıtılarak (ve birincil tırmanıcı koşum takımında yedeklenmiş) normal bir iple inişe benzer.

Simul-rappelling veya eşzamanlı rappelling (Simul-rappelling or simultaneously rappelling):

Tırmanma ve kanyon geçişinde kullanılır. İki tırmanıcı aynı uzunluktaki halat üzerinde aynı anda alçalır ve bir tırmanıcının ağırlığı diğerini dengeler. Genel olarak teknik, normal rappelling’den daha az güvenli kabul edilir; ancak acil durumlarda veya herhangi bir bağlantı noktasının olmadığı bir yüzgecin veya sivri uçların zıt taraflarını vurmak için kullanışlıdır. Bu, Needles of South Dakota’daki Black Hills gibi yerlerde yaygındır.

Denge ağırlığı aşındırma (Counterbalance abseiling):

Tırmanmada kullanılır. Bu kurtarma tekniği tipik olarak bir lider tarafından yaralı bir saniyeye ulaşmak için kullanılır. Lider, ipin diğer halatındaki güçsüz saniyenin ağırlığını dengeleyici olarak kullanarak bir halat teli üzerinde iner.

Serbest bırakılabilir indirme (Releasable abseil):

Kılavuzlar tarafından kullanılır. Bu güvenlik tekniği, bir liderin deneyimsiz inişlerle inmesine izin verir. İnişin yaklaşık iki katı uzunluğunda bir halat, bir katır kancası ile tutturulmuştur. Müşteri, tek bir izole ip teline iner. Müşteri yarı yolda sıkışıp kalırsa, kılavuz diğer ipin kilidini açabilir ve bağlantıyı bir gecikme cihazı olarak kullanarak müşteriyi yere indirebilir. Bu, müşteri paniğe kapılırsa veya alçaltıcıya kıyafet veya saç dolaşırsa yararlı olabilir.

Klasik (mekanik olmayan yöntemler), (Classical (non-mechanical methods):

Acil durumlarda kullanılır. Bu teknikler modern alternatiflerden daha tehlikelidir ve yalnızca başka bir seçenek olmadığında kullanılır. Mekanik cihazların yardımı olmadan, halatı vücuda sararak inmeyi içerirler ve koşum takımları ve donanımın ortaya çıkmasından önce kullanılmıştır.

Güney Afrika klasik halatlı (çift halatlı) (South African classical abseil):

Acil durumlarda kullanılır. Bu, kullanıcının yedek elinin bulunduğu klasik bir iniş türüdür.

İtfaiyeci Belay (Fireman’s Belay ):

Güvenlik desteği. Bir ortak, halatı / ipleri tutarak aşağıda yerde duruyor. Halletici düşmeye başlarsa, inişi durdurmak için halatı aşağı çekebilir.

Abseilingte Emniyet:

Halatla inmek tehlikeli olabilir ve özellikle denetimsiz veya deneyimsiz iniş yapan kişiler için riskler taşır. Alman dağcı Pit Schubert’e göre, tırmanan ölümlerin yaklaşık% 25’i, en yaygın olarak demirlerin başarısız olmasından dolayı, halatların inmesi sırasında meydana gelir. American Alpine Club kaza raporlarının analizi, bunu yetersiz güvenlik yedeklemeleri ve halatların uçlarından iple inmenin takip ettiğini gösteriyor.

Abseiling Yaparken Çevresel Kaygılar

Çevreye zarar verme potansiyeli ve / veya yukarı doğru tırmanan tırmanıcılarla çatışma ya da yerdeki insanlara yönelik tehlike nedeniyle bazı bölgelerde tırmanma yasaktır veya önerilmez.

Abseiling Ne Zaman Yapılır?

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi abseiling tehlikeli bir ekstrem doğa sporudur. Abseiling tekniklerini öğrendikten sonra yılın hangi dönemlerinde yapıldığına da dikkat etmek gerekir. Abseiling yaptığınız mevsime göre ekipman bulundurmak zorundasınız. Profesyonel ve tecrübeli sporcuların her mevsim yapabileceği abseiling sporunda amatörler için en uygun dönemler yaz ve bahar aylarıdır. Amatörler, tecrübenin oldukça önem taşıdığı abseiling sporu için çok sıcak veya çok soğuk olmayan dönemleri tercih etmeli; olası risklerin önüne geçmelidir.

---

ÖNEMLİ UYARILAR

• Bütün outdoor aktivitelerinde ve doğa sporlarında güvenlik öncelikle sizin sorumluluğunuzdadır. Hiçbir makale veya video, doğru pratik eğitim ve şahsî deneyimin yerini alamaz.
• Özellikle outdoor ekstrem sporlarda kendi kişisel güvenliğinizden öncelikli olarak siz sorumlusunuz. Her zaman kişisel güvenliğinizi, birlikte olduğunuz takımın uyum ve güvenliğini ön planda tutun.
• Her durumda doğadan taraf olun, çevreyi temiz tutun, vahşi hayvanlara, vahşi yaşamın devam ettiği doğaya kesinlikle zarar vermeyin.
• Doğal, tarihi ve turistik mekanlara kesinlikle zarar vermeyin. Gittiğiniz yerlerde çöplerinizi bırakmayın, çöplerinizi getirdiğiniz gibi poşetler içerisinde geldiğiniz yere geri götürün veya bir çöp konteynırına atın.
• Türkiye’de ormanlara girişlerde sık sık yasaklar uygulanmakta ve uymayanlara idari cezalar yazılmaktadır. Güncel orman giriş yasaklarını illerin Orman Bölge Müdürlüklerinden teyit etmelisiniz.
• Teknik olarak doğada yapılan bütün outdoor aktiviteleri için önceden izin alınması gerekmektedir. Okuyucularımıza, kampçılara, doğa yürüyüşçülerine ve bütün outdoor sporlarına katılanlara tavsiyemiz, aktiviteye başlamadan önce hiç olmazsa kolluk güçlerini arayarak yapacakları doğa aktivitesi ve rotaları hakkında bilgi vermeleridir.
• Outdoor ve doğaya dair görüş, düşünce, öneri ve istekleriniz bizim için değerlidir. Çekinmeden bize yazabilirsiniz.
• Outdoor ve doğa aktiviteleri hakkında en son bilgileri almak için sitemize abone olabilirsiniz.

www.turkeyoutdoor.org: Türkiye’nin outdoor ve doğa sporları platformu. Sizi, unutulmaz bir doğa macerasına davet ediyoruz! Türkiye’nin en heyecan verici outdoor ve doğa sporları platformu olarak trekking, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi doğa sporlarıyla dolu maceralar hakkında detaylı rehberler, benzersiz rotalar, güncel haberler ve unutulmaz etkinlikler sunuyoruz. Her bir etkinlik için titizlikle hazırlanmış bilgiler, etkileyici rotalar, büyüleyici fotoğraflar ve ilham verici videolar sizi bekliyor.

Sadece okuduğunuz makale değil outdoor ve doğaya dair yayınlanmasını ve irdelenmesini istediğiniz her konu hakkında iletişim sayfamızdaki bağlantıları kullanarak bize yazın.