Türkiye’nin Outdoor Sayfası

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık.

www.turkeyoutdoor.org

Diyarbakır On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü) Tanıtımı

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Dicle Köprüsü, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan ve Dicle Nehri üzerinde yer alan önemli bir tarihi köprüdür. Halk arasında “On Gözlü Köprü” olarak bilinir. Köprü, on kesik kemer üzerine inşa edilmiş bloklarla, Dicle Nehri’nin iki yakasını birleştirir. İnşa tarihi olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerindeki kitabeden elde edilmiştir.

Özellikler ve Tarih:

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)
  • Köprü, Mervanoğulları döneminde, Kadı Ebü’l-Hasan Abdülvahid tarafından Ubeyd adlı bir mimara yaptırılmıştır. Kitabeye göre, yapım tarihi 1064-65 yılıdır.
  • Yapılan onarımlarla günümüze ulaşan köprü, 180 metre uzunluğunda ve 7-8 metre genişliğindedir.
  • Güney cephesinde bulunan çiçekli kûfî kitâbeden, köprünün Nasr zamanında yapıldığı anlaşılmaktadır. Ancak, araştırmacılar bu kitâbenin onarım kitâbesi olduğu görüşünde birleşmektedir.
  • Köprünün inşasında dolgu malzemesi olarak kireç harçlı moloz, kaplamasında ise şaşırtmalı teknikte uygulanmış farklı boyutlardaki kısmen devşirme kesme taşlar (bazalt) kullanılmıştır.
  • Menba tarafında üçgen külâhlı sel yaranları, mansab tarafında silmeli dikdörtgen dayanak duvarları bulunmaktadır.
  • Güney cephesindeki kitâbenin bitiminde, başı cepheden işlenmiş bir arslan kabartması yer alır. Benzer kabartmalara Diyarbakır surlarındaki Harput Kapısı ile Mardin Kapısı’nda rastlanmaktadır.

Yer ve Ulaşım:

  • Dicle Köprüsü, Sur ilçesinde, Diyarbakır şehir merkezinin 3 kilometre uzağında konumlanmıştır.
  • Eski Silvan yolu güzergahında bulunduğundan bazı kaynaklarda “Silvan Köprüsü” olarak da adlandırılmaktadır.

Dicle Köprüsü, hem tarihi hem de mimari açıdan büyük öneme sahiptir ve ziyaretçilere geçmişin izlerini keşfetme fırsatı sunar.

Google Maps’te Dicle Köprüsü’nü Görüntüle

Dicle Köprüsü Tarihçesi:

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Dicle Köprüsü, tarih boyunca çeşitli dönemlerde inşa edilmiş ve onarımlar görmüş bir yapıdır. İşte köprünün tarihçesi:

  1. Yapım Zamanı ve İlk Sahibi:
    • Köprü, Mervaniler döneminde Nizâmüddevle Nasr zamanında Kadı Ebü’l-Hasan Abdülvâhid tarafından 457 (1064-65) yılında Ubeyd adlı bir mimara yaptırılmıştır. Bu bilgi, köprünün ilk inşa tarihini ve yapım amacını göstermektedir.
  2. Kitabe ve Onarım Görüşleri:
    • Güney cephesindeki kitabeden, köprünün inşa tarihi ve mimarı hakkında bilgi alınmaktadır. Ancak, bu kitabenin onarım kitabesi olarak değerlendirildiği ve köprünün daha eski bir tarihte yapıldığı görüşüne yaygın bir kabul bulunmaktadır.
    • Araştırmacılar, köprünün Mervaniler döneminden önce var olduğu, onarım kitabesinin ise daha sonraki bir tarihe ait olduğunu öne sürmektedirler.
  3. Farklı Görüşler ve Onarım Süreci:
    • Farklı kaynaklar, köprünün İslam öncesi bir eser olduğunu savunmaktadır. Taşkın nedeniyle yıkıldıktan sonra, 742 yılında Halife Hişâm bin Abdülmelik tarafından onarılmaya başlandığı ancak halifenin ölümü üzerine inşaatın tamamlanamadığı ileri sürülmüştür.
  4. Modern Araştırmalar:
    • C. Niebuhr, M. van Berchem, J. Strzygowski ve A. Gabriel gibi araştırmacılar, köprü üzerinde farklı görüşlere sahiptir. Bu görüşler, köprünün tarihine dair net bir anlayış oluşturmak açısından çeşitli tartışmaları içermektedir.

Dicle Köprüsü, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve onarım süreçleriyle zaman içinde varlığını sürdürmüş bir önemli bir tarihi yapıdır.

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü) Özellikleri:

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)
  1. Konum ve Yönelim:
    • Diyarbakır-Silvan yolunda ve Dicle Nehri üzerinde bulunan köprü, doğu-batı yönlüdür.
    • Köprü, on kemer gözünden oluşmaktadır.
  2. Kemer Yapısı:
    • Köprüde sivri kemerli on kemer gözü bulunur.
    • Su yatağının en derin yerine kurulan merkezdeki üç kemer gözü, diğerlerinden daha geniş ve yüksektir.
  3. Kemer Ayakları ve Süslemeler:
    • Menba (kaynak) yönündeki kemer ayaklarında üçgen prizmal gövdeli ve piramidal külâhlı selyaranlar bulunur.
    • Mansap (ağız) cephesinin batı kanadındaki dört kemer ayağının topuk bölümleri kare prizmal gövdeli ve piramidal külâhlıdır.
    • Kemer ayaklarında mimari detaylar, süslemeler ve farklı geometrik şekiller kullanılmıştır.
  4. İnşa Malzemesi:
    • Köprü, düzgün kesme ve kaba yonu bazalt taşlarıyla inşa edilmiştir.
  5. Kitabe ve Tarih Bilgisi:
    • Köprünün mansap cephesinin batı kanadındaki ilk üç kemer ayağında, yarı dairesel saçak silmesinin altında yer alan kitâbe kuşağında, köprünün 1065 yılında Meyyâfarîkîn Mervânilerinden Ebû-l Kâsım Nasır bin Ahmed tarafından tamir edildiği belirtilmiştir.
    • Kitâbe kuşağında, köprünün mimarı olarak “el-bennâ Ukayl bin Sencer” adı geçmektedir.
  6. Arslan Kabartması:
    • Kitâbe kuşağının sol kanadında bir bazalt bloğuna yüksek kabartma arslan tasviri bulunmaktadır.
  7. Tarihi ve Tamir Bilgisi:
    • Köprünün tarihi, 1065 yılına kadar gitmektedir, ancak yapılan tamiratlarla günümüze ulaşmıştır.
    • Tarihi köprünün zaman içinde çeşitli onarımlar gördüğü anlaşılmaktadır.
  8. Geçmiş ve Mimarlık:
    • Köprü, 10. yüzyılda yıkıldığı anlaşılan bir dönemden itibaren Mervâni hâkimiyeti altında 11. yüzyılın ikinci yarısında tamir edilmiştir.
    • İlk inşaatının 7-8. yüzyıllara kadar gidebileceği düşünülmektedir.

Dicle Köprüsü, mimari detayları, tarihi geçmişi ve özellikleriyle önemli bir yapıdır. Kitâbe üzerindeki bilgiler, köprünün tarihini aydınlatmada önemli bir kaynaktır.

Dicle Köprüsü Mimarisi:

  1. Grup ve Tasarım:
    • Köprü, çok gözlü ve düz tabliyeli köprüler kategorisine dahil edilmiştir.
  2. Boyutlar:
    • Uzunluğu 172 m, genişliği ilk beş gözde 5,45-6,24 m arası, beşinci gözden itibaren artarak 9,69 m-10,20 m arasındadır.
  3. Parapet ve Harpuşta:
    • Parapet yüksekliği kenarlarda 85 cm, ortalara doğru 155 cm’ye kadar ulaşmaktadır.
    • Harpuşta yüksekliği 31 cm, genişliği 71 cm, alın kısmı 7 cm’dir.
  4. Göz ve Kemer Özellikleri:
    • 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10 numaralı gözlere ait kemerler birbirine yakın genişlik ve yüksekliktedir.
    • 3, 4 ve 5. gözlere ait kemerlerde genişlik ve yükseklik daha fazladır.
    • Kemer boyutları detaylı olarak belirtilmiştir.
  5. Selyaranlar:
    • Kuzey cephesi yönünde (memba yüzü) 9 adet piramidal külahlı selyaran bulunmaktadır.
    • 1, 2, 3 ve 4 numaralı selyaranlar diğerlerine göre daha alçaktır.
    • 6, 7, 8, 9 ve 10 numaralı gözlerin tempan duvarları, yarı yüksekliğe kadar eski yapım özelliğini devam ettirirken 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin tempan duvarlarında farklı bir taş işçiliği uygulanmıştır.
  6. Cephe Duvarları:
    • Köprünün güney cephesi yönünde (mansap yüzü), kuzey cephede olduğu gibi düz bir cephe duvarına sahip değildir.
    • 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı gözlerin kemerleri yaklaşık 4 m civarı içeridedir.
  7. Tarih ve Onarımlar:
    • Köprünün tarihine dair detaylı bilgilerin yanı sıra, önceki onarımlara ve mimari değişikliklere dair bilgiler verilmemiştir.

Dicle Köprüsü, mimari detayları, kemer özellikleri ve boyutlarıyla dikkat çeken bir yapıdır. Mimarisi, geçmişin izlerini taşıyan ve estetik öğelerle süslenmiş bir mühendislik harikası olarak öne çıkmaktadır.

On Gözlü Köprü ve Çevresindeki Efsaneler:

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)
  1. Dicle Nehri ve Hz. Danyal Peygamber:
    • Dicle Nehri’nin güneyinde yer alan Dicle Köprüsü ve çevresi, halk arasında dini bir öneme sahiptir. Efsaneye göre, Allah tarafından Danyal Peygamber’e suyun kaynağını belirleme görevi verilir. Danyal Peygamber, suyun akacağı yolu belirleyerek zikzaklar çizdiği düşünülen bir yol oluşturur. Bu yol, halk arasında “Allah’a giden yol” olarak adlandırılır.
  2. Adaklar ve Dilekler:
    • Yöre halkı, Dicle Nehri’nin suyunun çıktığı mağarada dileklerini gerçekleştirmek adına adaklar adar. Suyun çıktığı mağaradan içenler, dileklerini Allah’a ileterek adaklar sunarlar. Hala bu gelenek, bölge halkı arasında yaşatılmaktadır.
  3. Kırklar Dağı ve Hz. Adem:
    • Dicle Köprüsü’nün doğu yakasındaki Kırklar Dağı, ilk insan Hz. Adem’in yeryüzüne indiği yer olarak kabul edilir. Hz. Adem’in bu dağda kırk suyla yıkandığına inanılır ve dağ, bu olaya atfen “Kırklar Dağı” olarak anılır. Dağ üzerinde bulunan ayak izinin de Hz. Adem’e ait olduğuna inanılır.
  4. Suzan Suzi Türküsü:
    • Ünlü Suzan Suzi türküsünün hikayesi, efsaneye göre Dicle Köprüsü’nde geçer. Bu türküde anlatılan aşk hikayesi, bölge kültürü ve müziğiyle bütünleşmiş bir öneme sahiptir.

Dicle Köprüsü çevresinde dolaşan bu efsaneler, bölgenin tarihini, kültürünü ve dini inançlarını yansıtan önemli unsurlardır. Bu hikayeler, geçmişten günümüze aktarılarak bölge kültürünün bir parçası haline gelmiştir.

Diyarbakır’ın nin keşfedilmeyi bekleyen zengin kültürel ve doğal hazinelerini sizin için sıraladık. Şehrin göz kamaştıran güzelliklerini keşfetmek istiyorsanız, Diyarbakır’da ‘de gezilecek yerler hakkında kapsamlı bilgiler içeren aşağıdaki rehberimize göz atabilirsiniz. Tarihi zenginlikleri, doğal harikaları ve benzersiz atmosferiyle Diyarbakır, her ziyaretçisine unutulmaz bir deneyim sunuyor.

Gezi rotanızı belirlerken, Ulu Cami, Hz. Süleyman Camii, Meryem Ana Kilisesi, Dört Ayaklı Minare ve Zinciriye Medresesi gibi önemli noktaları göz önünde bulundurmayı unutmayın. Diyarbakır Gezilecek bütün mekanları harita üzerinde görmek için “Diyarbakır Gezi Rehberi” haritamıza bakabilirsiniz. https://maps.app.goo.gl/iSJPxeZNATUb47C68

Aşağıdaki yazılarımıza göz atın

Diyarbakır’ın eşsiz atmosferinde kaybolmak ve şehrin tarihle iç içe geçmiş dokusunu hissetmek için, siz de bu muazzam şehri keşfetmeye hazır olun. Diyarbakır’ın gezilecek bütün mekanları, outdoor olanakları, kamp karavan tesisleri aşağıdadır.

Diyarbakır Gezilecek Yerler
  1. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hazreti Süleyman Camii
  2. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Ulu Camii
  3. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Gazi Köşkü
  4. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Diyarbakır Kalesi ve Surları
  5. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hasan Paşa Hanı
  6. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Malabadi Köprüsü
  7. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü)
  8. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hevsel Bahçeleri
  9. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
  10. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Keçi Burcu
  11. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Ulu Beden Burcu
  12. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Yedi Kardeşler Burcu
  13. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Dağkapı ve Dağkapı Meydanı
  14. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Mardin Kapı
  15. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Hanlar
  16. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Hamamlar
  17. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Camiler
  18. Diyarbakır’da Gezilecek Tarihi Kiliseler
  19. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Köşkler
  20. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Medreseler
  21. Diyarbakır’da Gezilecek Müzeler
  22. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Suluklu Han
  23. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Diyarbakır Dengbej Evi
  24. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Deliller Husrev Paşa Hanı
  25. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Zerzevan Kalesi
  26. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Hani Anakarıs Şifalı Su
  27. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Çermik Melike Belkıs Kaplıcaları
  28. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Amida Höyüğü
  29. Diyarbakır’da Gezilecek Yerler: Bakırcılar Çarşısı
  30. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Köprüler
  31. Diyarbakır’da Gezilebilecek Tarihi Cami ve Kiliseler


Diyarbakır Tanıtımı ve Gerekli Bilgiler

1. “Diyarbakır: Binlerce Yılın Şahidi, Güneydoğu’nun İncisi”

Diyarbakır Ulu Cami avludan görünüm

Diyarbakır, Osmanlıca’da دياربكر‎ olarak bilinen, Türkiye’nin Diyarbakır ilinin merkezi ve zengin tarihi mirasıyla öne çıkan bir şehirdir. Yüksek plato üzerinde konumlanmış, tarihi Diyarbakır Kalesi’nin gölgesindeki bu şehir, Güneydoğu Anadolu’nun yüzölçümü bakımından ikinci büyük şehri olma unvanını taşımaktadır.

2. “Diyarbakır’ın Kökeni ve Derin Tarih Yolculuğu”

Diyarbakır, Kürtçe’de “Amed” olarak bilinen, Zazaca’da ise “Diyarbekır” olarak anılan bir şehir olup, tarih sahnesine yaklaşık 9000 yıl önce çıkmıştır. Yontma Taş ve Mezolitik devirlerden günümüze kadar uzanan bu geçmiş, şehrin çevresindeki mağaralardan gün yüzüne çıkan arkeolojik kalıntılarla belgelenmiştir.

3. “Diyarbakır’ın Tarihi Yolculuğu: Medeniyetlerin Buluşma Noktası”

Diyarbakır, tarihi boyunca Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr gibi farklı adlarla anılan bir şehir olmuştur. Hititler, Asurlular, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve daha pek çok medeniyetin izlerini taşıyan Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu’nun tam ortasında, tarih kokan bir şehir olarak kendini göstermektedir.

4. “İslam’ın İlk Adımları: Diyarbakır’ın Fethi”

İslam’ın doğuşundan sonra, Diyarbakır, İslam ordusunun fetihleriyle tanıştı. Ömer döneminde fethedilen şehir, Halid bin Velid’in önderliğinde Müslümanların ilk yerleşim yerlerinden biri haline geldi. Bu dönüm noktasıyla birlikte, Diyarbakır İslam Devleti’nin bir eyaleti olarak tarih sahnesine çıktı.

5. “Osmanlı İmparatorluğu’na Yolculuk: Diyarbakır’ın Değişen Kaderi”

Selçuklu Türkleri, İnaloğulları ve Artukluların egemenliğinin ardından, Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu’nun eline geçti. Şii Safevîler ve Moğol istilalarının ardından Osmanlı hakimiyeti, Diyarbakır’ın tarihinde yeni bir sayfa açtı. Akkoyunlular’ın başkenti olarak parlayan bu şehir, Osmanlı Devleti’nin büyümesinde önemli bir rol oynadı.

Diyarbakır İsmi Nereden Geliyor?

Diyarbakır Surları

1. “Diyarbakır’ın İsmi: Tarihsel Bir Yolculuk”

Diyarbakır şehri, zaman içinde çeşitli isimlerle anılmış ve etimolojik bir zenginliğe sahip olmuştur. MÖ 200’de Asur hükümdarı Adad-Nirari’nin kılıç kabzasında “Amid” veya “Amidi” olarak geçen ismi, Roma ve Bizans dönemlerinde farklı varyasyonlarda karşımıza çıkmaktadır.

2. “Kara Amid’den Diyarbakır’a: Türkmenlerin İzinde”

  1. yüzyılda şehre gelen Türkmenler, siyah renkli taşlardan esinlenerek Diyarbakır’a “Kara Amid” adını vermişlerdir. Bu isim, şehrin tarihindeki Türk varlığını ve etkileşimini yansıtmaktadır.

3. “Diyâru Bekr’den Diyarbekir’e: Bir Dil Tartışmasının Ardındaki Değişim”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde “Diyâru Bekr” olarak anılan şehir, zamanla merkez için kullanılan “Amid” isminin terkedilmesiyle “Diyarbekir” halini almıştır. Dil tartışmalarının ardından, şehrin adı 1938’de resmi olarak “Diyarbakır” olarak değiştirilmiştir.

4. “Diyarbakır’ın Yeni Adı: Dil Kurumu’nun Müdahalesi”

Diyarbakır’ın ismiyle ilgili önemli bir dönemeç, Atatürk’ün Diyarbekir’den Elazığ’a geçişi sırasında yapılan bir dil tartışmasının ardından gerçekleşti. Türk Dil Kurumu’nun girişimiyle şehir, “Bakır memleketi” anlamına gelen “Diyarbakır” olarak resmi bir değişiklikle karşılaştı.

5. “Bakırın İzinde: Diyarbakır ve Madencilik”

Şehirde bakır madenciliği olmasa da, il genelinde bakır madenciliği oldukça yaygındır. Diyarbakır’ın adının içindeki “bakır” kelimesi, bölgedeki madencilik faaliyetlerine gönderme yapmaktadır.

Diyarbakır Tarihi

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın Amid’de (Diyarbakır) bastırdığı para (1453-1478)

1. “Tarihi Bir Başlangıç: Silvan’ın Kökeni ve Tigranakert Dönemi”

Silvan şehri, antik dönemlerde Büyük Dikran tarafından kurulan “Tigranakert” olarak bilinir. Diyarbakır’ın Mezopotamya ile Anadolu’nun kesişim noktasında yer alan tarihi, Yontma Taş ve Mezolitik devirlerdeki mağara yerleşimleriyle başlar.

2. “Hititlerden Selçuklulara: Silvan’ın Çeşitli Egemenlikleri”

MÖ 3000 civarında, Silvan kent merkezi Hitit ve Hurri-Mittani egemenliğine sahne olmuştur. Bu dönemde yaşanan egemenlik değişikliklerinin ardından şehir, Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Makedonyalılar, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve İslam’ın doğuşundan sonra Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Selçuklular, ve diğer birçok medeniyetin hüküm sürdüğü bir yer haline gelmiştir.

3. “Osmanlı İmparatorluğu’nun Gözde Eyaleti: Diyarbakır”

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Diyarbakır önemli bir eyalet merkezi olarak öne çıktı. Osmanlı’nın son dönemlerinde, I. Dünya Savaşı öncesinde yaşanan sıkıntılara rağmen, şehirde büyük sosyal, kültürel ve ekonomik hareketlilik yaşandı.

4. “Kurtuluş ve Büyüme: Diyarbakır Cumhuriyet Döneminde”

Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, Cumhuriyet döneminde Diyarbakır, modernizasyon ve gelişim sürecine girdi. 1950’lerden itibaren şehir, yeni altyapı projeleri ve büyümeyle kalkındı. 1980’lerde ise Diyarbakır Cezaevi, dönemin askeri hükümetinin simgelerinden biri haline geldi.

5. “Büyükşehir Unvanı ve Gelişen Diyarbakır”

1993 yılında büyükşehir unvanını kazanan Diyarbakır, 2004’te genişletilen sınırlarıyla daha fazla gelişme imkanı buldu. 2012’de çıkarılan kanunla büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu, bu da şehri Türkiye’nin önemli merkezlerinden biri haline getirdi.

Diyarbakır Coğrafyası

On Gözlü Köprü

1. “Diyarbakır Coğrafyası: Orta Anadolu’nun İncisi”

Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin merkezinde, Mezopotamya’nın kuzeyinde konumlanmıştır. Şehir, doğuda Batman ve Muş, batıda Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, kuzeyde Elazığ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeriyle çevrilidir. Güneydoğu Toroslar’ın kolları tarafından sarmalanmış, ortası hafif çukurlaşmış bir topoğrafyaya sahiptir.

2. “İklim: Sert Karasal İklimin Hakim Olduğu Diyarbakır”

Diyarbakır’ın iklimi genellikle sert karasal bir karaktere sahiptir. Yaz ayları oldukça sıcak geçerken, kışlar Doğu Anadolu’ya kıyasla daha ılımandır. Bu, Güneydoğu Toroslar yayının kuzeyden gelen soğuk rüzgârları engellemesinden kaynaklanmaktadır. En yüksek sıcaklık 40,2 derece, en düşük sıcaklık ise -10,1 derece olarak ölçülmüştür.

3. “Yağışlar ve Bitki Örtüsü: Bozkırın Egemenliği”

Yıllık yağış ortalaması 496 milimetre olan Diyarbakır’da yağışların %2’si yaz aylarında düşer. Bozkır bitki örtüsü hakimdir ve otsu bitkilerin yeşerip çiçeklendiği kısa bir ilkbahar dönemini içerir. Çevredeki dağlar, yer yer meşe ormanlarıyla kaplıdır. Diyarbakır topraklarının %33’ü orman ve fundalık, %40’ı ekili arazi ve %22’si çayır ve meralarla kaplıdır. Ormanlık alanlar azalmış olsa da vadilerde söğüt, çınar, ceviz ve kavak ağaçlarıyla zengindir.

4. “Dicle Nehri: Diyarbakır’ın Can Veren Suyu”

Diyarbakır’ı sulayan yaşamsal bir kaynak olan Dicle Nehri, şehrin hayat damarlarından biridir. Elazığ ili sınırları içinden doğan nehir, Diyarbakır’ın lav sahanlığının doğu kesimine paralel bir rota izler. Nehir vadisinin tabanı bu bölgede 600 m’ye kadar iner ve ardından Diyarbakır’ın güneyinde doğuya yönelir. Dicle Nehri, Diyarbakır il sınırları içindeki çoğu akarsuyu toplar, ancak sadece ilin kuzeybatı köşesindeki küçük bir alanın suları Fırat Irmağı’na yönlendirilir.

Dicle Nehri, Diyarbakır’ın su ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda üzerine inşa edilen barajlar sayesinde hidroelektrik enerji üretimine de katkı sağlar. Dicle, Devegeçidi, Kralkızı, Silvan gibi barajlar, bölgeye enerji sağlamanın yanı sıra sulama faaliyetlerini de destekler, tarımın gelişimine katkıda bulunur. Bu doğal zenginlik, Diyarbakır’ın ekonomik ve sosyal canlılığına önemli bir etki yapar, aynı zamanda çevresine yeşil bir dokunuş sunar.

“Diyarbakır Nüfusu ve Demografik Yapısı: 2023 Güncel Verileri”

Diyarbakır Parkorman

Diyarbakır, Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir ve 2022 sonu itibariyle 1.804.880 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfus, şehrin 15.168 km2’lik yüzölçümüne dağılmış durumdadır, ve her km2’ye düşen kişi sayısı 119’dur. Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe ise 947 kişi ile Bağlar’dır.

Şehirdeki yıllık nüfus artış oranı %0,75 olarak kaydedilmiştir. Nüfus artış oranında en yüksek orana sahip ilçe Kayapınar (%1,84) iken, en düşük oran Çüngüş ilçesinde görülmüştür (-%2,76).

TÜİK verilerine göre Diyarbakır, 17 ilçe ve belediyeden oluşmaktadır ve bu belediyelerde toplam 1.046 mahalle bulunmaktadır. Şehir, zengin demografik yapısı ve dinamik nüfusuyla Türkiye’nin önemli yerleşim bölgelerinden biridir.

Diyarbakır: Zengin Topraklarda Kök Salan Ekonomi ve Kültür Harmanı

Ergani ilçesi yakınlarında bulunan Çayönü yerleşkesi, MÖ 8000-6000 civarına tarihlenmektedir.

Diyarbakır’ın Ekonomisi: Toprakların Bereketi ve Çeşitliliği

Diyarbakır, geniş tarım arazileriyle öne çıkan bir şehir olarak, tarım sektöründe etkin bir şekilde faaliyet göstermektedir. Bu verimli topraklar, çoğunlukla buğday, arpa, kırmızı mercimek, nohut ve pamuk gibi başlıca tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak tanımaktadır. Ergani ilçesinde bakır çıkarılması da ekonomik çeşitliliği artıran unsurlardan biridir. Ayrıca, son dönemde yapılan petrol aramalarıyla şehirde petrol kaynakları bulunmuştur, bu da ekonomik potansiyeli daha da artırmıştır.

Kültür ve Turizm: Tarih, Sanat ve Misafirperverlik

Diyarbakır, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla ön plana çıkmaktadır. UNESCO tarafından 2015’te Dünya Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, şehrin tarihini günümüze taşımaktadır. Şehirdeki Devlet Tiyatrosu ve Büyükşehir Belediye Tiyatrosu ise sanatseverleri ağırlamaktadır.

Uluslararası Gazeteciler ve Yazarlar Derneği tarafından “Turizmin Oscarı” olarak adlandırılan Altın Elma Ödülü, Diyarbakır’ın turistik mekanları, konaklama yerleri ve halkının misafirperverliği gibi özelliklerini değerlendirerek 2018 yılında kazanılmıştır.

Mutfak Kültürü: Binlerce Yıllık Lezzet Mirası

Diyarbakır’ın mutfak kültürü, Arap, Ermeni, Kürt, Süryani, Türk, Yahudi ve Zaza kültürlerinin birleşiminden oluşan zengin bir mirasa sahiptir. Kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç, sakatat çeşitleri, tereyağı ve bulgur gibi temel malzemelerle hazırlanan ağır yemekler, Diyarbakır mutfağının öne çıkan özellikleridir.

Diyarbakır’ın ünlü yemekleri arasında kaburga dolması, içli köfte, sac tava, meftune ve ciğer kebabı yer almaktadır. Ayrıca, Diyarbakır lahmacunu ve kadayıfı ile ünlüdür. Mutfak kültürü, karpuz gibi yerel ürünlerle de zenginleşmiş, ciğer kebabı, içli köfte, çiğ köfte, bulgur pilavı, kaburga, keşkek, lebeni, burma kadayıf ve sütlü nuriye gibi lezzetlerle öne çıkmaktadır.

Ulaşım: Diyarbakır’ı Keşfetmek İçin Çeşitli Yollar

Diyarbakır’a Ulaşım: Havayolu, Karayolu, Demiryolu İmkanları

Diyarbakır Gar Binası

Havayolu: Diyarbakır’a ulaşım için en hızlı seçeneklerden biri havayolu taşımacılığıdır. Diyarbakır Havaalanı, Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerden düzenli seferlerle ulaşım imkanı sunmaktadır. Ayrıca Antalya, Adana ve Bursa gibi şehirlere de haftanın belirli günlerinde seferler düzenlenmektedir. Havaalanı, şehir merkezine sadece 6 km uzaklıktadır, bu da ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Yurt dışından ise Almanya’nın Düsseldorf, Hannover ve Frankfurt eyaletlerine düzenli uçuşlar yapılmakta, ayrıca Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’e ve Suudi Arabistan’ın Cidde ve Medine şehirlerine tarifesiz uçuşlar gerçekleştirilmektedir.

Demiryolu: Diyarbakır, demiryolu ağına entegre bir şehirdir. Diyarbakır Garı, bölgesel ve anahat trenlere hizmet vermektedir. Batman-Diyarbakır ve Diyarbakır-Batman gibi bölgesel tren hatları, şehir içi ve çevresindeki ulaşımı kolaylaştırmaktadır.

Karayolu: Türkiye’nin dört bir yanından Diyarbakır’a karayolu ile ulaşım mümkündür. Otobüslerle seyahat edebilir, Diyarbakır Otogarı’nı kullanarak şehre ulaşım sağlayabilirsiniz. Otogar, şehir merkezine sadece 4 km uzaklıktadır. Diyarbakır’ın diğer illerle olan karayolu uzaklıkları şu şekildedir:

Diyarbakır Harita
  • Adana: 536 km
  • Adıyaman: 207 km
  • Ankara: 1.002 km
  • Gaziantep: 329 km
  • İstanbul: 1.381 km
  • İzmir: 1.436 km
  • Elazığ: 162 km
  • Malatya: 245 km
  • Mardin: 86 km
  • Mersin: 610 km
  • Siirt: 216 km
  • Şanlıurfa: 184 km
  • Konya: 861 km

Bu uzaklıklar, karayoluyla seyahat edenler için referans noktalarıdır.


https://turkeyoutdoor.org/, Türkiye’de outdoor (açık hava etkinlikleri) hakkında bilgi sağlayan bir web sitesidir. Site, yürüyüş, kamp, bisiklet, kano, dağcılık, kaya tırmanışı, rafting, dalış, yamaç paraşütü, binicilik gibi çeşitli açık hava etkinlikleri hakkında rehberler, rotalar, haberler ve etkinlikler sunmaktadır.

Site, Türkiye’nin dört bir yanındaki açık hava etkinlikleri için kapsamlı bir bilgi kaynağıdır. Sitede, her etkinlik için detaylı bilgiler, rotalar, fotoğraflar ve videolar bulunmaktadır. Site ayrıca, Türkiye’deki açık hava etkinlikleri hakkında güncel haberler ve etkinlikler hakkında bilgi vermektedir.

Sitenin hedef kitlesi, açık hava etkinliklerine ilgi duyan herkestir. Site, hem deneyimli hem de yeni başlayanlar için faydalı bilgiler sunmaktadır. Site, Türkiye’de açık hava etkinlikleri hakkında bilgi edinmek ve bu etkinliklere katılmak isteyenler için ideal bir kaynaktır

https://turkeyoutdoor.org/